Ερμαϊκή στήλη με κεφαλή Ηρακλή (Ερμηρακλής). Μουσείο Αρχαίας Μεσσήνης. Ο Ανδοκίδης (440-390 π.Χ.) παραμονές της Σικελικής εκστρατείας (415 π.Χ.), ενεπλάκη στο σκάνδαλο των Ερμοκοπιδών (δηλαδή του ακρωτηριασμού των ερμαϊκών στηλών) και φυλακίστηκε λόγω της αντιθρησκευτικής του ενέργειας. Υπέστη αφαίρεση πολιτικών δικαιωμάτων (ἀτιμία) και αυτοεξορίστηκε στην Κύπρο. (πηγή: Βικιπαίδεια)
Στο απόσπασμα ο ρήτορας καταγγέλλει τον νόμο του εξοστρακισμού. Θεωρεί ότι θεμέλιο των ορθών αποφάσεων είναι η υπεύθυνη στάση των πολιτών, που επιβάλλει να ακούγονται με πνεύμα ισότητας και αμεροληψίας όσοι μιλούν με ευπρέπεια προς όφελος της πόλης τους.
Οἶμαι δὲ καὶ τοὺς φίλους ὑμῶν ἐν ταύτῃ μάλιστα τῇ ἡμέρᾳ λυπεῖσθαι καὶ τοὺς ἐχθροὺς ἥδεσθαι, συνειδότας ὡς ἂν ἀγνοήσαντες ἐξελάσητε τὸν βέλτιστον, δέκα ἐτῶν ἡ πόλις οὐδὲν ἀγαθὸν ὑπὸ τούτου τοῦ ἀνδρὸς πείσεται. Ῥᾴδιον δὲ καὶ ἐντεῦθεν γνῶναι τὸν νόμον πονηρὸν ὄντα: μόνοι γὰρ αὐτῷ τῶν Ἑλλήνων χρώμεθα, καὶ οὐδεμία τῶν ἄλλων πόλεων ἐθέλει μιμήσασθαι. καίτοι ταῦτα διέγνωσται ἄριστα τῶν δογμάτων, ἃ καὶ τοῖς πολλοῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις ἁρμόττοντα μάλιστα τυγχάνει καὶ πλείστους ἐπιθυμητὰς ἔχει. Περὶ μὲν οὖν τούτων οὐκ οἶδ᾽ ὅ τι δεῖ μακρότερα λέγειν: πάντως γὰρ οὐδὲν ἂν πλεῖον εἰς τὸ παρὸν ποιήσαιμεν: δέομαι δ᾽ ὑμῶν τῶν λόγων ἴσους καὶ κοινοὺς ἡμῖν ἐπιστάτας γενέσθαι, καὶ πάντας ἄρχοντας περὶ τούτων καταστῆναι, καὶ μήτε τοῖς λοιδορουμένοις μήτε τοῖς ὑπὲρ καιρὸν χαριζομένοις ἐπιτρέπειν, ἀλλὰ τῷ μὲν θέλοντι λέγειν καὶ ἀκούειν εὐμενεῖς εἶναι, τῷ δὲ ἀσελγαίνοντι καὶ θορυβοῦντι χαλεπούς. ἀκούσαντες γὰρ ἕκαστον τῶν ὑπαρχόντων ἄμεινον βουλεύσεσθε περὶ ἡμῶν.
Μετάφραση:
Θεωρώ ότι ιδίως σήμερα [μια μέρα σαν κι αυτή] οι φίλοι σας λυπούνται και οι εχθροί σας χαίρονται, αφού συνειδητοποιούν ότι, αν εξορίσετε τον καλύτερο πολίτη λόγω εσφαλμένης κρίσης, η πόλη για δέκα χρόνια δεν θα γευτεί κανένα όφελος από αυτόν τον άνθρωπο. Είναι εύκολο, ωστόσο, να καταλάβετε ότι ο νόμος είναι άδικος και από ένα άλλο στοιχείο: μόνο εμείς τον εφαρμόζουμε και καμία άλλη πόλη δεν θέλει να μας μιμηθεί. Και όμως, άριστοι θεωρούνται οι θεσμοί που συμβαίνει να ταιριάζουν στο μέγιστο βαθμό και στη δημοκρατία και στην ολιγαρχία και έχουν τους περισσότερους υποστηρικτές. Γι’ αυτά λοιπόν τα ζητήματα δεν ξέρω γιατί πρέπει να μιλήσω πιο πολύ· σε κάθε περίπτωση, δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε προς το παρόν τίποτε περισσότερο. Όμως, σας παρακαλώ να γίνετε δίκαιοι και αμερόληπτοι κριτές των λόγων μου και όλοι εσείς να ελέγξετε αυτά τα θέματα και να μην ανέχεστε ούτε όσους υβρίζουν ούτε όσους κολακεύουν παραπάνω απ’ όσο πρέπει (υπερβολικά)· αντίθετα, να κρατάτε φιλική στάση απέναντι σε όποιον θέλει να μιλά και να ακούει, αλλά να είστε σκληροί απέναντι σε όσους φέρονται άσχημα και θορυβούν. Γιατί αν ακούσετε τον καθένα από τους παρόντες, θα αποφασίσετε καλύτερα για τις υποθέσεις μας.
Βασικά ρήματα: οἴομαι, οἶδα, ἐλαύνω, πάσχω, χρῶμαι, γιγνώσκω, τυγχάνω, ἔχω, λέγω, ἵστημι, τρέπω, ἀκούω, βουλεύω.
Συντακτικά φαινόμενα για επανάληψη:
1. Η δοτική ως ετερόπτωτος και επιρρηματικός προσδιορισμός (Μπίλλα, § 32, 36, 80, 152).
❦
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου