Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Γυμνασίου (5) - Ενότητα 5η: Ειρήνη-Πόλεμος

Πικάσο, «Γκερνίκα», 1937, λάδι σε μουσαμά, 3,5x7,8 μ., στο μουσείο Πράδο στη Μαδρίτη [πηγή της φωτογραφίας: Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofia]

 

Η «Γκερνίκα» του Πάμπλο Πικάσο είναι ένα έργο βασισμένο σε πραγματικό γεγονός, τον βομβαρδισμό της ισπανικής πόλης Γκερνίκα από τους Γερμανούς το 1936, στον ισπανικό εμφύλιο. Σε ένα χώρο με λιτή χρωματική γκάμα (αποχρώσεις άσπρου, μαύρου και γκρι) βλέπουμε ένα συνονθύλευμα από ανθρώπους και ζώα που σπαράζουν από τη φρίκη της καταστροφής, του τρόμου και του θανάτου. Η σύνθεση βασίζεται στη συνεκτική λειτουργία ενός μεγάλου τριγώνου, σαν αέτωμα αρχαίου ναού. Στην κορυφή του βρίσκεται η λάμπα πετρελαίου που την προτείνει ένα χέρι σαν να θέλει να φωτίσει μέσα στο χάος. Αριστερά της κορυφής του υπάρχει μια τεράστια λάμπα (κατά μια ερμηνεία είναι η βόμβα και κατά άλλη το μάτι του θεού). Στο πρώτο επίπεδο βλέπουμε τον πεσμένο ήρωα, σαν κομμάτια σπασμένου αγάλματος, που ακόμα κρατάει το σπασμένο σπαθί του. Το κέντρο καταλαμβάνεται από ένα άλογο (ζώο του πολέμου), που, με τα δόντια και τη γλώσσα του βγαλμένα έξω, σφαδάζει από τον πόνο, καθώς ένα κοντάρι το έχει πληγώσει θανάσιμα στα πλευρά (ενδεχομένως συμβολίζει το βασανισμένο λαό). Αριστερά εικονίζεται ο ταύρος ακίνητος (κατά μια ερμηνεία είναι ο εχθρός, ο φασισμός, η αγριότητα, ο σκοταδισμός και κατά άλλη η ίδια η Ισπανία που επιβιώνει μετά από αυτή την τραγωδία). Η μάνα που καταρρακωμένη κλαίει κουβαλώντας το νεκρό παιδί της, η γυναίκα που με έντονο διασκελισμό έρχεται προς το κέντρο για να κλάψει το νεκρό πολεμιστή και η άλλη πίσω της που την έχουν τυλίξει οι φλόγες μέσα σε ένα σπίτι με ανοιχτό παράθυρο είναι στοιχεία της ίδιας αυτής τραγωδίας με το βλέμμα του καλλιτέχνη. Το έργο μπορεί να εξέφρασε ένα συγκεκριμένο γεγονός, γρήγορα όμως θεωρήθηκε ένας παγκόσμιος ύμνος ενάντια στη θηριωδία του πολέμου. 

Αισθητική Αγωγή-Εικαστικά Β΄ Γυμνασίου 

❧

➤ Οι επιπτώσεις των πολέμων στη ζωή και στο μέλλον των παιδιών:

 

• Πολλά παιδιά τραυματίζονται, ακρωτηριάζονται ή σκοτώνονται κατά τη διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων.
• Ζουν καθημερινά με τον τρόμο στην ψυχή τους, κάτι που θα τα σημαδέψει για όλη τους τη ζωή.
• Μπορεί να χρειαστεί να μεταναστεύσουν με την οικογένειά τους, για να γλιτώσουν από τις καταστροφές του πολέμου.
• Μπορεί να χάσουν δικούς τους στον πόλεμο ή/και να ορφανέψουν.
• Ενδεχομένως δε θα μπορούν να πηγαίνουν σχολείο· έτσι, δεν κερδίζουν γνώσεις και εφόδια, για να φτιάξουν τη ζωή τους στο μέλλον.
• Η οικονομική καταστροφή που φέρνει ο πόλεμος θα τα υποχρεώσει να ζήσουν πιθανότατα σε συνθήκες φτώχειας στο μέλλον.

Θέλω κι άλλο!

1. Διαβάστε σε αυτήν την ανάρτηση ένα ωραίο αντιπολεμικό απόσπασμα από το μυθιστόρημα του Ντάλτον Τράμπο Ο Τζόνι πήρε τ’ όπλο του. Στην ανάρτηση θα βρείτε και κατατοπιστική εισαγωγή.

2. Ακούστε και ένα αντιπολεμικό τραγούδι από το γερμανικό συγκρότημα U.D.O. (αν σας αρέσει η χέβι μέταλ μουσική!):

❦