Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Γ΄ Γυμνασίου (6) – Ενότητα 8η

Ο Αινείας φεύγει από τη φλεγόμενη Τροία. Ζωγραφικός πίνακας του Federico Barocci, 1598. (πηγή: Βικιπαίδεια)

 

 

Ενότητα 8^η  Ένα παράδειγμα σεβασμού προς τους γονείς

Μερικές πληροφορίες για τον συγγραφέα και το έργο του

Ο Λυκούργος ήταν πολιτικός και ρήτορας. Γεννήθηκε περίπου το 390 π.Χ. στην Αθήνα και μαθήτευσε κοντά στον Πλάτωνα και τον Ισοκράτη (θεωρείται ότι επηρεάστηκε στο λογοτεχνικό ύφος από τον Ισοκράτη, αλλά υπολείπεται σε αξία, αφού έδινε έμφαση στο περιεχόμενο και όχι στη μορφή). Μετά τη μάχη της Χαιρώνειας το 338 π.Χ. ο Λυκούργος διαδραμάτισε ηγετικό ρόλο στην οικονομική πολιτική της Αθήνας, ενίσχυσε το ναυτικό της πόλης και ολοκλήρωσε αρκετά οικοδομήματα, μεταξύ των οποίων και τη Σκευοθήκη. Φρόντισε να ξαναχτιστεί με πέτρα το θέατρο του Διονύσου, να τοποθετηθούν εκεί τα αγάλματα των τριών μεγάλων τραγικών και να συνταχθούν επίσημα αντίγραφα των τραγωδιών τους. Ανήκε στην αντιμακεδονική παράταξη και αυτό δε διέφυγε της προσοχής του Αλεξάνδρου. Σύμφωνα με επιστολή που αποδίδεται στον Δημοσθένη, ο διάδοχός του στο αξίωμα του «ἐπὶ τῇ διοικήσει ἄρχοντος» Μενέσαιχμος τον κατηγόρησε για έλλειμμα στα οικονομικά της πόλης και οι γιοι του κλήθηκαν να πληρώσουν το αντίστοιχο ποσό. Καθώς δεν μπόρεσαν να το πληρώσουν, φυλακίστηκαν, αλλά ελευθερώθηκαν αργότερα κατόπιν εφέσεως που άσκησε ο Δημοσθένης.

βιβλίο του καθηγητή, σελ.70

Αρχαίο κείμενο	Μετάφραση
Λέγεται γοῦν ἐν Σικελία	Λέγεται λοιπόν στη Σικελία
(εἰ γάρ καί μυθωδέστερόν ἐστιν, ἀλλ’ ἁρμόσει καί ὑμῖν ἅπασι τοῖς νεωτέροις ἀκοῦσαι)	(γιατί αν και μοιάζει κάπως με μύθο, ταιριάζει να το ακούσετε τουλάχιστο και εσείς όλοι οι νεότεροι)
ἐκ τῆς Αἴτνης ῥύακα πυρός γενέσθαι·	ότι από την Αίτνα ξεχύθηκε πύρινο ποτάμι·
τοῦτον δέ ῥεῖν φασιν ἐπί τέ τήν ἄλλην χώραν,	αυτό λοιπόν λένε ότι κυλούσε προς την υπόλοιπη χώρα,
καί δή καί πρός πόλιν τινά τῶν ἐκεῖ κατοικουμένων.	και μάλιστα προς κάποια πόλη που βρίσκονταν εκεί.
Τούς μέν οὖν ἄλλους ὁρμῆσαι πρός φυγήν,	Άλλοι, λοιπόν, όρμησαν να φύγουν
τήν αὐτῶν σωτηρίαν ζητοῦντας,	ζητώντας τη σωτηρία τους,
ἕνα δέ τινα τῶν νεωτέρων,	κάποιος όμως από τους νεότερους,
ὁρῶντα τόν πατέρα πρεσβύτερον ὄντα	επειδή έβλεπε ότι ο πατέρας του ήταν γέρος
καί οὐχί δυνάμενον ἀποχωρεῖν,	και δεν μπορούσε να φύγει,
ἀλλά ἐγκαταλαμβανόμενον ὑπὸ τοῦ πυρός,	αλλά έμενε αποκλεισμένος από τη λάβα,
ἀράμενον φέρειν.	τον σήκωσε στους ώμους του και τον μετέφερε.
Φορτίου δ’, οἶμαι, προσγενομένου καί αὐτός ἐγκατελήφθη.	Επειδή όμως, νομίζω, προστέθηκε φορτίο, αποκλείσθηκε και ο ίδιος.
Ὅθεν δή καί ἄξιον θεωρῆσαι τό θεῖον,	Από αυτό το γεγονός αξίζει να προσέξουμε ότι το θείο
ὅτι τοῖς ἀνδράσιν τοῖς ἀγαθοῖς εὐμενῶς ἔχει.	δείχνει συμπάθεια στους ενάρετους ανθρώπους.
Λέγεται γάρ κύκλῳ τόν τόπον ἐκεῖνον	Γιατί, λέγεται ότι κυκλικά στον τόπο εκείνο
περιρρυῆναι τό πῦρ καί σωθῆναι τούτους μόνους,	έτρεξε η λάβα και σώθηκαν μόνο αυτοί,
ἀφ’ ὧν καί τό χωρίον ἔτι καί νῦν	από τους οποίους και η τοποθεσία ακόμη και σήμερα
προσαγορεύεσθαι τῶν εὐσεβῶν χῶρον·	ονομάζεται «χώρος των ευσεβών»·
τούς δέ ταχεῖαν τήν ἀποχώρησιν ποιησαμένους	αντίθετα, εκείνοι που έφυγαν γρήγορα
καί τούς ἑαυτῶν γονέας ἐγκαταλιπόντας,	εγκαταλείποντας τους γονείς τους,
ἅπαντας ἀπολέσθαι.	χάθηκαν όλοι.

Λυκοῦργος, Κατὰ Λεωκράτους 95-96

Συμπληρωματικά σχόλια για το κείμενο της Ενότητας

Από τους δεκαπέντε λόγους του Λυκούργου που ο Καικίλιος θεωρεί γνήσιους σώζεται μό­νο ο Κατά Λεωκράτους. Ο Λυκούργος κατηγόρησε τον Λεωκράτη για εσχάτη προδοσία, ε­πειδή απουσίαζε κατά την περίοδο 338-332 π.Χ. στη Ρόδο και μετά στα Μέγαρα. Μετά τη συμφορά στη Χαιρώνεια ο δήμος των Αθηναίων με ψήφισμα όπλισε δούλους, ανακήρυξε μετοίκους Αθηναίους, επισκεύασε τα τείχη και απαγόρευσε να εξέρχονται οι πολίτες από την πό­λη ή να απομακρύνουν γυναίκες και παιδιά. Ο Λεωκράτης δεν υπάκουσε στο ψήφισμα κι έ­φυγε από την Αθήνα. Όταν επέστρεψε, αντιμετώπισε στο δικαστήριο τον Λυκούργο για την παραβίαση του ψηφίσματος.

βιβλίο του καθηγητή, σελ.70

Λεξιλογικές ασκήσεις: