Ιστορία Γ΄ λυκείου (23) - Η πορεία προς την ευρωπαϊκή ενοποίηση: πραγματικότητες και προοπτικές

Τα ιδρυτικά κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ): Βέλγιο, Γαλλία (η Αλγερία ήταν τμήμα της Γαλλίας τότε) Λουξεμβούργο, Ολλανδία και Δυτική Γερμανία (πηγή: Βικιπαίδεια)

Βασικά σημεία

 

Η αναζήτηση της δυτικοευρωπαϊκής ενότητας

 § 1 Ανάγκη για ευρωπαϊκή συνεργασία

• αιτήματα για νέα δημοκρατική ευρωπαϊκή συνεργασία
• υπέρβαση των εθνικιστικών ανταγωνισμών
• η ανάγκη της ανασυγκρότησης και της εδραίωσης της δημοκρατίας απαιτούσαν υπερεθνική συνεργασία
• η επιτυχία του Σχεδίου Μάρσαλ κατέδειξε τα οφέλη της κοινής προσπάθειας.

Συμβούλιο της Ευρώπης (ίδρυση Μάιος 1949): διεθνής οργανισμός που αποσκοπεί στην ανάδειξη της κοινής ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς και στην προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

 

 § 2 Ανέφικτοι σχεδιασμοί

(α) πρόταση διακυβερνητικής συνεργασίας

(β) δημιουργία ευρωπαϊκής ομοσπονδίας

Για την ευρωπαϊκή ενοποίηση η διακυβερνητική συνεργασία δεν ήταν αρκετή, αλλά και η άμεση ομοσπονδιοποίηση δεν ήταν εφικτή.

 

 § 3 Ο λειτουργισμός

• τρίτη οδός, ο λειτουργισμός: αρχικά, ενοποίηση βασικών τομέων της οικονομίας, με στόχο την κατοχύρωση της ειρήνης και, στη συνέχεια, την επίτευξη πολιτική ενότητας.
• δημιουργία των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων από τους πατέρες της Ευρώπης: Ρομπέρ Σουμάν και Ζαν Μονέ (Γάλλοι), Πολ-Ανρί Σπάακ (Βέλγος), Κόνραντ Αντενάουερ (Γερμανός).

 

 

Η σύσταση των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων

 § 1 Σχέδιο Σουμάν και ΕΚΑΧ

• Σχέδιο Σουμάν: δημιουργία ανώτατης Αρχής που θα έλεγχε τις βιομηχανίες άνθρακα και χάλυβα της Γαλλίας, της Δυτικής Γερμανίας και άλλων χωρών.
• Σύσταση Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ, 1952).
• Υπερεθνικότητα: η δυνατότητα της ΕΚΑΧ να λαμβάνει αποφάσεις δεσμευτικές για τα κράτη-μέλη.

 

§ 2 Ίδρυση ΕΟΚ

• Επιτυχημένες εργασίες της Επιτροπής Πολ-Ανρί Σπάακ, με στόχο τη δημιουργία ευρωπαϊκής κοινής αγοράς.
• Συνθήκη της Ρώμης (1957): ίδρυση Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (ΕΟΚ), με σκοπό την ελευθερία στη διακίνηση προϊόντων, κεφαλαίων και ατόμων.
• Ιδρύθηκε επίσης η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (ΕΚΑΕ ή Ευρατόμ).

 

§ 3 Επιτυχία και διεύρυνση

Η ΕΟΚ σημείωσε μεγάλη οικονομική επιτυχία (1950 - 1970 περίοδος αδιάκοπης ευρωπαϊκής οικονομικής ανάπτυξης).

• βόρεια διεύρυνση της ΕΟΚ: Βρετανία, η Ιρλανδία και η Δανία (1973),
• νότια διεύρυνση: Ελλάδα (1981), Ισπανία και Πορτογαλία (1986).

 

Τα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (πηγή: Βικιπαίδεια)

 

Η Ευρωπαϊκή Ένωση

§ 1 ΕΕ, ΟΝΕ και νέες διευρύνσεις

• Συνθήκη του Μάαστριχτ (1992): μετεξέλιξη των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) και σύσταση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης της Ευρώπης (ΟΝΕ), με στόχο τη δημιουργία κοινού νομίσματος.
• Διευρύνσεις: Σουηδία, η Φινλανδία και η Αυστρία (1994), χώρες Ανατολικής Ευρώπης και Κύπρος (2004) και Βουλγαρία και η Ρουμανία (2007).
• Ευρώ: σε κυκλοφορία από το 2001

 

§ 2 Πλεονεκτήματα της ΕΕ

• απόρριψη του εθνικισμού και ενότητα.
• κατοχύρωση της δημοκρατίας,
• επέκταση πεδίου εφαρμογής ανθρώπινων δικαιωμάτων,
• άμβλυνση των περιφερειακών ανισοτήτων και
• αυξημένη επιρροή της Ευρώπης στις διεθνείς σχέσεις.

 

❦