Αρχαία Ελληνικά Γ΄ λυκείου - αδίδακτο (5) - Δημοσθένης, Πρὸς τὴν Φιλίππου ἐπιστολήν 15-17

 

Δημοσθένης (πηγή: Wikimedia Commons)

Δημοσθένης, Πρὸς τὴν Φιλίππου ἐπιστολήν 15-17

Ο Φίλιππος έστειλε στους Αθηναίους επιστολή με την οποία τους κατηγορούσε ότι τηρούν εχθρική στάση εναντίον του. Αφού διαβάστηκε η επιστολή ενώπιον της Εκκλησίας του Δήμου, ο ρήτορας παίρνει τον λόγο και προτείνει να προχωρήσουν οι Αθηναίοι στις απαραίτητες ενέργειες, για να πολεμήσουν με τον Φίλιππο. Στο παρακάτω απόσπασμα εξηγεί γιατί η Αθήνα είναι γενικά σε καλύτερη μοίρα από τη Μακεδονία και γιατί ο Φίλιππος στον τελευταίο πόλεμο τα κατάφερε καλύτερα από τους Αθηναίους.

 

Εἰ δέ τις ὑμῶν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, τὸν Φίλιππον ὁρῶν εὐτυχοῦντα φοβερὸν εἶναι νομίζει καὶ δυσπολέμητον, σώφρονος μὲν ἀνδρὸς χρῆται προνοίᾳ: μεγάλη γὰρ ῥοπή, μᾶλλον δὲ τὸ ὅλον ἡ τύχη ἐστὶ πρὸς ἅπαντα τὰ τῶν ἀνθρώπων πράγματα: κατὰ πολλοὺς μέντοι τρόπους ἕλοιτ᾽ ἄν τις οὐχ ἧττον τὴν ἡμετέραν εὐτυχίαν ἢ τὴν ἐκείνου. Παρά τε γὰρ τῶν προγόνων ἐκ πλείονος χρόνου παρειλήφαμεν τὴν εὐδαιμονίαν οὐ τούτου μόνον, ἀλλὰ συνελόντι φράσαι πάντων τῶν ἐν Μακεδονίᾳ βασιλευσάντων· κἀκεῖνοι μὲν Ἀθηναίοις φόρους ἤνεγκαν, ἡ δ᾽ ἡμετέρα πόλις οὐδενί πω τῶν ἁπάντων. Ἔτι δὲ τοσούτῳ πλείους ἀφορμὰς αὐτοῦ πρὸς τὴν τῶν θεῶν εὔνοιαν ἔχομεν, ὅσῳ διατελοῦμεν εὐσεβέστερα καὶ δικαιότερα πράττοντες. Τί ποτ᾽ οὖν ἐκεῖνος ἐν τῷ προτέρῳ πολέμῳ πλείω κατώρθωσεν ἡμῶν; Ὅτι, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, (παρρησιάσομαι γὰρ πρὸς ὑμᾶς)ὁ μὲν αὐτὸς στρατεύεται καὶ ταλαιπωρεῖ καὶ τοῖς κινδύνοις πάρεστιν, οὔτε καιρὸν παριεὶς οὔθ᾽ ὥραν ἔτους παραλείπων οὐδεμίαν, ἡμεῖς δὲ (εἰρήσεται γὰρ τἀληθῆ) οὐδὲν ποιοῦντες ἐνθάδε καθήμεθα, μέλλοντες ἀεὶ καὶ ψηφιζόμενοι καὶ πυνθανόμενοι κατὰ τὴν ἀγορὰν εἴ τι λέγεται νεώτερον. Καίτοι τί γένοιτ᾽ ἂν νεώτερον ἢ Μακεδὼν ἀνὴρ καταφρονῶν Ἀθηναίων καὶ τολμῶν ἐπιστολὰς πέμπειν τοιαύτας οἵας ἠκούσατε μικρῷ πρότερον;

 

Μετάφραση:

Αν κάποιος από εσάς, Αθηναίοι πολίτες, βλέποντας την ευημερία του Φιλίππου, τον θεωρεί τρομερό και επικίνδυνο αντίπαλο, δείχνει συνετή προνοητικότητα. Γιατί η τύχη ασκεί μεγάλη επίδραση ή καλύτερα είναι τα πάντα στις ανθρώπινες υποθέσεις. Κι όμως από πολλές απόψεις θα προτιμούσε κανείς περισσότερο τη δική μας ευημερία παρά εκείνου. Διότι η ευημερία που κληρονομήσαμε από τους προγόνους μας είναι προγενέστερη όχι μόνο από του Φιλίππου, αλλά, με λίγα λόγια, απ’ όλων των βασιλιάδων που βασίλεψαν στη Μακεδονία. Αυτοί στην πραγματικότητα πλήρωναν φόρους στην Αθήνα, η πόλη μας όμως δεν πλήρωσε ποτέ φόρο σε κανέναν. Επιπλέον, έχουμε τόσο περισσότερες αφορμές σε σχέση με τον Φίλιππο για να πετύχουμε την εύνοια των θεών, όσο περισσότερο ενεργούμε με ευσέβεια και δικαιοσύνη. Γιατί, λοιπόν, ήταν πιο επιτυχημένος από εμάς στον τελευταίο πόλεμο; Θα είμαι ειλικρινής μαζί σας, άνδρες της Αθήνας. Επειδή ο Φίλιππος εκστρατεύει ο ίδιος και υφίσταται τις κακουχίες και αντιμετωπίζει τους κινδύνους, χωρίς να αφήνει ευκαιρία, χωρίς να παραμελεί καμία εποχή του χρόνου. Ενώ εμείς —γιατί η αλήθεια πρέπει να ειπωθεί— καθόμαστε εδώ χωρίς να κάνουμε τίποτε, πάντα αναβάλλοντας, κάνοντας ψηφοφορίες και ρωτώντας στην αγορά να μάθουμε τα τελευταία νέα. Ωστόσο, ποιο χειρότερο νέο θα μπορούσε να υπάρξει από έναν Μακεδόνα που περιφρονεί τους Αθηναίους και τολμά να στείλει τέτοια επιστολή, όπως αυτή που ακούσατε πριν από λίγο;

 

Βασικά ρήματα: ὁρῶ, νομίζω, χρῶμαι, αἱρῶ, λαμβάνω, φέρω, ἔχω, τελῶ, πράττω, ἵημι, λείπω, λέγω, πυνθάνομαι, πέμπω, ἀκούω.

 

Συντακτικά φαινόμενα για επανάληψη:

1. Η γενική ως ετερόπτωτος και επιρρηματικός προσδιορισμός (Μουμτζάκης, § 32-33, 39, 43 & Μπίλλα, § 31, 34-35, 151).

2. Απόλυτο απαρέμφατο (Μουμτζάκης, § 94.6 & Μπίλλα, § 116.9).

 

❦