Άντριου Μάρτιν, Οι σπασίκλες εκδικούνται

Όταν πήγαινα σχολείο, τη δεκαετία του ’70, υπήρχαν τρεις τύποι μαθητών. Ήταν πρώτα πρώτα οι καλλιτέχνες: εκείνοι που άκουγαν «προχωρημένη» μουσική και έβλεπαν ταινίες με υπότιτλους (ως γνωστόν, για τους αγγλόφωνους η «ταινία με υπότιτλους», ευρωπαϊκής ή άλλης προέλευσης, ταυτίζεται με την κουλτουριάρικη, σ.τ.μ.). Έπειτα, υπήρχαν οι ποδοσφαιριστές. Αυτοί ως επί το πλείστον δεν ήταν και τόσο καλοί μαθητές (για να μην πω τίποτα χειρότερο), ήταν επιθετικοί και φωνακλάδες στο γήπεδο, αλλά συνήθως φιλικοί και διασκεδαστικοί έξω από αυτό. Τρίτον, υπήρχαν οι σπασίκλες: αυτοί που διέπρεπαν στη φυσική, στη χημεία και, κυρίως, στα μαθηματικά. Όντας λιγομίλητοι (και ακατανόητοι όταν μιλούσαν) καταλάβαιναν πολύ καλά τον λιγομίλητο και ακατανόητο καθηγητή των μαθηματικών. Την ώρα των μαθηματικών, ψιθύριζαν ο ένας στον άλλον με έξαψη κι έπειτα σκέπαζαν το γραπτό τους με το μπράτσο τους για να μην αντιγράψουν τη λύση του προβλήματος οι καλλιτέχνες και οι ποδοσφαιριστές.

Παιδεία, εκπαίδευση, φιλοσοφία: μερικές απόψεις του Πλούταρχου

Προτομή που πιστεύεται ότι απεικονίζει τον Πλούταρχο (σύγχρονο έργο)

Τα κείμενα που ακολουθούν προέρχονται από το βιβλίο του Sir Richard Livinstone Η Αποστολή της Ελλάδας (εκδ. Θύραθεν, 2001). Πρόκειται για αποσπάσματα από έργα του Πλούταρχου (γεννήθηκε στη Χαιρώνεια Βοιωτίας το 45 μ.Χ. και πέθανε στους Δελφούς το 120 μ.Χ. -εδώ περισσότερες πληροφορίες) και περιέχουν γνώμες του συγγραφέα για τη σημασία της παιδείας και της εκπαίδευσης, αλλά και ιδέες για τη χρησιμότητα της φιλοσοφίας. Αν και διατυπώθηκαν πριν από σχεδόν 2000 χρόνια, νομίζω ότι δύσκολα κάποιος σύγχρονος θεωρητικός της εκπαίδευσης θα διαφωνούσε με τις θέσεις αυτές. Οι υπογραμμίσεις είναι δικές μου.

Noam Chomsky: Ο Σκοπός της Εκπαίδευσης

Στο παρακάτω βίντεο ο πολύ γνωστός γλωσσολόγος Νόαμ Τσόμσκι καταθέτει ενδιαφέρουσες απόψεις για μερικές πτυχές της εκπαίδευσης. Ακολουθεί η απομαγνητοφώνηση της συνέντευξης του Τσόμσκι, που τη βρήκα στο μπλογκ της Τίνας Νάντσου Πειράματα Φυσικής με απλά υλικά.

Μανέτας Γιάννης, Η ζωή στο μέλλον

Το μανιφέστο Russell- Einstein, Λονδίνο 9 Ιουλίου 1955

Bertrand Russell (1872-1970). Πηγή: Βικιπαίδεια

Το κείμενο που ακολουθεί έχει βαθιά αντιπολεμικό και ανθρωπιστικό περιεχόμενο. Δημοσιεύτηκε στο Λονδίνο την 9 Ιουλίου 1955 και είναι γνωστό ως μανιφέστο Ράσελ-Αϊνστάιν, παρόλο που το υπογράφουν 11 παγκοσμίου κύρους προσωπικότητες της διανόησης και της επιστήμης. Στόχος τους ήταν να υπογραμμίσουν τους κινδύνους που απειλούν την ανθρωπότητα από την κατασκευή και τη χρήση των πυρηνικών όπλων. Περισσότερα για το κείμενο στο σχετικό άρθρο της Βικιπαίδειας. Αξίζει να διαβάσετε και μερικές πληροφορίες για την παγκόσμια κίνηση για την κατάργηση των πυρηνικών Pugwash (στο σχετικό αφιέρωμα της ιστοσελίδας physics4u και στην επίσημη ιστοσελίδα της κίνησης), που ξεκίνησε χάρη στο μανιφέστο Ράσελ-Αϊνστάιν.   

Bernando Alberto Houssay, Ο ρόλος της επιστήμης

Ένα από τα χαρακτηριστικότερα φαινόμενα του σύγχρονου πολιτισμού είναι ο διαρκώς αυξανόμενος ρόλος της επιστήμης και των εφαρμογών της. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι διανύουμε μια εποχή επιστήμης. Είναι αλήθεια ότι η ισχύς, ο πλούτος ακόμη και η ανεξαρτησία μιας χώρας στηρίζονται κατά μέγα μέρος στην επιστημονική της ανάπτυξη. Η τεράστια δύναμη που μπορούν να παράσχουν οι επιστημονικές εφευρέσεις έχει αφυπνίσει το ενδιαφέρον των κυβερνήσεων και της βαριάς βιομηχανίας, που επενδύουν τεράστια κονδύλια στην υπηρεσία της επιστήμης. Δυστυχώς οι δύο προαναφερόμενοι υποστηρικτές της επιστήμης συχνά στοχεύουν στην πολιτική και την οικονομική εκμετάλλευσή της παρά στην εν γένει χρήση της για το καλό της ανθρωπότητας. Με τον τρόπο αυτόν η επιστήμη αποκτά πολύτιμα κονδύλια, διατρέχοντας όμως τον κίνδυνο να χάσει την ανεξαρτησία της.

Οι περιηγητές του 19ου αιώνα «επέμεναν ελληνικά»

Ceccoli Raffaello (π. 1800 - β` μισό 19ου αιώνα) Τσέκολι (Τσέκολης) Ραφαήλ Ακρόπολη, 1853 Λάδι σε μουσαμά, 60,5 x 80,5 εκ.
[πηγή: ιστότοπος της Εθνικής Πινακοθήκης]

Συνέντευξη στον ΓΙΑΝΝΗ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ giannis@enet.gr

Περιηγήθηκαν στην Ελλάδα στη διάρκεια του 19ου αιώνα. Γάλλοι, Άγγλοι, αργότερα Γερμανοί, πέρασαν από τη χώρα μας πριν και μετά την Επανάσταση του 1821, αναζητώντας επαφή με το κλασικό ιδεώδες των σπουδών τους και αργότερα κατέγραψαν τις εντυπώσεις τους στα βιβλία τους. Ο Γιώργος Τόλιας, διευθυντής ερευνών στο Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών, εξηγεί στην «Ε» πώς και γιατί η περιήγηση στην Ελλάδα του 19ου αιώνα έφτασε να αποτελεί ευρωπαϊκή τάση.

Κ. Μπαλάσκας, Μια εισαγωγή για την ποίηση και την προσέγγισή της (2)

Μια εισαγωγή για την ποίηση και την προσέγγισή της

(μέρος 2ο)

Γιώργος Σεφέρης (1900-1971)

Απόψεις του Γιώργου Σεφέρη

Οι Δοκιμές του Σεφέρη (πρώτη έκδοση 1944, τρίτη έκδοση σε δύο τόμους με φιλολογική επιμέλεια του Γ.Π. Σαββίδη, Ίκαρος 1974) είναι από τα σημαντικότερα κείμενα όχι μόνο για την ποίηση αλλά για την πνευματική ζωή του νέου Ελληνισμού γενικότερα. Τις κυριότερες απόψεις του για την ποίηση θα τις βρούμε στο διάλογο που άρχισε με τον Κωνσταντίνο Τσάτσο το 1938. Στο διάλογο (που εξελίσσεται σε μονόλογο) ο Σεφέρης σαν τεχνίτης-ποιητής, δηλαδή σαν πρακτικός άνθρωπος –homo faber- προσπαθεί να περιφρουρήσει την τέχνη του από την εισβολή των θεωρητικών με «συμπαραστάτισσα από την υπερήφανη φιλοσοφία» ζητούν να χαράξουν τα όρια και να καθορίσουν τους νόμους σε μια τέχνη που τους είναι ξένη.

Κ. Μπαλάσκας, Μια εισαγωγή για την ποίηση και την προσέγγισή της (1)

Στο βιβλίο του Νεοελληνική Ποίηση, κείμενα, ερμηνεία, θεωρία ο φιλόλογος Κώστας Μπαλάσκας προτάσσει μια εισαγωγή, στην οποία ανθολογεί απόψεις σπουδαίων ποιητών και ενός κριτικού λογοτεχνίας για την ποίηση και την προσέγγισή της. Επειδή θεωρώ ότι οι απόψεις αυτές είναι πολύ βοηθητικές για όσους μελετούν ή διδάσκουν ποίηση, έκρινα σκόπιμο να την παρουσιάσω εδώ. Η εισαγωγή είναι κάπως εκτεταμένη, γι’ αυτό τη χώρισα σε δύο μέρη. Οι υπογραμμίσεις είναι δικές μου.