Ρητορικά Κείμενα (1) – διδακτέα ύλη και τρόπος εξέτασης (Σεπτέμβριος 2023)

 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΗΣ Β΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

 

Εξεταστέα ύλη και οδηγίες διδασκαλίας

 

Απόφαση 91771/Δ2 (ΦΕΚ 5162/Β΄/22-08-2023) του Υπουργείου Παιδείας [διαβάστε το ΦΕΚ εδώ]. Οδηγίες διδασκαλίας διαβάστε σε αυτόν τον σύνδεσμο.

 

πηγή: Φωτόδεντρο, ψηφιακά βιβλία

Για τη διδασκαλία του μαθήματος της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας στη Β΄ τάξη του Ημερήσιου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου (Ομάδα Προσανατολισμού) θα χρησιμοποιηθούν:

• Ρητορικά Κείμενα Β΄ Λυκείου των Κ. Δάλκου, Χ. Δάλκου, Γ. Μανουσόπουλου κ.ά.

 

Ως βιβλία αναφοράς αξιοποιούνται:

• Συντακτικό της Αρχαίας Ελληνικής (Α΄, Β΄, Γ΄ Λυκείου) του Α.Β. Μουμτζάκη.
• Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής (Γυμνασίου-Λυκείου) του Μ. Οικονόμου.

 

Ως εξεταστέα ύλη ορίζεται:
Ι. Από το βιβλίο Ρητορικά Κείμενα Β΄ Λυκείου των Κ. Δάλκου, Χ. Δάλκου, Γ. Μανουσόπουλου κ.ά.:
α) Εισαγωγή:
1. Η ρητορική στην αρχαία Ελλάδα:
Α'. Η φυσική ρητορεία
Β'. Η γέννηση της συστηματικής ρητορείας
Γ'. Ρητορεία και σοφιστική
Ε'. Τα είδη του αττικού ρητορικού λόγου
ΣΤ'. Τα μέρη του ρητορικού λόγου

2. Ο βίος του Λυσία - Το έργο του Λυσία - Η αξία του έργου

3. Λυσίου Υπέρ Μαντιθέου: Εισαγωγή

β) Κείμενο: Λυσία Υπέρ Μαντιθέου. Ολόκληρος ο λόγος, πλην των παραγράφων 14-17.

 

ΙΙ. Αδίδακτο κείμενο
1. ΚΕΙΜΕΝΟ
Αδίδακτο πεζό κείμενο αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων της αττικής διαλέκτου.
2. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ – ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ
Τα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα που περιλαμβάνονται στην εξεταστέα ύλη του μαθήματος της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας της Α΄ τάξης Ημερησίου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου.

 

♦

 

ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Απόφαση 104182/Δ2/29-08-2022 (ΦΕΚ 4678/Β΄/05-09-2022) του Υπουργείου Παιδείας

[βρείτε το ΦΕΚ στην ιστοσελίδα της ΔΔΕ Φλώρινας]

 

Για την εξέταση στο μάθημα Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία της Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών της Β΄ τάξης Ημερήσιου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου ισχύουν τα εξής:

1. Δίνονται στους/στις μαθητές/-ήτριες σε φωτοαντίγραφο απόσπασμα κειμένου, διδαγμένου από το πρωτότυπο, δώδεκα έως είκοσι (12-20) στίχων, με νοηματική συνοχή, και παράλληλο κείμενο στη Νέα Ελληνική από την αρχαία ή νεότερη ελληνική γραμματεία.
Οι μαθητές/-ήτριες καλούνται:
i) Να απαντήσουν σε μία (1) ερώτηση κατανόησης με την οποία ζητείται να αποκωδικοποιήσουν σημεία του κειμένου από το πρωτότυπο και να αντλήσουν βασικές πληροφορίες που εντοπίζονται στο κείμενο. Η ερώτηση μπορεί να διαιρείται σε δύο υποερωτήματα με τη μορφή ερωτήσεων ανοικτού ή κλειστού τύπου (σωστό ή λάθος, πολλαπλών επιλογών, αντιστοίχισης, συμπλήρωσης κενών κ.λπ.).
ii) Να απαντήσουν σε δύο (2) ερωτήσεις ερμηνευτικές (2Χ10):
- Η πρώτη αναφέρεται σε ιδέες/αξίες/προβλήματα, σε στάσεις/ήθος/χαρακτήρα των προσώπων, στο ιστορικό/κοινωνικό/πολιτιστικό πλαίσιο της εποχής του έργου, στη δομή/σύνθεση του κειμένου, σε υφολογικά/αισθητικά θέματα, με βάση το διδαγμένο από το πρωτότυπο κείμενο.
- Η δεύτερη αναφέρεται στο παράλληλο κείμενο σε συσχετισμό με το παραπάνω εξεταζόμενο πρωτότυπο απόσπασμα.
iii) Να απαντήσουν σε μία (1) ερώτηση ανοικτού ή κλειστού τύπου που αναφέρεται στο γραμματειακό είδος στο οποίο ανήκει το κείμενο, στον συγγραφέα ή στο έργο του.
iv) Να απαντήσουν σε μία (1) ερώτηση λεξιλογική-σημασιολογική (σύνδεση λέξεων αρχαίας και νέας, διατήρηση ή αλλαγή της σημασίας τους, οικογένειες ομόρριζων λέξεων, απλών ή σύνθετων, συνώνυμα, αντώνυμα).

2. Δίνεται, επίσης, αδίδακτο πεζό κείμενο αττικής διαλέκτου δώδεκα έως είκοσι (12-20) στίχων στερεότυπης έκδοσης με νοηματική συνοχή. Στο αδίδακτο κείμενο προτάσσεται σύντομο σχετικό εισαγωγικό σημείωμα, μέσω του οποίου δίνονται εξωκειμενικές πληροφορίες, απαραίτητες για την κατανόηση του κειμένου.
Οι μαθητές/-ήτριες καλούνται:
i) Να μεταφράσουν από αυτό στη Νέα Ελληνική οκτώ έως δέκα (8-10) στίχους.
ii) Να απαντήσουν σε μία (1) ερώτηση κατανόησης που αναφέρεται στον νοηματικό άξονα του κειμένου.
iii) Να απαντήσουν σε μία (1) ερώτηση γραμματικής, η οποία μπορεί να αναλύεται σε δύο υποερωτήματα.
iv) Να απαντήσουν σε μία (1) ερώτηση συντακτικού (π.χ. αναγνώριση λέξεων/φράσεων/ προτάσεων/άλλων δομικών στοιχείων του κειμένου, μετασχηματισμός μέρους του κειμένου ως προς τη δομολειτουργική του διάσταση), η οποία μπορεί να αναλύεται σε δύο υποερωτήματα.

3. Κάθε ζητούμενη ερώτηση-δραστηριότητα που τίθεται για το διδαγμένο ή το παράλληλο ή το αδίδακτο κείμενο βαθμολογείται με δέκα (10) μονάδες της εκατοντάβαθμης κλίμακας. Η μετάφραση του αδίδακτου κειμένου βαθμολογείται με είκοσι (20) μονάδες. Για την εξέταση των παραπάνω θεμάτων, τόσο στο διδαγμένο όσο και στο αδίδακτο κείμενο, κρίνεται σκόπιμο να αξιοποιείται ποικιλία τύπων ασκήσεων/ερωτήσεων.

Τα τρία κείμενα (διδαγμένο, παράλληλο, αδίδακτο) και οι ζητούμενες ερωτήσεις-δραστηριότητες 1i και 1iv, καθώς και οι 2i και 2iv που τα ακολουθούν, λαμβάνονται με κλήρωση από την Τράπεζα Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας, ενώ οι υπόλοιπες ερωτήσεις-δραστηριότητες ορίζονται από τους/τις διδάσκοντες/-ουσες το μάθημα.

❦