Ιστορία Γ΄ λυκείου (25) - Η Ελλάδα της Μεταπολίτευσης και η ένταξη στην Ενωμένη Ευρώπη

  

Ο Καραμανλής, περιβαλλόμενος από αστυνομικούς, έχοντας αποβιβαστεί από το αεροπλάνο που τον μετέφερε από το Παρίσι στην Αθήνα (24.7.1974). Πηγή: Βικιπαίδεια.

 

Η Μεταπολίτευση

 

§ 1 Μεταπολίτευση

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής αναλαμβάνει την εξουσία τη νύχτα της 23ης προς 24η Ιουλίου 1974. Ξεκινά η «Μεταπολίτευση», η μετάβαση από τη δικτατορία σε ένα σύγχρονο δημοκρατικό πολίτευμα.

Προβλήματα:

• ο στρατός ελεγχόταν χουντικούς αξιωματικούς, έτοιμους να ανατρέψουν τη νέα κυβέρνηση. 
• τεράστια κρίση λόγω της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο και των τουρκικών διεκδικήσεων στον χώρο του Αιγαίου και κυρίως στο ζήτημα της υφαλοκρηπίδας (δηλαδή του βυθού της θάλασσας και του υπεδάφους του, πέραν των χωρικών υδάτων).
• αποχώρηση της Ελλάδας από το στρατιωτικό σκέλος του NATO με πρωτοβουλία Καραμανλή, μετά τη δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο (Αύγουστος 1974).

 

Ιστορία Γ΄ λυκείου (24) - Η Ελλάδα έως το 1974

Ο Σοφοκλής Βενιζέλος, αρχηγός του κόμματος των Φιλελευθέρων (αριστερά) και ο Νικόλαος Πλαστήρας, αρχηγός της Ε.Π.Ε.Κ. (δεξιά). Αθήνα, Φωτογραφικό Αρχείο Κ. Μεγαλοκονόμου. Χριστόπουλος, Γ., Μπαστιάς, Ι. (εκδ.), Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τ. ΙΣΤ', Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 2000, σ. 174. © Κ. Μεγαλοκονόμου. [πηγή: ιστότοπος Ελληνική Ιστορία του ΙΜΕ]

  

Βασικά σημεία

Το ανορθωτικό έργο των κυβερνήσεων 1950-1967

 

§ 1 Ανάγκη για ανάπτυξη

• Η καταστροφική δεκαετία του 1940: πόλεμος, κατοχή, πείνα, εμφύλιος.
• Απαραίτητη η ανοικοδόμηση και η οικονομική ανάπτυξη
• εκλογές του 1950 και του 1951: κυβέρνηση της Εθνικής Προοδευτικής Ένωσης Κέντρου (ΕΠΕΚ, αρχηγός ο στρατηγός Νικόλαος Πλαστήρας) και του Κόμματος των Φιλελευθέρων (αρχηγός ο Σοφοκλής Βενιζέλος).

 

Ιστορία Γ΄ λυκείου (23) - Η πορεία προς την ευρωπαϊκή ενοποίηση: πραγματικότητες και προοπτικές

Τα ιδρυτικά κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ): Βέλγιο, Γαλλία (η Αλγερία ήταν τμήμα της Γαλλίας τότε) Λουξεμβούργο, Ολλανδία και Δυτική Γερμανία (πηγή: Βικιπαίδεια)

Βασικά σημεία

 

Η αναζήτηση της δυτικοευρωπαϊκής ενότητας

 § 1 Ανάγκη για ευρωπαϊκή συνεργασία

• αιτήματα για νέα δημοκρατική ευρωπαϊκή συνεργασία
• υπέρβαση των εθνικιστικών ανταγωνισμών
• η ανάγκη της ανασυγκρότησης και της εδραίωσης της δημοκρατίας απαιτούσαν υπερεθνική συνεργασία
• η επιτυχία του Σχεδίου Μάρσαλ κατέδειξε τα οφέλη της κοινής προσπάθειας.

Συμβούλιο της Ευρώπης (ίδρυση Μάιος 1949): διεθνής οργανισμός που αποσκοπεί στην ανάδειξη της κοινής ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς και στην προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

 

Ιστορία Β΄ λυκείου (23) – Η Γαλλική επανάσταση και η Ναπολεόντεια περίοδος (1789-1815)

  

Η Ελευθερία οδηγεί τον Λαό, πίνακας του Ευγένιου Ντελακρουά, 1830 (πηγή: Βικιπαίδεια)

 

Η Γαλλική επανάσταση και η Ναπολεόντεια περίοδος (1789-1815)

 

Βασικά σημεία

 

β. Η έκρηξη της Επανάστασης (1789)

 

Η σύγκληση των Γενικών τάξεων

 

§ 1 Συνέλευση των τριών τάξεων

Ο Νεκέρ προτείνει συνέλευση των αντιπροσώπων των τριών τάξεων. Οι αντιπρόσωποι της Τρίτης τάξης (του λαού) υπερείχαν ελαφρά.

 

§ 2 Αντίδραση στα σχέδια του βασιλιά

• Οι αντιπρόσωποι του λαού περίμεναν μεταρρυθμίσεις, αλλά ο Λουδοβίκος σχεδίαζε επιβολή νέων φόρων που θα τους πλήρωνε ο λαός.
• Οι αντιπρόσωποι του λαού αντέδρασαν και αυτοανακηρύχθηκαν Εθνική Συνέλευση.

 

Ιστορία Β΄ λυκείου (22) – Η Αμερικανική επανάσταση

  

Οι 13 αποικίες της Βρετανικής Αμερικής (σκούρο καφέ): αποικίες της Νέας Αγγλίας (πορτοκαλί): μεσαίες αποικίες (καφέ): νότιες αποικίες [πηγή: Βικιπαίδεια]

 

Η Αμερικανική επανάσταση

 

Βασικά σημεία

 

β. Η ρήξη (1774) και ο πόλεμος της Ανεξαρτησίας (1775-1783)

§ 1 Παράπονα των αποίκων

• Η Αγγλία παίρνει τον έλεγχο του Καναδά και της Λουιζιάνας, αλλά απαγορεύει στους αποίκους την οικονομική εκμετάλλευση των νέων περιοχών.
• Επίσης, επιβάλλει φόρο χαρτοσήμου και πρόσθετη φορολογία προϊόντων (τσάι και ζάχαρη) στις αποικίες. 

 

Η νίκη του Σπύρου Λούη όπως παρουσιάστηκε από μια γερμανική εφημερίδα

Ο Λούης με παραδοσιακή ενδυμασία απαθανατισμένος από τον Γερμανό Άλμπερτ Μάγιερ, τον φωτογράφο των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896. (πηγή: Βικιπαίδεια)

Το κείμενο που ακολουθεί δημοσιεύτηκε στο περιοδικό συλλογές, τεύχος 415, σελ.137, τον Φεβρουάριο του 2020. Σε σημείωση αναφέρεται ότι αντλήθηκε από την εφημερίδα Η Βραδυνή της 14/2/1936. Τηρήθηκε η ορθογραφία και η στίξη της αρχικής δημοσίευσης, όχι όμως και το πολυτονικό.

 

❧

 

Ο ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΤΟΥ 1896

ΟΠΩΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ

ΠΩΣ ΕΝΙΚΗΣΕΝ Ο ΣΠΥΡΟΣ ΛΟΥΗΣ

«Εις τους Ολυμπιακούς Αγώνας του Βερολίνου ο Μαραθώνιος δρόμος θα λάβῃ πανηγυρικήν χροιάν. Ήδη από τώρα γράφουν αι γερμανικαί εφημερίδες δια τον αγώνα αυτόν και δια των πρώτων Μαραθώνιον. Ένα -το πλέον χαρακτηριστικόν- άρθρον γερμανικής εφημερίδος, δια την νίκην του Λούη, δημοσιεύομεν κατωτέρω. Είναι ενδιαφέρον πώς περιγράφουν οι ξένοι την νίκην του πρώτου ολυμπιονίκου Μαραθωνοδρόμου».

Ιστορία Β΄ λυκείου (21) – Οι οικονομικές θεωρίες

  

Η Πυραμίδα του Καπιταλιστικού Συστήματος: επικριτικό σκίτσο για τον καπιταλισμό, που αντιγράφηκε από ένα ρωσικό φυλλάδιο. Δημοσιεύτηκε το 1911 στην αμερικανική εφημερίδα Βιομηχανικός Εργάτης. [πηγή: Βικιπαίδεια]

Βασικά σημεία

 

β. Οι οικονομικές θεωρίες

§ 1 Εξελίξεις στην οικονομία

• Βιομηχανική επανάσταση ⇒ επαναπροσδιορισμός της οικονομικής πολιτικής.
• Διαφωτισμός: ζητούσε αποδέσμευση από τον μερκαντιλισμό.

μερκαντιλισμός: οικονομική θεωρία που υποστηρίζει ότι ο πλούτος μιας χώρας συνίσταται στην κατοχή πολύτιμων μετάλλων και δημιουργείται από το ευνοϊκό εμπορικό ισοζύγιο. [Λεξικό Κοινής Νεοελληνικής]

 

Ιστορία Β΄ λυκείου (20) – Ο Διαφωτισμός

 

Η Ευρώπη γύρω στο 1700 (πηγή: Βικιπαίδεια)

Βασικά σημεία

 

α. Το πλαίσιο διαμόρφωσής του

• τέλη του 17ου αι.: ταχεία ανάπτυξη και πνευματική πρόοδος για τις χώρες της δυτικής Ευρώπης, αργότεροι ρυθμοί στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη.
• Αγγλία: η μεγαλύτερη εμπορική και ναυτική δύναμη στον κόσμο.
• Ένδοξη Επανάσταση (1688): η αστική τάξη επιβάλλει τη συνταγματική μοναρχία και τον κοινοβουλευτισμό.
• Γαλλία: παρατεταμένη κρίση, λόγω της απόλυτης μοναρχίας που παρεμποδίζει τις επιδιώξεις της αστικής τάξης. Η σύγκρουση θα κορυφωθεί στα τέλη του 18ου αιώνα με τη Γαλλική Επανάσταση (1789).

 

Ιστορία Γ΄ λυκείου (22) - Η αποαποικιοποίηση και ο Τρίτος Κόσμος

 

Τα χρώματα δείχνουν τις αποικίες των διαφόρων κρατών το 1945 και τα σύνορα εκείνης της εποχής. πηγή: Βικιπαίδεια.

Βασικά σημεία

 

Η πτώση των αποικιακών αυτοκρατοριών

 

§ 1 Αίτια αποαποικιοποίησης (= αποχώρηση των αποικιοκρατικών δυνάμεων από τις αποικίες τους)

1. Η συμμετοχή των αποικιών στον πόλεμο δίνει ώθηση στο αίτημα της εθνικής ανεξαρτησίας των αποικιοκρατούμενων λαών.
2. Η παγκόσμια οικονομική κρίση (1929) επιτείνει τις αναταραχές στις αποικίες.
3. Οι νίκες των Ιαπώνων σε βάρος των δυτικών δυνάμεων (1941-1942).
4. Η αρνητική στάση ΕΣΣΔ και ΗΠΑ προς την αποικιοκρατία.

 

Ιστορία Γ΄ λυκείου (21) - Ο ΟΗΕ, ο Ψυχρός Πόλεμος και ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος

 

Η έδρα των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη (πηγή: Wikimedia Commons)

Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ)

 

§ 1 Ίδρυση του ΟΗΕ

• Η αδυναμία της Κοινωνίας των Εθνών (ΚτΕ) να προστατεύσει τη διεθνή ασφάλεια ανέδειξε την ανάγκη σχηματισμού μιας νέας οργάνωσης με σκοπό την κατοχύρωση της διεθνούς τάξης και της δικαιοσύνης.
• Απρίλιος-Ιούνιος 1945: συγκλήθηκε στον Άγιο Φραγκίσκο των ΗΠΑ η ιδρυτική διάσκεψη του νέου Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), με τη συμμετοχή και της Ελλάδας.