Ιστορία Β΄ Γυμνασίου (19) - Η ενετική οικονομική διείσδυση και το σχίσμα των εκκλησιών

 

Οι Νορμανδοί στη Νότια Ιταλία το 1084. Ανοικτό πράσινο: εμιράτο της Σικελίας. Βαθύ πράσινο: κομητεία της Σικελίας. Πράσινο: δουκάτο της Απουλίας και Καλαβρίας. Τα δύο τελευταία είναι των Νορμανδών. Κίτρινο: Πρώην Ρωμαϊκή επικράτεια Ραβέννας, τώρα στον πάπα. Οι λοιπές περιοχές κατελήφθησαν από τους Λομβαρδούς. (πηγή: Βικιπαίδεια)

 Η ενετική οικονομική διείσδυση και το σχίσμα των εκκλησιών

 

Βασικά σημεία

 

1. Εμπορικά προνόμια στους Βενετούς

(α) O Αλέξιος Α΄ Κομνηνός και οι Βενετοί

Ο Αλέξιος Α΄ με τη βοήθεια του ισχυρού στόλου της Βενετίας κατάφερε να αποκρούσει την απειλή των Νορμανδών, οι οποίοι είχαν αποβιβαστεί στην Ήπειρο και σχεδίαζαν να πολιορκήσουν την Κωνσταντινούπολη. Ως ανταμοιβή με χρυσόβουλό του πρόσφερε στους Βενετούς προνόμια:

• τίτλους και χρήματα.
• εμπορικές διευκολύνσεις: οι Βενετοί έμποροι απέκτησαν το δικαίωμα να χρησιμοποιούν για τις δραστηριότητές τους αποβάθρες και καταστήματα στην Κωνσταντινούπολη.
• επίσης, οι Βενετοί έμποροι απαλλάχθηκαν από την πληρωμή δασμών (φόρων) στο Βυζαντινό Κράτος, όταν διακινούσαν τα προϊόντα τους σε σημαντικά λιμάνια του.

 

Ιστορία Β΄ Γυμνασίου (18) - Η κρίση και οι απώλειες της αυτοκρατορίας κατά τον 11ο αιώνα, Οι Κομνηνοί

Χάρτης που δείχνει τα σύνορα του βυζαντινού κράτους στα 1071, όταν πραγματοποιήθηκε η αποφασιστικής σημασίας μάχη στο Μαντζικέρτ. Επεξεργασία: Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού.

 

 Η κρίση και οι απώλειες της αυτοκρατορίας κατά τον 11ο αιώνα 

(1025-1081)

 

Βασικά σημεία

 

1. Η εσωτερική κρίση

Μετά το θάνατο του Βασίλειου Β΄ (1025) σημειώθηκαν μεταβολές σε στρατιωτικό και σε πολιτικό επίπεδο που δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για μια γενικευμένη κρίση στο Βυζαντινό Κράτος. Συγκεκριμένα:

• παραμελήθηκε ο στόλος.
• διαλύθηκαν τα θέματα και οι θεματικοί στρατοί αντικαταστάθηκαν από μισθοφόρους, που πληρώνονταν από έναν νέο φόρο, ο οποίος επιβλήθηκε ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο. Επίσης, χρησιμοποιήθηκαν πολλοί ξένοι σε ανώτερες θέσεις. [διαβάστε περισσότερα για την αλλαγή φυσιογνωμίας του βυζαντινού στρατού στο σχετικό άρθρο της ιστοσελίδας του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού]
• οι νέοι φόροι και η αυταρχική διοίκηση ξεσήκωσε ταραχές στις επαρχίες.
• γύρω στο 1060 ήταν φανερή η πολιτική αστάθεια.

Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Β΄ Γυμνασίου (7) – Ενότητα 7η

Σπαρτιατικό κράνος, έκθεμα στο Βρετανικό Μουσείο (πηγή: Βικιπαίδεια)

 

 Ενότητα 7^η Ένας στοργικός ηγέτης

 

Περισσότερες πληροφορίες για τη ζωή και το έργο του Ξενοφώντα μπορείτε να διαβάσετε σε αυτήν την ανάρτηση.

Ιστορία Β΄ Γυμνασίου (17) - Επανάληψη: Από τις σλαβικές επιδρομές στον Βασίλειο Β΄ (6ος – 11ος αι.)

Παρακάτω θα βρείτε μία χρονογραμμή, που θα σας βοηθήσει να ξαναθυμηθείτε και να τοποθετήσετε πιο καθαρά στον άξονα του χρόνου τα βασικά σημεία των ενοτήτων που μελετήσατε ως τώρα. Τα κείμενα είναι παρμένα κυρίως από το σχολικό βιβλίο, περιλαμβάνουν πολύ βασικές πληροφορίες και δεν εξαντλούν το αναφερόμενο θέμα· περισσότερα θα διαβάσετε στο βιβλίο και στα σχεδιαγράμματα των αναρτήσεων του ιστολογίου.

Όπως θα παρατηρήσετε, κάποιες χρονολογίες σημειώνουν φαινόμενα που εξελίχθηκαν στη διάρκεια δεκαετιών ή και αιώνων· αυτό έγινε καθαρά για τις ανάγκες κατασκευής της χρονογραμμής και για τηρηθεί η σειρά των ενοτήτων που υιοθετεί το σχολικό εγχειρίδιο.

 

Ιστορία Β΄ Γυμνασίου (16) - Οι εξελίξεις στην οικονομία και την κοινωνία, Η σύγκρουση με τους «δυνατούς»

Μικρογραφία σε χειρόγραφο. Αναπαράσταση βυζαντινού παλατιού. (© Σύνοψις Ιστοριών Ιωάννου Σκυλίτζη, Ισπανία, Μαδρίτη, Εθνική Βιβλιοθήκη) [πηγή: ιστοσελίδα Ευρωπαϊκού Κέντρου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Ερευνών] 

 Οι εξελίξεις στην οικονομία και την κοινωνία

 

Βασικά σημεία

 

1. Οι κοινωνικές τάξεις της υπαίθρου

 

(α) οι δυνατοί

Χρήστος Γιανναράς - Μια μαρτυρία για τα Δεκεμβριανά

Χρήστος Γιανναράς [φωτογραφία από τη Βικιπαίδεια]

Θυμάμαι πόσο ανησυχούσα γι' αυτόν, τον αγαπημένο μου κατηχητή [σημ.: μιλά για τον πτυχιούχο Νομικής και φοιτητή Θεολογίας, Κωνσταντίνο Μουρατίδη], τις μέρες που ακολούθησαν την απελευθέρωση και κατέληξαν στα Δεκεμβριανά. Δεν είχα σαφή εικόνα για το τι γινόταν, υπήρχε όμως μια διάχυτη εντύπωση πως άρχισε εκτεταμένη αλληλοσφαγή -εντύπωση που την έτρεφαν καθημερινά περιστατικά. Από τον Οκτώβρη κιόλας του '44, κάθε νύχτα η γειτονική μας Φωκίωνος Νέγρη αντηχούσε από λαχανιασμένη κυνηγητά, βλαστήμιες με τα χωνιά ανάμεσα σε κομμουνιστές και στους "εθνικόφρονες", συχνά και πυροβολισμούς. Το πρωί πηγαίνοντας για το σχολειό ψάχναμε για κάλυκες από τις σφαίρες και βρισκόμασταν πολλές φορές μπροστά σε λίμνες από αίμα, σκόρπια μυαλά και τούφες μαλλιά, ενώ τα πτώματα τα είχαν εξαφανίσει. Έτυχε μια φορά να δω και φόνο μπροστά στα μάτια μου: Ένα θεόρατο παλικάρι -γιος του Μαρέντη, που είχε γραφείο κηδειών στο Λυσσιατρείο- προχωρούσε πενήντα μέτρα μπροστά από μένα στην οδό Σικίνου. Τον πυροβόλησαν πισώπλατα, λύγισε και σωριάστηκε στον δρόμο. 1944 -ήμουν εννέα χρονώ.

Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Β΄ Γυμνασίου (6) – Ενότητα 6η

Ζακ-Λουί Νταβίντ (1787) Ο Θάνατος του Σωκράτη (πηγή: Wikimedia Commons)

 

 Ενότητα 6η: Η ευθύνη για την παιδεία των νέων

 

Περισσότερες πληροφορίες για τη ζωή και το έργο του Ξενοφώντα μπορείτε να διαβάσετε σε αυτήν την ανάρτηση.