Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Γ΄ Γυμνασίου (1) - διδακτέα ύλη και νέος τρόπος εξέτασης (ενημέρωση Οκτώβριος 2023)

 

Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Γ΄ Γυμνασίου (Ανθολόγιο κειμένων)

Διδακτέα ύλη

Σε αυτόν τον σύνδεσμο μπορείτε να δείτε την ύλη από το ηλεκτρονικό έγγραφο (στη σελ. 32) του Υπουργείου Παιδείας.

Από το διδακτικό βιβλίο «Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Γ΄ Γυμνασίου» των Ν. Μπεζαντάκου, Β. Χαραλαμπάκου κ.ά, δεν θα διδαχθούν οι ενότητες 3, 5, 7 και 12. Οι υπόλοιπες ενότητες θα διδαχθούν δύο (2) ώρες την εβδομάδα κατά την περίοδο Σεπτέμβριος - 15 Μαρτίου.

Η επανάληψη λεξιλογικών, ετυμολογικών και γραμματικοσυντακτικών φαινομένων συνιστάται να γίνει στο πλαίσιο της διδασκαλίας του κειμένου του Αρριανού Αλεξάνδρου Ανάβαση, το οποίο θα διδαχθεί κατά την περίοδο 16 Μαρτίου - Μάιος.

Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα

Οι μαθητές/τριες καθοδηγούνται να μπορούν να:

α) Συζητούν ιδέες, απόψεις και προβλήματα της αρχαίας εποχής σε σχέση με αυτά της σύγχρονης, επισημαίνοντας τις συνέχειες ή τις ασυνέχειες.

β) Αναγνωρίζουν τη διαχρονική εξέλιξη της ελληνικής γλώσσας και αντιλαμβάνονται τις διαφορές της α.ε. με τη ν.ε..

γ) Επισημαίνουν δομές στο αρχαίο κείμενο αντίστοιχες με εκείνες της ν.ε.

δ) Αποδίδουν το αρχαίο κείμενο σε ορθό νεοελληνικό λόγο.

ε) Αναγνωρίζουν ό,τι δεν επιβιώνει στη ν.ε. (αναγνωριστικός γραμματισμός) και σχηματίζουν ό,τι επιβιώνει, καθώς και ό,τι υπηρετεί το λόγιο χρηστικό επίπεδό της, σε ό,τι αφορά:

- Παραθετικά επιθέτων και επιρρημάτων

- Τύπους των ουσιαστικών ἡ γυνή και ὁ παῖς

- Τύπους της οριστικής - επαναληπτικής αντωνυμίας

- Τύπους της ευκτικής ε.φ. και μ.φ. βαρύτονων ρημάτων

- Ρηματικούς και ονοματικούς τύπους του αορίστου β΄ ε.φ. και μ.φ.

- Τύπους των παθητικών χρόνων

- Τις μορφές και τη λειτουργία του ποιητικού αιτίου – την παθητική σύνταξη

- Τα είδη του μορίου ἄν

- Την παρατακτική και την υποτακτική σύνδεση προτάσεων

- Τις δευτερεύουσες ονοματικές και επιρρηματικές προτάσεις (είδη, εισαγωγή, συντακτική θέση).

✽

 

 

Αρριανού, Αλεξάνδρου Ανάβαση

Η διδακτέα ύλη κατά την περίοδο “16 Μαρτίου-Μάιος” διαμορφώνεται ως ακολούθως:

ΕΙΣΑΓΩΓΗ	I. Ο βίος του Αρριανού ΙΙ. Έργα του Αρριανού (επιγραμματικά) ΙΙΙ. Η γλώσσα του Αρριανού VIII. Η Ελλάδα από το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου ως τον Μεγάλο Αλέξανδρο V. Ο Αρριανός ως ιστορικός (Θα αξιοποιηθεί κατά τη γενική θεώρηση.)
Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΓΡΑΝΙΚΟΥ	Α΄ ΒΙΒΛΙΟ: Κεφ. 13, 3-7 Α΄ ΒΙΒΛΙΟ: Κεφ. 15, 3-8
ΤΑ ΜΕΤΑ ΤΗ ΜΑΧΗ	Α΄ ΒΙΒΛΙΟ: Κεφ. 16, 4-7
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ	Ζ΄ ΒΙΒΛΙΟ: Κεφ. 28-30
ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ	- Αποτίμηση του Αρριανού ως ιστορικού και της προσωπικότητας του Αλεξάνδρου.  - Αξιοποίηση του κεφ. V της Εισαγωγής: Ο Αρριανός ως ιστορικός.

Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα

Επιδιώκεται οι μαθητές και μαθήτριες να:
- Κατανοούν εκτενέστερα αποσπάσματα συνεχούς κειμένου.
- Γνωρίσουν τον Αλέξανδρο όχι μόνο ως στρατιωτική και πολιτική ιδιοφυία, αλλά και ως άνθρωπο στις σχέσεις του με τους στρατιώτες του, τους φίλους και τους αντιπάλους του.
- Αποδίδουν το αρχαίο κείμενο σε ορθό νεοελληνικό λόγο.
- Συνειδητοποιήσουν τη συνέχεια και εξέλιξη της ελληνικής γλώσσας και να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους.
- Εμπεδώσουν τα κυριότερα γραμματικοσυντακτικά φαινόμενα που διδάχθηκαν τους προηγούμενους μήνες.

✽

Νέος τρόπος εξέτασης

 

Υπουργική Απόφαση με αρ. πρωτ. 89611/Δ2/09-07-2020 (ΦΕΚ Β ́ 3029/21-07-2020)

[Διαβάστε σε ηλεκτρονική μορφή την εγκύκλιο στον ιστότοπο της ΔΔΕ Φλώρινας. Οι επισημάνσεις στο παρακάτω κείμενο είναι δικές μου]

 

Τρόπος διεξαγωγής και περιεχόμενο της τρίωρης εξέτασης του μαθήματος της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας στο Γυμνάσιο, τρόπος διατύπωσης των θεμάτων και τρόπος βαθμολόγησης των δοκιμίων

 

Ο τρόπος διεξαγωγής και το περιεχόμενο της τρίωρης εξέτασης του μαθήματος της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας στο Γυμνάσιο, ο τρόπος διατύπωσης των θεμάτων και ο τρόπος βαθμολόγησης των δοκιμίων καθορίζεται ως εξής:

Ανακεφαλαιωτική εξέταση στο μάθημα της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας (Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Αρχαία Ελληνικά Κείμενα από Μετάφραση)

Οι δύο κλάδοι της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας (Αρχαία Ελληνική Γλώσσα, Αρχαία Ελληνικά Κείμενα από Μετάφραση) εξετάζονται την ίδια μέρα και η συνολική διάρκεια της εξέτασης είναι τρεις ώρες. Τα θέματα δίνονται και οι απαντήσεις αναπτύσσονται σε ξεχωριστό φύλλο για καθέναν από τους δύο κλάδους, και αποδίδεται διακριτός βαθμός για καθέναν από αυτούς.

Ειδικότερα:

Α. Στον κλάδο της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας

Οι μαθητές/-ήτριες εξετάζονται σε κείμενο γραπτό που διανέμεται φωτοτυπημένο, το οποίο είναι ένα από τα διδαγμένα κείμενα, χωρίς το εισαγωγικό σημείωμα και τα γλωσσικά σχόλια του βιβλίου. Οι μαθητές/-ήτριες καλούνται να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις δύο θεμάτων.

1.α. Το πρώτο θέμα περιέχει ερωτήσεις κατανόησης με τις οποίες ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/-τριών είτε να εντοπίζουν και να παρουσιάζουν πληροφορίες που υπάρχουν στο κείμενο είτε να ερμηνεύουν σημεία του κειμένου αξιοποιώντας τη λεξικογραμματική του μορφή (λεξιλόγιο, γραμματική, συντακτικό).

Το πρώτο θέμα αναλύεται σε δύο ισοδύναμα υποερωτήματα (4 + 4 μονάδες) και βαθμολογείται με 8 μονάδες.

1.β. Στη Γ ́ Τάξη Γυμνασίου το ένα υποερώτημα του πρώτου θέματος αφορά σε μετάφραση αποσπάσματος (4-6 στίχων) του κειμένου.

 

2. Το δεύτερο θέμα αφορά στο λεξιλόγιο και τη γραμματικοσυντακτική δομή του κειμένου. Με τις ερωτήσεις-ασκήσεις του δεύτερου θέματος ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/-τριών:

• ως προς το λεξιλόγιο

- να αναγνωρίζουν σημασίες λέξεων της αρχαίας ελληνικής και να τις συνδέουν με αντίστοιχες λέξεις της νέας ελληνικής

- να διακρίνουν συγγένειες μεταξύ των λέξεων (ομόρριζες, παράγωγες, σύνθετες, συνώνυμες, αντώνυμες, παρώνυμες κ.λπ.)

• ως προς τη γραμματικοσυντακτική δομή του κειμένου

- να αναγνωρίζουν γραμματικά και συντακτικά όρους της πρότασης ή/και είδη προτάσεων- να μετασχηματίζουν όρους της πρότασης.

Οι παραπάνω ικανότητες ελέγχονται με ερωτήσεις-ασκήσεις κλειστού τύπου: αντιστοίχισης ή σύζευξης, πολλαπλών επιλογών, επιλογής Σωστού - Λάθους, συμπλήρωσης, διάταξης/διαβάθμισης.

Το δεύτερο θέμα αναλύεται σε τρία ισοδύναμα υποερωτήματα (ένα για το λεξιλόγιο, ένα για τη γραμματική και ένα για το συντακτικό). Κάθε υποερώτημα βαθμολογείται με 4 μονάδες (Σύνολο: 12 μονάδες).

 

Β. Στον κλάδο των Αρχαίων Ελληνικών Κειμένων από Μετάφραση

Δίνεται διδαγμένο κείμενο (20-30 στίχων) σε φωτοτυπία και οι μαθητές/τριες καλούνται να απαντήσουν σε τρία θέματα:

1. Το πρώτο θέμα αναφέρεται στην κατανόηση του κειμένου και αναλύεται σε δύο ισοδύναμα υποερωτήματα. Με αυτό ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/τριών:

α) είτε να εντοπίζουν στο κείμενο ορισμένες πληροφορίες, όπως τα πρόσωπα, τον χώρο, τον χρόνο, το σκηνικό, το κοινωνικό πλαίσιο, το πρόβλημα που απασχολεί τα πρόσωπα, κατευθύνει τη δράση τους κ.τ.λ., τεκμηριώνοντας την άποψη τους με στοιχεία του κειμένου,

β) είτε να αναγνωρίζουν τα βασικά θέματα ή τις ιδέες που προκύπτουν από το κείμενο τεκμηριώνοντας την άποψη τους με στοιχεία που εντοπίζονται στο κείμενο ή/και με πληροφορίες που υπάρχουν στα εισαγωγικά κείμενα και στα ερμηνευτικά σχόλια του διδακτικού βιβλίου.

Το συγκεκριμένο θέμα βαθμολογείται με οκτώ (08) μονάδες (4+4).

 

2. Το δεύτερο θέμα αναφέρεται σε ζητήματα δομής του κειμένου και μπορεί να αναλύεται σε δύο ισοδύναμα υποερωτήματα όπως:

α. Χωρισμός σε μικρότερες ενότητες με κριτήρια αφηγηματικά ή θεματικά και απόδοση πλαγιότιτλων.

β. Εντοπισμός και αξιολόγηση του ρόλου των εκφραστικών τρόπων, αφηγηματικής και περιγραφικής τεχνικής:

- οπτική της αφήγησης (πρωτοπρόσωπη, τριτοπρόσωπη, μικτή)

- διάλογος, μονόλογος, ειρωνεία, σχόλιο

- λειτουργία του χρόνου (στοιχεία προοικονομίας, χρονικές αναδρομές, επιτάχυνση και επιβράδυνση)

- σχήματα λόγου (παρομοίωση, μεταφορά κ.ά).

Το δεύτερο θέμα βαθμολογείται με έξι (06) μονάδες (3+3).

 

3. Το τρίτο θέμα μπορεί να αναλύεται σε δύο ισοδύναμα υποερωτήματα με τα οποία οι μαθητές/τριες καλούνται:

α) να χαρακτηρίζουν πρόσωπα, λαμβάνοντας υπόψη στάσεις, σκέψεις, δράσεις, συναισθήματα. αξίες, ιδέες, συμπεριφορά των προσώπων του κειμένου και τον αντίκτυπο στα άλλα κειμενικά πρόσωπα

β) να βρίσκουν, να ταξινομούν και να αξιολογούν στοιχεία πολιτισμού που εντοπίζονται στο κείμενο (θεσμοί, ήθη και έθιμα, αξίες, ιδέες, οικονομία, υλικά αγαθά, κ.ά.), να συνδέουν στοιχεία του κειμένου με τη σύγχρονη πραγματικότητα ή να συγκρίνουν ένα παράλληλο κείμενο με το κύριο κείμενο όσον αφορά ιδέες, αξίες ή στάσεις και συμπεριφορά προσώπων που εντοπίζονται σ` αυτά.

Το τρίτο θέμα βαθμολογείται με έξι (06) μονάδες (3+3).

 

Η ισχύς της απόφασης αυτής αρχίζει από το σχολικό έτος 2020-2021.

❦