Ιστορία Γ΄ λυκείου (25) - Η Ελλάδα της Μεταπολίτευσης και η ένταξη στην Ενωμένη Ευρώπη

  

Ο Καραμανλής, περιβαλλόμενος από αστυνομικούς, έχοντας αποβιβαστεί από το αεροπλάνο που τον μετέφερε από το Παρίσι στην Αθήνα (24.7.1974). Πηγή: Βικιπαίδεια.

 

Η Μεταπολίτευση

 

§ 1 Μεταπολίτευση

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής αναλαμβάνει την εξουσία τη νύχτα της 23ης προς 24η Ιουλίου 1974. Ξεκινά η «Μεταπολίτευση», η μετάβαση από τη δικτατορία σε ένα σύγχρονο δημοκρατικό πολίτευμα.

Προβλήματα:

• ο στρατός ελεγχόταν χουντικούς αξιωματικούς, έτοιμους να ανατρέψουν τη νέα κυβέρνηση. 
• τεράστια κρίση λόγω της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο και των τουρκικών διεκδικήσεων στον χώρο του Αιγαίου και κυρίως στο ζήτημα της υφαλοκρηπίδας (δηλαδή του βυθού της θάλασσας και του υπεδάφους του, πέραν των χωρικών υδάτων).
• αποχώρηση της Ελλάδας από το στρατιωτικό σκέλος του NATO με πρωτοβουλία Καραμανλή, μετά τη δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο (Αύγουστος 1974).

 

§ 2 Αποκατάσταση της δημοκρατίας

• σχηματισμός κυβέρνησης εθνικής ενότητας, πολιτικός έλεγχος στον στρατό και στη διοίκηση, νομιμοποίηση ΚΚΕ και προετοιμασία εκλογών.
• νέα κόμματα: το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΠΑΣΟΚ) υπό τον Ανδρέα Παπανδρέου, η Νέα Δημοκρατία υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, η Ένωση Κέντρου-Νέες Δυνάμεις υπό τον Γεώργιο Μαύρο.
• πρώτες εκλογές της Μεταπολίτευσης (17 Νοεμβρίου 1974): νίκη της Νέας Δημοκρατίας.
• δημοψήφισμα για το πολίτευμα: αβασίλευτη δημοκρατία.
• νέο Σύνταγμα (Ιούνιος 1975).

 

 

Η Ελλάδα στην Ευρώπη

 

§ 1 Πολιτικές εξελίξεις έως το 1980

Εκλογές του 1977: νίκη της Νέας Δημοκρατίας. Ο Καραμανλής Πρόεδρος της Δημοκρατίας (1980).

Εξωτερική πολιτική:

• καλλιέργεια σχέσεων με Άραβες και σοβιετικό συνασπισμό
• πρωτοβουλίες για βαλκανική συνεργασία,
• αντιμετώπιση τουρκικών διεκδικήσεων στο Αιγαίο
• η χώρα επανήλθε στο στρατιωτικό σκέλος του NATO το 1980.

 

Η υπογραφή της Συνθήκης από την Ελλάδα. Από αριστερά προς τα δεξιά: Γεώργιος Ράλλης, Κωνσταντίνος Καραμανλής και Γεώργιος Κοντογεώργης. Πηγή: επίσημη ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

§ 2 Η Ελλάδα πλήρες μέλος της ΕΟΚ

• ένταξη σε μια διεθνή συνεργασία,
• εξισορρόπηση των διεθνών σχέσεων της χώρας,
• εδραίωση του νεαρού δημοκρατικού πολιτεύματος,
• εκσυγχρονισμός της ελληνικής οικονομίας,
• διαπραγματεύσεις από το 1976 έως τον Δεκέμβριο του 1978,
• υπογραφή της Συνθήκης Προσχώρησης στο Ζάππειο Μέγαρο στις 28 Μαΐου 1979.
• Η Ελλάδα έγινε πλήρες μέλος της Κοινότητας την 1η Ιανουαρίου 1981.

 

§ 3 Εξελίξεις μέχρι το 1985

Εκλογικές νίκες του ΠΑΣΟΚ (1981 και 1985) υπό τον Ανδρέα Παπανδρέου:

• μεταρρύθμιση του Οικογενειακού Δικαίου: εξίσωση και νομικά των δύο φύλων,
• Εθνικό Σύστημα Υγεία (ΕΣΥ),
• αναγνώριση Εθνικής Αντίστασης,
• αναδιανομή του εθνικού εισοδήματος,
• πρόγραμμα σταθεροποίησης της οικονομίας (υπουργός Κων. Σημίτης),

Εξωτερική πολιτική:

Ο Παπανδρέου κρατά την Ελλάδα στον δυτικό κόσμο, υποστηρίζοντας τη μείωση του ψυχροπολεμικού ανταγωνισμού, τον πυρηνικό αφοπλισμό και την αναδιανομή των πόρων προς όφελος του Τρίτου Κόσμου.

 

§ 4 Εξελίξεις μέχρι το 2004

• 1990: κυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας, με πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη.
• υπογραφή Συνθήκης Μάαστριχτ και προσπάθειες ενίσχυσης της οικονομίας.
• 1993-1995: επανέρχεται το ΠΑΣΟΚ, αλλά ο Παπανδρέου λόγω προβλημάτων υγείας, αντικαθίσταται από τον Κ. Σημίτη, που παρέμεινε στο αξίωμα αυτό έως τις εκλογές του 2004. 
• συμμετοχή της χώρας στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ) της Ευρώπης και υιοθέτηση του ευρώ (2001).

 

§ 5 Αποτίμηση της Μεταπολίτευσης

Γενικά, επιτυχημένη η πορεία της χώρας:

• υπέρβαση πολιτικών παθών και διχασμών,
• αξιόλογη οικονομική ανάπτυξη,
• σταθερό δημοκρατικό πολίτευμα,
• συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Ένωση,
• σημαντικός ρόλος στα Βαλκάνια.

 

 

Θέλω κι άλλο!

• Η υπογραφή της συνθήκης προσχώρησης της Ελλάδας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες - άρθρο στον επίσημο ιστότοπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
  
• Ψηφιακό λεύκωμα για την ένταξη στην ΕΟΚ (πηγή: https://www.zappeion.gr/)

 

❦