Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ λυκείου (8) - Ανθρώπινα δικαιώματα (πληροφορίες, σύνδεσμοι, κείμενα)

 

πηγή: in,gr

Τι είναι τα Ανθρώπινα Δικαιώματα;

Ανθρώπινα Δικαιώματα θα μπορούσαν γενικά να ορισθούν ως εκείνα τα δικαιώματα που ενυπάρχουν στη φύση μας, που είναι έμφυτα και χωρίς τα οποία δεν μπορούμε να ζήσουμε ως ανθρώπινα όντα. Τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι θεμελιώδεις ελευθερίες μας επιτρέπουν να αναπτύξουμε πλήρως και να χρησιμοποιήσουμε τις ανθρώπινες αρετές μας, τη νοημοσύνη μας, τα ταλέντα μας και τη συνείδησή μας και να ικανοποιήσουμε τις πνευματικές και άλλες ανάγκες μας. Αυτά βασίζονται πάνω στις αυξανόμενες απαιτήσεις της ανθρωπότητας για μια ζωή μέσα στην οποία η έμφυτη αξιοπρέπεια και η αξία κάθε ανθρώπου θα τυγχάνει σεβασμού και προστασίας. Η αποστέρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών δεν είναι μόνο μια ατομική και προσωπική τραγωδία αλλά επίσης δημιουργεί συνθήκες κοινωνικής και πολιτικής αναταραχής, ενσπείροντας τη βία και τη σύγκρουση μέσα και μεταξύ κοινωνιών και εθνών. Όπως δηλώνει η πρώτη πρόταση της Οικουμενικής Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, ο σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια "αποτελεί τον ακρογωνιαίον λίθο της ελευθερίας, της δικαιοσύνης και της ειρήνης στον κόσμο".

 

Τι είναι η Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων;

Η Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είναι η βασική διεθνής έκφραση των απαράγραπτων και απαραβίαστων δικαιωμάτων όλων των μελών της ανθρώπινης οικογένειας.

Η Διακήρυξη που προκηρύχθηκε σε ένα ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης, στις 10 Δεκεμβρίου 1948, αποτελεί το "κοινό ιδανικό στο οποίο πρέπει να κατατείνουν όλοι οι λαοί και τα έθνη", αναφορικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Καταγράφει μεγάλο αριθμό δικαιωμάτων, αστικών, πολιτικών, οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών, τα οποία οι άνθρωποι δικαιούνται παντού.

Αρχικά η Οικουμενική Διακήρυξη διατυπώθηκε ως δήλωση στόχων προς επίτευξη από Κυβερνήσεις και ως τέτοια δεν ήταν μέρος δεσμευτικού διεθνούς δικαίου. Εν πάση περιπτώσει το γεγονός ότι έτυχε αποδοχής από τόσες πολλές Χώρες της έδωσε σημαντικό ηθικό βάρος. Οι πρόνοιες της παρατέθηκαν ως η αιτιολογία για μεγάλο αριθμό ενεργειών των Ηνωμένων Εθνών και αποτέλεσαν την έμπνευση ή χρησιμοποιήθηκαν σε πολλές διεθνείς συμβάσεις. Το 1968 η Διεθνής Διάσκεψη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών συμφώνησε ότι η Διακήρυξη "συνιστούσε μια υποχρέωση για τα μέλη της διεθνούς κοινότητας". Η Διακήρυξη έχει επίσης ασκήσει σημαντική επίδραση σε εθνικά συντάγματα, σε εθνικούς νόμους και σε μερικές περιπτώσεις σε δικαστικές αποφάσεις.

[το υλικό αντλήθηκε από το ελληνικό τμήμα της ιστοσελίδας της Διεθνούς Αμνηστίας]

 

Για την προστασία των δικαιωμάτων μας εκτός από τους νόμους τού κάθε κράτους ευθύνη φέρουν και οι διεθνείς οργανώσεις, όπως η Διεθνής Αμνηστία (αγωνίζεται για την κατάργηση των βασανιστηρίων, της θανατικής ποινής και την απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων), η Ουνέσκο (βοηθά εκατομμύρια αναλφάβητους στην ανάγνωση και γραφή), η Γιούνισεφ (εργάζεται για θέματα παιδιών και γυναικών), η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ΙLΟ), η Ύπατη Αρμοστεία Προσφύγων κ.λπ. Σταθμό πάντως στην υπόθεση των δικαιωμάτων του ανθρώπου αποτελεί η υπογραφή της Οικουμενικής Διακήρυξης (30 άρθρα) από τον ΟΗΕ στις 10 Δεκεμβρίου 1948.

[το υλικό αντλήθηκε από το Λεξικό Εννοιών του Αχ. Μπουλογιώργου και της Βάνας Πρεβεντά, Τρίκαλα, 1994]

 

◊

 

Περιπτώσεις παραβίασης ανθρώπινων δικαιωμάτων

Α. Στον τρίτο κόσμο

• Πείνα και εξαθλίωση, έλλειψη συνθηκών υγιεινής.
• Ανεργία.
• Έλλειψη παιδείας.
• Στέρηση ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων.
• Αυθαίρετες φυλακίσεις, εκτοπίσεις, βασανιστήρια σε βάρος των πολιτών.
• Οικολογική καταστροφή.
• Αλλοίωση της πολιτιστικής κληρονομιάς εξαιτίας της παγκοσμιοποίησης.

 

Β. Σε πολιτικούς πρόσφυγες και μετανάστες

ουσιαστικά εξαναγκάζονται να ζήσουν και να εργαστούν σε μια ξένη χώρα· στερούνται κάποτε:

• Τα δικαιώματα στην ιδιοκτησία, στην περιουσία, στην αξιοπρεπή διαβίωση. Συνήθως εργάζονται σκληρά, αμείβονται ελάχιστα, δεν έχουν ασφάλιση.
• Σε πολλές περιπτώσεις το δικαίωμα στην εργασία.
• Τα πολιτικά δικαιώματα («εκλέγειν», «εκλέγεσθαι»).
• Τη δυνατότητα να μορφώνονται, να εκφράζονται και να επικοινωνούν στη γλώσσα τους ή να τηρούν τα ήθη και τα έθιμά τους.

Επίσης:

• Γίνονται θύματα ρατσιστικών συμπεριφορών.
• Αντιμετωπίζουν την καχυποψία και την εχθρότητα μεγάλης μερίδας του κοινωνικού σώματος.
• Το κράτος και η αστυνομία δείχνουν προκατάληψη και σκληρότητα, που συχνά οδηγούν σε αυθαιρεσίες σε βάρος τους.

 

Γ. Σε παιδιά

α) Στον Τρίτο Κόσμο

• Στέρηση του δικαιώματος στη ζωή (πείνα, αρρώστιες, ανθυγιεινές συνθήκες διαβίωσης).
• Άσκηση βίας, κακοποίηση, εξώθηση στην πορνεία.
• Ένταξη στην σκληρή εργασία σε πολύ μικρή ηλικία.
• Συμμετοχή σε στρατιωτικές επιχειρήσεις.

 

β) Στη Δύση

• Στέρηση του δικαιώματος στην υγιεινή ζωή, κοντά στη φύση.
• Στέρηση της αγάπης και του ενδιαφέροντος των γονιών τους.
• Πολλά παιδιά αντιμετωπίζουν τον υπερπροστατευτισμό της οικογένειας και, κατά συνέπεια, τον περιορισμό της ελευθερίας τους.

 

Αιτίες στέρησης δικαιωμάτων

• Ρατσιστικές αντιλήψεις, έξαρση εθνικισμού
• Οικονομική εκμετάλλευση των πολιτών (που αναγκάζονται να μεταναστεύσουν), αλλά και των μεταναστών ή των προσφύγων στις χώρες υποδοχής
• Έλλειψη ουσιαστικής παιδείας
• Φτώχεια και περιβαλλοντική καταστροφή (ξηρασίες κλπ.)
• Κοινωνικές αναταραχές/συγκρούσεις που προέρχονται από ανελεύθερα/ολοκληρωτικά καθεστώτα, θρησκευτικό φανατισμό κλπ.
• Πόλεμοι που επιφέρουν πτώση του βιοτικού επιπέδου και κοινωνικοπολιτική οπισθοδρόμηση.
• Η αδιαφορία των κυβερνήσεων ιδίως των χωρών του Τρίτου Κόσμου που υποχωρούν στις απαιτήσεις πολυεθνικών εταιρειών (π.χ. ανοχή παιδικής εργασίας, μόλυνση περιβάλλοντος από απόβλητα βιομηχανικής παραγωγής των προηγμένων χωρών, τα οποία θάβονται έναντι χρηματικών ή άλλων ανταλλαγμάτων στο υπέδαφος φτωχών χωρών).
• Ανύπαρκτη κοινωνική μέριμνα ιδίως σε χώρες του Τρίτου Κόσμου (ελλείψεις σε υγειονομική περίθαλψη, εκπαίδευση, ασφάλιση κλπ.).

 

♦

 

Ανθρώπινα Δικαιώματα: Θεωρία και Πράξη

Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Άρθρο 1ο: Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα. Είναι προικισμένοι με λογική και συνείδηση, και οφείλουν να συμπεριφέρονται μεταξύ τους με πνεύμα αδελφοσύνης.

Άρθρο 3ο: Κάθε άτομο έχει δικαίωμα στη ζωή, την ελευθερία και την προσωπική του ασφάλεια.

Άρθρο 5ο: Κανείς δεν επιτρέπεται να υποβάλλεται σε βασανιστήρια ούτε σε ποινή ή μεταχείριση σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική.

 

Γυναικοκτονία

Πρόκειται για ανθρωποκτονία γυναικών, από πρόθεση, επειδή είναι γυναίκες. Συνιστά ακραία μορφή έμφυλης και σεξιστικής βίας. Διαπράττεται με κίνητρο την άσκηση κοινωνικού ελέγχου στα σώματα, αλλά και τις επιλογές των γυναικών. Στην ουσία οι γυναικοκτονίες είναι εγκλήματα που στηρίζονται στις βαθιά εμπεδωμένες κοινωνικές αντιλήψεις, σύμφωνα με τις οποίες οι γυναίκες πρέπει να είναι υποτελείς στην ανδρική εξουσία, ενώ δυνητικά μπορούν να «τιμωρηθούν» και να «σωφρονιστούν» μέσω της βίας. Δράστης –στην πλειοψηφία των περιπτώσεων– είναι ο (πρώην ή νυν) σύζυγος ή σύντροφος. Συνήθως ο δράστης είχε μακροχρόνια κακοποιητική συμπεριφορά απέναντι στη σύζυγο, που είναι συχνά σε θέση οικονομικής αδυναμίας.

Η γυναικοκτονία συνιστά διακριτό αδίκημα που παλιότερα συγκαλύπτονταν πίσω από τον όρο «εγκλήματα τιμής» και αργότερα από τον όρο «εγκλήματα πάθους». Καταγράφηκε για πρώτη φορά ως όρος το 1976 από την κοινωνιολόγο Νταϊάνα Ράσελ (Diana E. H. Russel) και υιοθετήθηκε από την εγκληματολογία, μετά το 1992, χάρη στο βιβλίο «Femicide: the politics of woman killing», μια συλλογή δοκιμίων που επιμελήθηκαν η εγκληματολόγος Τζιλ Ράντφορντ (Jill Radford) και η κοινωνιολόγος Νταϊάνα Ράσελ (DianaE. H. Russell).

πηγή: ιστότοπος Διοτίμα (μη κερδοσκοπική οργάνωση εξειδικευμένη σε ζητήματα φύλου και ισότητας)

 

Γιώργος Ρωμαίος, Βασανιστές: όργανα της εξουσίας...

Έχουν μειωθεί τα αντανακλαστικά των πολιτών και οι αντιδράσεις σε φαινόμενα οργανωμένων βασανισμών συνεχώς περιορίζονται, ακόμη και στις χώρες που βαρύνονται με αυτές τις μεσαιωνικές μεθόδους

Οι βασανιστές «γεννιούνται ή γίνονται;». Το ερώτημα έχει από χρόνια απασχολήσει τους επιστήμονες, λόγω της διαχρονικότητας του φαινομένου. H απάντηση σε αυτό το ερώτημα έχει άμεση επικαιρότητα, μετά τις καθημερινές αποκαλύψεις για τα μεσαιωνικά βασανιστήρια στα οποία υπόκεινται ιρακινοί κρατούμενοι από αμερικανούς στρατιωτικούς με την ανοχή και κάλυψη από την πολιτική ηγεσία των ΗΠΑ.

Την απάντηση θα αναζητήσουμε στην έρευνα-μελέτη της Μίκας Χαρίτου-Φατούρου, η οποία κυκλοφόρησε με τον τίτλο «Ο βασανιστής ως όργανο της κρατικής εξουσίας» (εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα). H έρευνα βασίστηκε στα βασανιστήρια των ΕΣΑτζήδων κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας και εμπλουτίστηκε με σημαντικά στοιχεία από ανάλογες έρευνες άλλων επιστημόνων σε διάφορα κράτη. […]
Θα παραθέσω μερικά στοιχεία από την έρευνα που φωτίζουν και τα όσα συμβαίνουν σήμερα στο Ιράκ:

«Καθώς η δίκη των βασανιστών του EAT/ΕΣΑ προχωρούσε, σάστισα με όσα παρακολουθούσα. Αυτά τα πρώην μέλη της Στρατιωτικής Αστυνομίας κατηγορούσαν άμεσα ή έμμεσα τους ανωτέρους τους ότι τους είχαν "μετατρέψει" σε βασανιστές. Σιγά σιγά αυτοί οι άνθρωποι αποκάλυψαν μια συνταρακτική ιστορία, το πέρασμά τους από το στρατό στα κέντρα εκπαίδευσης της Στρατιωτικής Αστυνομίας και την κατάληξή τους στους θαλάμους βασανιστηρίων. Σταδιακά έγινε φανερό ότι περιέγραφαν ένα προσεκτικά σχεδιασμένο σύστημα εκπαίδευσης του οποίου υπήρξαν τα θύματα».

Οι βασανιστές, λοιπόν, δεν γεννιούνται, αλλά «κατασκευάζονται». Οι κρατικοί βασανιστές δεν είναι άτομα με σαφή προδιάθεση που αρέσκονται να βασανίζουν ανθρώπους, αλλά συνηθισμένοι άνθρωποι, που επιλέγονται με κάποια ειδικά κριτήρια και εκπαιδεύονται για να γίνουν βασανιστές υπακούοντας σε κάποια εξουσία βίας...

Βέβαια και οι βασανιστές έχουν τη δική τους ευθύνη. Ίσως και κάποιοι να αρέσκονται στο «δημιουργικό κακό», αλλά την κύρια ευθύνη έχουν τα καθεστώτα που «κατασκευάζουν» τους βασανιστές. Δυστυχώς φυτώρια βασανιστών δεν ανθούν μόνο σε δικτατορικά καθεστώτα, αλλά και σε κράτη τα οποία κυβερνώνται από πολιτικές ηγεσίες δημοκρατικά εκλεγμένες.

Στο βιβλίο της κυρίας Χαρίτου-Φατούρου καταγράφονται τα εξής: «Σχεδόν τα τρία τέταρτα των αξιωματικών που κατηγορήθηκαν για σφαγές κατά τον εμφύλιο πόλεμο στο Ελ Σαλβαδόρ είχαν εκπαιδευθεί στη Στρατιωτική Σχολή στο Fort Benning των ΗΠΑ. Μερικοί από τους διακεκριμένους απόφοιτους της ίδιας σχολής, όπως ο δικτάτορας του Παναμά Νοριέγκα, ο αρχηγός της αργεντινής χούντας Γκαλτιέρι, ο πρόεδρος της Ονδούρας Γκαρσία και ο πρόεδρος της Βολιβίας Ούγκο Μπάντζερ, ευθύνονται για κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων... Αλλά και στη δίκη των βασανιστών στην Ελλάδα υπήρξαν ενδείξεις ότι μερικοί από τους αξιωματικούς που δικάζονταν είχαν εκπαιδευθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες».

H Σχολή του Fort Benning συνεχίζει το «δημιουργικό έργο» της με 4.000 αποφοίτους κάθε χρόνο, οι οποίοι διασπείρονται ανά τον κόσμο για να «μεταλαμπαδεύσουν» τις δημοκρατικές αρχές των Ηνωμένων Πολιτειών με τις μεθόδους που διδάχθηκαν σε αυτή την περίφημη αμερικανική σχολή...

Τα όσα συμβαίνουν στο Ιράκ φέρουν τη σφραγίδα του προέδρου Μπους και του υπουργού Αμυνας Ράμσφελντ, τον οποίο ο αμερικανός πρόεδρος όχι μόνο κάλυψε, αλλά και συνεχάρη διότι «κάνει καταπληκτική δουλειά». Οι αμερικανοί βασανιστές ακολουθούν τις οδηγίες του «ανακριτικού προγράμματος», το οποίο έχει εγκρίνει ο ίδιος ο Μπους μετά την εισήγηση του νομικού συμβούλου του! Ιδού τι αναφέρεται σε αυτή την εισήγηση: «Ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας είναι ένας νέος πόλεμος και καθιστά άχρηστους τους αυστηρούς περιορισμούς που θέτει η Συνθήκη της Γενεύης για τη διαδικασία της ανάκρισης, αλλά και αλλόκοτες κάποιες από τις πρόνοιές της. H εγκατάλειψη της Γενεύης θα επιτρέψει στον πρόεδρο να διατηρήσει την ευελιξία του στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, καθώς οι Αμερικανοί δεν θα μπορούν να διωχθούν βάσει των Συνθηκών».

Για τους ίδιους λόγους οι ΗΠΑ αρνήθηκαν υπογράψουν την ίδρυση του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου... Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ όμως συνεχίζει να εκδίδει την ετήσια έκθεση για τα ανθρώπινα δικαιώματα στον κόσμο!

H άλλη όψη του προβλήματος είναι ότι έχουν μειωθεί τα αντανακλαστικά των πολιτών και οι αντιδράσεις σε φαινόμενα οργανωμένων βασανισμών συνεχώς περιορίζονται, ακόμη και στις χώρες που βαρύνονται με αυτές τις μεσαιωνικές μεθόδους.

Τη στάση του «θεατή» και τις συνέπειές της έχει περιγράψει δραματικά ο πάστορας Martin Niemoller: «Στη Γερμανία οι ναζιστές πρώτα ήρθαν για τους κομμουνιστές, και εγώ δεν μίλησα γιατί δεν ήμουν κομμουνιστής. Μετά ήρθαν για τους Εβραίους, και εγώ δεν μίλησα γιατί δεν ήμουν Εβραίος. Μετά ήρθαν για τους συνδικαλιστές, και εγώ δεν μίλησα γιατί δεν ήμουν συνδικαλιστής. Μετά ήρθαν για τους καθολικούς, εγώ ήμουν προτεστάντης και γι' αυτό δεν μίλησα. Μετά ήρθαν για μένα, αλλά τότε δεν είχε μείνει πια κανείς να μιλήσει για κανέναν».

Πηγή: Το Βήμα, 23/05/2004

 

Καταγγελία ΟΗΕ για τη χρήση «βιασμών» στο Κονγκό

Ο ΟΗΕ έκρουσε σήμερα τον κώδωνα του κινδύνου εναντίον της «τρέλας» των βιασμών που διαπράττουν οι αντιμαχόμενες δυνάμεις στην Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, καταγγέλλοντας τη χρήση τους ως «πολεμικό μέσο» στην συνεχιζόμενη σύρραξη.

«Ακόμα μία φορά καταγγέλλουμε την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τις αντιμαχόμενες δυνάμεις στο Κονγκό, φαίνεται ότι αυτή η τρέλα συνεχίζεται», εξήγησε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου η εκπρόσωπος του Γραφείου Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ (OCHA) Ελίζαμπεθ Μπιρς.

Αντιμέτωπος με την αναζωπύρωση των εχθροπραξιών ο ΟΗΕ ζήτησε να σταματήσει η χρήση του βιασμού ως «πολεμικό μέσο», πρόσθεσε η Μπιρς.

«Ζητάμε να παραδοθούν οι ένοχοι στη δικαιοσύνη. Στις 5 Οκτωβρίου στο Μπουνγιακίρι (ανατολικό Κονγκό) πέντε γυναίκες βιάστηκαν από, όπως πιστεύουμε, μέλη του εθνικού στρατού και μία γυναίκα σκοτώθηκε», πρόσθεσε η Μπιρς.

Το λιγότερο 5.387 περιπτώσεις βιασμών έχουν αναφερθεί στην επαρχία του νότιου Κίβου τους έξι πρώτους μήνες του 2009, ενώ περίπου το 90% από αυτούς διαπράχθηκαν από ένοπλες ομάδες ή τον στρατό της χώρας, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

Πολλές περιπτώσεις δεν έχουν καταγραφεί, υπογράμμισε η εκπρόσωπος Τύπου του OCHA, αλλά ο αριθμός των βιασμών έχει σίγουρα αυξηθεί από τον Μάρτιο, οπότε και ξεκίνησε μια επιχείρηση εναντίον των ανταρτών Χούτου στο βόρειο και νότιο Κίβου.

Πηγή: Πρώτο Θέμα, 20.10.2009

 

◊

 

Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Άρθρο 4ο: Κανείς δεν επιτρέπεται να ζει υπό καθεστώς δουλείας, ολικής ή μερικής. Η δουλεία και το δουλεμπόριο υπό οποιαδήποτε μορφή απαγορεύονται.

 

Τα θερμοκήπια της σύγχρονης δουλείας (20 Οκτωβρίου 2009)

ΓΕΝΕΥΗ. Γιατί είναι τόσο φτηνή η ντομάτα; «Γιατί την έχουν καλλιεργήσει εργατικά χέρια λαθρομεταναστών στα θερμοκήπια της σύγχρονης ανθρώπινης δουλείας». Μια νέα τηλεοπτική διαφημιστική εκστρατεία, με τον τίτλο «Αγοράστε Υπεύθυνα», θα κάνει προσεχώς την εμφάνισή της στους δέκτες των ευρωπαίων πολιτών. Στόχος της Παγκόσμιας Οργάνωσης για τη Μετανάστευση (ΙΟΜ) είναι να προβληματίσει και να ενημερώσει τους καταναλωτές σχετικά με τα τρόφιμα και τα αγαθά που αγοράζουν, διότι έτσι συμβάλλουν, άθελά τους, στην καταναγκαστική εργασία 12,3 εκατομμυρίων μεταναστών, θυμάτων εκμετάλλευσης σε όλο τον κόσμο. Οι «σύγχρονοι σκλάβοι» δουλεύουν στις κατασκευές, στη γεωργία, στην αλιεία, στην υφαντουργία και σε άλλους τομείς της παραγωγής, τα προϊόντα της οποίας καταλήγουν στα ράφια καταστημάτων των πλουσίων χωρών.

Δείτε επίσης: Σκλάβοι στις φυτείες του «αναπτυσσόμενου κόσμου» και της Ευρώπης - άρθρο στην Εφσυν.

 

Άρθρο 23ο
1. Καθένας έχει το δικαίωμα να εργάζεται και να επιλέγει ελεύθερα το επάγγελμά του, να έχει δίκαιες και ικανοποιητικές συνθήκες δουλειάς και να προστατεύεται από την ανεργία.
2. Όλοι, χωρίς καμία διάκριση, έχουν το δικαίωμα ίσης αμοιβής για ίση εργασία.
3. Κάθε εργαζόμενος έχει δικαίωμα δίκαιης και ικανοποιητικής αμοιβής, που να εξασφαλίζει σε αυτόν και την οικογένειά του συνθήκες ζωής άξιες στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Η αμοιβή της εργασίας, αν υπάρχει, πρέπει να συμπληρώνεται με άλλα μέσα κοινωνικής προστασίας.

 

Αποζημίωση ζητεί χήρα εργαζομένου που αυτοκτόνησε λόγω πιέσεων στην εργασία

Στις 20 Οκτωβρίου 2006, ο Αντόνιο Β., ετών 39, μηχανικός στο Τechnocentre της Renault στο παρισινό προάστιο Γκιγιανκούρ, αυτοκτόνησε πηδώντας στο κενό από το παράθυρο του γραφείου του στον 5ο όροφο. Η χήρα του Συλβί, αφού επέτυχε την αναγνώριση του θανάτου του ως «εργατικού ατυχήματος», κατέθεσε αγωγή εναντίον της εταιρείας για «βαριά αμέλεια» και ισχυρίζεται ότι έχασε τον άνδρα της «λόγω της τρομοκρατίας που υφίστατο στον χώρο εργασίας του».

Η αγωγή εκδικάζεται σήμερα Τρίτη στο δικαστήριο Υποθέσεων Κοινωνικής Ασφάλισης της Ναντέρ, στη Γαλλία. Η αποζημίωση που ζητεί η γυναίκα είναι συμβολική και ανέρχεται σε 1 ευρώ. Αν όμως το δικαστήριο αποδώσει την ευθύνη στην εταιρεία, τότε η Renault θα υποχρεωθεί να καταβάλλει μηνιαία σύνταξη στη χήρα και στον γιο τους.

Σε συνέντευξη που δημοσιεύει η εφημερίδα «Le Ρarisien», η γυναίκα αποδίδει το απονενοημένο διάβημα του συζύγου της στις ασφυκτικές συνθήκες εργασίας που επιβάλλει η εταιρεία «τρομοκρατώντας τους υπαλλήλους της». Βεβαιώνει ότι σκοπός της αγωγής της είναι να «καταδικαστεί ένα ολόκληρο σύστημα» και όχι απλώς να τιμωρηθεί ένας προϊστάμενος που ταλαιπωρούσε τον σύζυγό της επί σειρά ετών.

Αν δεν ήταν τόσο απάνθρωπα καταπιεστικές οι συνθήκες στη Renault «ο σύζυγός μου θα ζούσε σήμερα» είπε η χήρα, περιγράφοντας την εικόνα που παρουσίαζε ο Αντόνιο λίγο προτού αποφασίσει να πηδήξει από το παράθυρο. «Αδυνατισμένος, στο έπακρον ταλαιπωρημένος, έλεγε και ξανάλεγε “είμαι ένα μηδενικό” ενώ εργαζόταν μέρα-νύχτα για να μπορέσει να ανταποκριθεί στις προδιαγραφές που του είχαν επιβάλει οι προϊστάμενοί του».

Λίγο καιρό προτού αυτοκτονήσει ο Αντόνιο είχε ειδοποιηθεί από την εταιρεία ότι θα έπαιρνε μετάθεση για το παράρτημα της Ρουμανίας, όπου θα έμενε το λιγότερο 14 μήνες. Θεωρητικά θα μπορούσε να αρνηθεί αυτή την αποστολή, όμως «ποιος μπορεί να πει όχι στη Renault;» ρωτάει η χήρα.

Η κατάσταση μοιάζει με εκείνη που έχει δημιουργηθεί στον όμιλο France Τelecom. Από χθες ο τηλεπικοινωνιακός κολοσσός της Γαλλίας επιχειρεί να αντιμετωπίσει την επιδημία των αυτοκτονιών (25 σε 19 μήνες) με ένα εμπιστευτικό ερωτηματολόγιο που διανέμεται στους 100.000 υπαλλήλους της. Μέσα σε 30 ημέρες καλούνται να δώσουν απαντήσεις σε ερωτήματα όπως: «Κατά το τελευταίο 12μηνο σας συνέβη να νιώσετε πολύ κουρασμένος/η λόγω της εργασίας;» -«Αισθάνεσθε ότι πιεσθήκατε υπερβολικά κατά την εργασία σας στο ίδιο χρονικό διάστημα;».

πηγή: Το Βήμα, 20/10/2009

 

◊

 

Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Άρθρο 21ο

3. Η λαϊκή θέληση είναι το θεμέλιο της κρατικής εξουσίας. Η θέληση αυτή πρέπει να εκφράζεται με τίμιες εκλογές, οι οποίες πρέπει να διεξάγονται περιοδικά, με καθολική, ίση και μυστική ψηφοφορία, ή με αντίστοιχη διαδικασία που να εξασφαλίζει την ελευθερία της εκλογής.

 

Νοθεία στο Αφγανιστάν

Τρίτη 20 Οκτωβρίου 2009

ΚΑΜΠΟΥΛ. Άνοιξε και επισήμως ο δρόμος για τη διεξαγωγή δεύτερου γύρου για την ανάδειξη νέου προέδρου του Αφγανιστάν, μετά την έκθεση παρατηρητών των Ηνωμένων Εθνών που καταγγέλλει εκτεταμένη νοθεία στις εκλογές του περασμένου Αυγούστου. Άκυρες θεωρούνται 1,3 εκατομμύρια ψήφοι, οι οποίες αρχικώς προσμετρήθηκαν υπέρ του Χαμίντ Καρζάι. Η ακύρωση θα μειώσει το ποσοστό του κ. Καρζάι στο 48%, σύμφωνα με τον αμερικανικό οργανισμό εκλογικών παρατηρητών Democracy Ιnternational. Αντίπαλος του κ. Καρζάι θα είναι ο Αμπντάλα Αμπντάλα.

Πηγή: Το Βήμα

 

◊

 

Άρθρο 26

2. Η εκπαίδευση πρέπει να αποβλέπει στην πλήρη ανάπτυξη της ανθρώπινης προσωπικότητας και στην ενίσχυση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιακών ελευθεριών. Πρέπει να προάγει την κατανόηση, την ανεκτικότητα και τη φιλία ανάμεσα σε όλα τα έθνη και σε όλες τις φυλές και τις θρησκευτικές ομάδες, και να ευνοεί την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων των Ηνωμένων Εθνών για τη διατήρηση της ειρήνης.

 

ΣΕ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ

Παιδιά βραβεύτηκαν με όπλα

ΜΟΓΚΑΝΤΙΣΟΥ. Με όπλα και βόμβες βράβευσε ραδιοφωνικός σταθμός της ισλαμικής οργάνωσης Αλ Σαμπάμπ της Σομαλίας τα παιδιά που συμμετείχαν σε διαγωνισμό απαγγελίας του Κορανίου, κατά το Ραμαζάνι. Όπως ανακοίνωσε ο σταθμός, το πρώτο βραβείο ήταν ένα καλάσνικοφ ΑΚ-47 και 700 δολάρια, το δεύτερο επίσης ένα καλάσνικοφ και 500 δολάρια και το τρίτο, δύο χειροβομβίδες, 400 δολάρια και θρησκευτικά βιβλία.

Πηγή: Η Καθημερινή, 21/9/2011

 

 

Ταλιμπάν: «Ηθελε να πάει σχολείο, πυροβολήστε την...»

Η Πακιστανή Μαλάλα Γιουσουφζάϊ ήταν μόλις 11 ετών όταν διέταξαν να κλείσουν όλα τα σχολεία θηλέων στην περιοχή της

Μία μόλις 14χρονη ακτιβίστρια, που έκανε δημόσια εκστρατεία υπέρ της εκπαίδευσης των κοριτσιών, δέχθηκε πυρά και τραυματίστηκε, στο κεφάλι, στην κοιλάδα Σουάτ, στο βορειοδυτικό Πακιστάν. Η Μαλάλα Γιουσουφζάϊ δέχθηκε την επίθεση καθώς επέστρεφε στο σπίτι από το σχολείο της στην Μινγκόρα, την μεγαλύτερη πόλη της περιοχής.

Είχε γίνει γνωστή το 2009, γράφοντας ένα ημερολόγιο για την ζωή υπό τους Ταλιμπάν, που είχαν καταλάβει την κοιλάδα. Το ημερολόγιο δημοσιεύτηκε από το βρετανικό BBC και προκάλεσε διεθνές ενδιαφέρον.

Εκπρόσωπος των Ταλιμπάν στο Πακιστάν ανέλαβε, στο BBC, την ευθύνη για την επίθεση, επειδή, όπως είπε, η Μαλάλα ήταν υπέρμαχος του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους.

Η επίθεση στην έφηβη ακτιβίστρια έγινε πρώτη είδηση στο Πακιστάν. Η Μαλάλα είναι η πιο γνωστή μαθήτρια στη χώρα. Παρά την ηλικία της, τόλμησε να κάνει ό,τι λίγοι άλλοι: να επικρίνει δημοσίως τους Ταλιμπάν. Λόγω της στάσης της, κέρδισε αναγνώριση και θαυμασμό στο Πακιστάν, και στο εξωτερικό. Έχει εμφανιστεί στην κρατική τηλεόραση, και σε ξένα κανάλια, και έχει μιλήσει για το όνειρό της για ένα Πακιστάν, όπου θα κυριαρχήσει, στο μέλλον, η παιδεία.

Την επίθεση καταδίκασε ο πρωθυπουργός του Πακιστάν Ρατζά Περβέζ Ασράφ, ο οποίος έστειλε ελικόπτερο για να μεταφέρει την Μαλάλα σε νοσοκομείο, στην πόλη Πεσαβάρ.

Σύμφωνα με νοσοκομειακές πηγές, έχει διαφύγει τον κίνδυνο. Ένα άλλο κορίτσι, που ήταν μαζί της την ώρα της επίθεσης, τραυματίστηκε επίσης.

Η Μαλάλα ήταν μόλις 11 ετών, όταν άρχισε να γράφει το ημερολόγιό της, δύο χρόνια αφότου οι Ταλιμπάν κατέλαβαν την κοιλάδα Σουάτ, και διέταξαν να κλείσουν όλα τα σχολεία θηλέων. Στο ημερολόγιο, το οποίο έγραφε με το ψευδώνυμο Γκουλ Μακάϊ για την υπηρεσία του BBC στη γλώσσα Ουρντού και μεταφράστηκε στην αγγλική, μίλησε για την σκληρή ζωή υπό τους ισλαμιστές Ταλιμπάν. Η πραγματική ταυτότητά της έγινε γνωστή μετά το 2009, όταν οι Ταλιμπάν εκδιώχθηκαν από την κοιλάδα. Αργότερα τιμήθηκε με εθνικό βραβείο για την γενναιότητά της.

Μια καυστική καταγραφή στο ημερολόγιο μιλάει για την απαγόρευση που επέβαλαν οι Ταλιμπάν στην εκπαίδευση των κοριτσιών. «Σήμερα ήταν η τελευταία ημέρα του σχολείου μας, και αποφασίσαμε να παίξουμε, για λίγο περισσότερο, στην παιδική χαρά. Πιστεύω ότι το σχολείο θα ξανανοίξει μια μέρα, αλλά την ώρα που έφευγα, το κοίταξα σαν να μην επρόκειτο να ξαναμπώ ποτέ εδώ».

Νωρίτερα είχε γράψει: «Είχα ένα τρομακτικό όνειρο χθες, με στρατιωτικά ελικόπτερα και τους Ταλιμπάν. Έχω τέτοια όνειρα από τότε που ξεκίνησε η στρατιωτική επιχείρηση στο Σουάτ. Η μητέρα μου ετοίμασε πρωινό, και έφυγα για το σχολείο. Φοβόμουνα να πάω, επειδή οι Ταλιμπάν έχουν βγάλει διαταγή που απαγορεύει σε όλα τα κορίτσια να πηγαίνουν στο σχολείο».

Από τότε έχει πει ότι θέλει να σπουδάσει νομικά, και να μπει στην πολιτική. «Ονειρεύτηκα μια χώρα όπου θα υπερισχύσει η παιδεία», έγραψε. Ο πατέρας της, δάσκαλος, και όλη η οικογένειά της την στήριξαν από την αρχή, και λένε ότι είναι πολύ υπερήφανοι για την Μαλάλα.

πηγή: Η Καθημερινή, 09/10/2012

 

«Κορίτσια, πηγαίνετε στο σχολείο και μορφωθείτε»

Δηλώσεις της 14χρονης Πακιστανής που χτυπήθηκε από σφαίρες των Ταλιμπάν

Η 16χρονη συμμαθήτρια της Μαλάλα τραυματίστηκε επίσης από την επίθεση των Πακιστανών Ταλιμπάν και νοσηλεύεται εκτός κινδύνου.

Μπορεί η 14χρονη Μαλάλα Γιουσουφζάι να παλεύει ακόμη για τη ζωή της, την Εντατική ενός λονδρέζικου νοσοκομείου, χτυπημένη από σφαίρες Ταλιμπάν που θέλησαν να την τιμωρήσουν για την «αναίδειά» της να διεκδικεί μία μόρφωση για την ίδια και τις συνομήλικές της, όμως η συμμαθήτριά της, η 16χρονη Καϊνάτ Ριάζ, που επίσης πυροβολήθηκε την ίδια ημέρα είναι σε θέση να μιλήσει και να στείλει για άλλη μια φορά το φιλεκπαιδευτικό και ανθρώπινο μήνυμα της φίλης της σε ολόκληρο τον κόσμο.

«Κορίτσια, πηγαίνετε στο σχολείο και μορφωθείτε. Θέλω να πω σε όλα τα κορίτσια να συνεχίσουν την αποστολή τους που είναι η μόρφωση», δήλωσε από το νοσοκομείο του Πακιστάν η Καϊνάτ, που τραυματίστηκε ελαφρά και αναρρώνει.

«Η εκπαίδευση των κοριτσιών εδώ είναι πιο σημαντική από εκείνη των αγοριών, διότι τα αγόρια μπορούν να κάνουν κάθε είδους δουλειά. Όμως τα κορίτσια δεν μπορούν. Πρέπει να έχουν μια αξιοσέβαστη εργασία για να νιώθουν ασφάλεια», λέει.

Αν και 16 ετών, η Σαϊνάτ πηγαίνει μόλις στην έκτη Δημοτικού. Αντιμετωπίζει την περιπέτειά της με δύναμη. Παρά τα τραύματά της, υποστηρίζει ότι δεν μετανιώνει που αψήφησε εκείνους που δεν θέλουν να μορφώνονται τα κορίτσια. «Με τη βοήθεια του θεού, θα συνεχίσω την εκπαίδευσή μου», λέει.

Η επίθεση των Ταλιμπάν πραγματοποιήθηκε στις 9 Οκτωβρίου, με βασικό στόχο την Μαλάλα εξαιτίας του ακτιβισμού της. Η δολοφονική απόπειρα εναντίον κοριτσιών μέσα στο ίδιο τους το σχολείο προκάλεσε μια ασυνήθιστα ισχυρή και καθολική αντίδραση στο Πακιστάν, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο.

Οι πακιστανοί Ταλιμπάν ανέλαβαν την ευθύνη και ανακοίνωσαν μάλιστα ότι θα ξαναπροσπαθήσουν να δολοφονήσουν την Μαλάλα αν το έφηβο κορίτσι καταφέρει να επιβιώσει από τα τραύματά του.

Η Μαλάλα έχει μεταφερθεί σε νοσοκομείο του Λονδίνου όπου της παρέχεται κάθε δυνατή φροντίδα, ενώ έχει αρχίσει να επικοινωνεί με το περιβάλλον.

πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ, 19/10/2012

 

♦

 

Κλιματικές αλλαγές και ανθρώπινα δικαιώματα

Εκπρόσωποι από 26 μικρές νησιωτικές χώρες απ όλο τον κόσμο συνεδριάζουν στο Μαλέ, πρωτεύουσα των Μαλδίβων για να υιοθετήσουν απόφαση σύμφωνα με την οποία οι κλιματικές αλλαγές απειλούν τα ανθρώπινα δικαιώματα

Η Συμμαχία των Μικρών Νησιωτικών (AOSIS) που έχει διατυπώσει την έντονη ανησυχία της για την άνοδο της στάθμης των θαλασσών, θα παρουσιάσει την απόφασή της στη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα που θα διεξαχθεί στο Μπαλί τον Δεκέμβριο.

«Είναι καιρός να επαναφέρουμε τον κόσμο στο επίκεντρο της διπλωματίας για τις κλιματικές αλλαγές», δήλωσε ο πρόεδρος των Μαλδίβων, Μαουμούν Αμπντούλ Γκαγιούμ, μιλώντας στη σύνοδο. Υπουργοί και διπλωμάτες συναντώνται σε θέρετρο των Μαλδίβων, ένα από τα τουλάχιστον 80 που στηρίζουν δυναμικά την οικονομία ύψους ενός δις δολαρίων του κράτους αυτού στον Ινδικό Ωκεανό, αλλά ταυτόχρονα απειλούνται άμεσα από την άνοδο της στάθμης των θαλασσών.

Επιστήμονες έχουν προειδοποιήσει ότι η σταθερή άνοδος της στάθμης της επιφάνειας της θάλασσας μπορεί να καλύψει το 80% της επιφάνειας των σχεδόν 1.200 νησιών που απαρτίζουν τις Μαλδίβες και το 70% του εδάφους στις Σεϋχέλλες, επιφέροντας ερήμωση στις παράκτιες περιοχές.

Οι σύνεδροι αναμένεται να συμφωνήσουν στη διακήρυξη ότι οι κλιματικές αλλαγές απειλούν το θεμελιώδες δικαίωμα για ένα ασφαλές και ανεκτό περιβάλλον, ασκώντας πίεση στις ανεπτυγμένες χώρες και στις πολιτικές τους, ώστε να δουν την άνοδο της στάθμης των θαλασσών μέσα από το πρίσμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ο Γκαγιούμ, ο μακροβιότερος κυβερνήτης στην Ασία ύστερα από 30 χρόνια στην εξουσία, έχει επανειλημμένα επισημάνει τους κινδύνους από τις κλιματικές αλλαγές και το φαινόμενο του θερμοκηπίου έχοντας προειδοποιήσει το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για τον εν δυνάμει «θάνατο ενός κράτους» το 1987.

Τα 1.200 κοραλλιογενή νησιά των Μαλδίβων που βρίσκονται λιγότερο από δύο μέτρα πάνω από τη στάθμη της θάλασσας απειλούνται με πλημμύρες, αν η στάθμη της επιφάνειας της θάλασσας αυξηθεί κατά 59 εκατοστά έως το 2100, όπως έχει προβλέψει η επιτροπή του ΟΗΕ για τις Κλιματικές Αλλαγές.

Στο συνέδριο μετέχουν αξιωματούχοι από χώρες όπως η Σιγκαπούρη, η Μικρονησία, η Γρενάδα και οι Σεϋχέλλες καθώς νομικοί ειδικοί σε θέματα περιβάλλοντος.

Η κλιματική αλλαγή επίσης θα επηρεάσει τα υδάτινα αποθέματα, τις περιόδους καλλιέργειας και τις χρήσεις της γης, οδηγώντας τις κοινωνίες στη σύγκρουση τουλάχιστον στις πιο φτωχές και ευάλωτες χώρες, σύμφωνα με την έκθεση της International Alert.

Στη κορυφή της λίστας επικινδυνότητας βρίσκεται η Δυτική και η Κεντρική Αφρική, ενώ ήδη στη Γκάνα έχουν αναφερθεί συγκρούσεις ανάμεσα σε κτηνοτρόφους και αγρότες καθώς τα μοντέλα γεωργίας αλλάζουν. Το Μπαγκλαντές επίσης θα αντιμετωπίσει σοβαρές αλλαγές, ενώ η υποχώρηση της στάθμης του ποταμού Γάγγη στην Ινδία που είναι και τώρα ορατή, θα προκαλέσει ίσως νέες εντάσεις στη περιοχή.

Οι ελλείψεις νερού θα δυσκολέψουν και την επίλυση ζητημάτων που ήδη χρονίζουν, όπως της Μέσης Ανατολής, τη στιγμή που η Λατινική Αμερική όπου σήμερα επικρατεί σχετική ειρήνη, μπορεί να αποσταθεροποιηθεί μετά από τις αλλαγές στο λιώσιμο των παγετώνων που επηρεάζουν τους ποταμούς της ηπείρου.

♦

 

Ενδεικτικά θέματα και σύντομα σχόλια/σχεδιαγράμματα

 

Θέμα 1ο: Εφημερίδα ευρείας κυκλοφορίας έχει ξεκινήσει από τις στήλες της ανοιχτό διάλογο με θέμα τα ανθρώπινα δικαιώματα. Θέλοντας να λάβεις μέρος στον διάλογο αυτό, στέλνεις στην εφημερίδα ένα άρθρο 350–400 λέξεων, στο οποίο επιχειρείς να παρουσιάσεις τις επιπτώσεις της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε άτομα που υφίστανται διακρίσεις και καταπίεση και σε κοινωνίες στις οποίες εφαρμόζονται τέτοιες πρακτικές. Παράλληλα, επισημαίνεις τους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε να αναπτυχθεί στους ανθρώπους η κουλτούρα προάσπισης των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

 

Σχεδιάγραμμα

Πρόλογος: μπορούμε να ξεκινήσουμε σημειώνοντας ότι η παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων ασκεί σημαντική και κάποτε καταλυτική επίδραση στη ζωή των ανθρώπων και στην ευημερία των κοινωνιών.

 

Κυρίως μέρος

Επιπτώσεις της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

• σε άτομα που υφίστανται διακρίσεις και καταπίεση: αίσθημα ανασφάλειας, μειονεξίας, καχυποψίας, φόβου και μίσους, περιορισμένες ευκαιρίες μόρφωσης και απόκτησης προσόντων, δυσκολίες στην επαγγελματική αποκατάσταση, αδιέξοδα για τους υποεκπαιδευμένους και τους άνεργους, ανασφάλιστη εργασία, αδυναμία πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας, κοινωνικός αποκλεισμός, ψυχολογικά προβλήματα.
• σε κοινωνίες: ανισότητα, εξαθλίωση, επικράτηση ανελεύθερων/καταπιεστικών καθεστώτων, ρατσισμός, κακομεταχείριση πολιτών, αδιαφορία για το περιβάλλον.

 

Ανάπτυξη κουλτούρας προάσπισης των ανθρώπινων δικαιωμάτων (η απάντηση μπορεί να οργανωθεί σε επίπεδα):

• Οικογένεια: ευαισθητοποίηση και ενημέρωση των παιδιών από μικρή ηλικία.
• Εκπαίδευση: γνωριμία με τους άλλους πολιτισμούς (Ιστορία, Κοινωνιολογία, Θρησκευτικά, Λογοτεχνία), για την καταπολέμηση στερεοτύπων και ρατσιστικών αντιλήψεων.
• ΜΜΕ: υπεύθυνη τακτική παρουσίαση, χωρίς κινδυνολογίες, των θεμάτων. Να δίνεται χρόνος σε εκπροσώπους μεταναστών κλπ. για ενημέρωση της κοινής γνώμης.
• Κράτη: μέριμνα για την προστασία των δικαιωμάτων, φροντίδα για κοινωνικά ευπαθείς ομάδες, εφαρμογή της νομοθεσίας.

 

Επίλογος: μπορούμε να σημειώσουμε ότι περιπτώσεις παραβίασης των ανθρώπινων δικαιωμάτων υπάρχουν σε όλον τον κόσμο σε διαφορετική, φυσικά, συχνότητα και ένταση. Οι επιπτώσεις είναι οδυνηρές για τα άτομα και τις κοινωνίες. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο να καλλιεργείται συστηματικά η αντίληψη ότι τα δικαιώματα αυτά πρέπει να γίνονται σεβαστά. Είναι προς όφελος όλων.

 

 

Θέμα 2ο: Στο Πνευματικό Κέντρο της περιοχής σας γίνεται ημερίδα με θέμα τα ανθρώπινα δικαιώματα. Εκπροσωπώντας το σχολείο σας παίρνετε μέρος και ετοιμάζετε μια ομιλία στην οποία παρουσιάζετε περιπτώσεις παραβίασης ανθρώπινων δικαιωμάτων σε χώρες του αναπτυσσόμενου αλλά και του ανεπτυγμένου κόσμου. Επίσης, αναφέρεστε σε τρόπους με τους οποίους μπορούν να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα αυτά. (350-400 λέξεις)

 

Σχεδιάγραμμα

Πρόλογος: μπορούμε να δώσουμε έναν σύντομο ορισμό της έννοιας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να σημειώσουμε ότι παρ' όλη τη σημαντική πρόοδο που έχει συντελεστεί για την προστασία τους, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις παραβίασής τους.

 

Κυρίως μέρος

Περιπτώσεις παραβίασης

• στις αναπτυσσόμενες χώρες: (εμφύλιοι) πόλεμοι, τρομοκρατία, καταπάτηση εθνικής ανεξαρτησίας, φτώχεια, υποσιτισμός, έλλειψη εκπαίδευσης και κοινωνικής πρόνοιας, προβληματικό σύστημα δημόσιας υγείας, παιδική εργασία, καταπίεση της γυναίκας κλπ.
• στις ανεπτυγμένες χώρες: οικολογική καταστροφή, εκμετάλλευση εργαζομένων και ιδίως των μεταναστών, ρατσισμός, απομόνωση μειονοτήτων, παραβίαση της ιδιωτικής ζωής κλπ.

 

Τρόποι αντιμετώπισης (η απάντηση μπορεί να οργανωθεί σε επίπεδα)

• Διεθνείς οργανισμοί: παρακολούθηση, επιβολή ποινών σε κυβερνήσεις χωρίς προνομιακή μεταχείριση
• Κράτη: μέριμνα για μετανάστες (υπηρεσίες που φροντίζουν για την προσωρινή εγκατάσταση, εύρεση εργασίας ανάλογης με την ειδικότητα του καθενός κλπ.), φροντίδα για κοινωνικά ευπαθείς ομάδες, εφαρμογή της νομοθεσίας.
• ΜΜΕ: υπεύθυνη τακτική παρουσίαση, χωρίς κινδυνολογίες, των θεμάτων. Να δίνεται χρόνος σε εκπροσώπους μεταναστών κλπ. για ενημέρωση της κοινής γνώμης.
• Εκπαίδευση: γνωριμία με τους άλλους πολιτισμούς (Ιστορία, Κοινωνιολογία, Θρησκευτικά, Λογοτεχνία), για την καταπολέμηση στερεοτύπων και ρατσιστικών αντιλήψεων.
• Οικογένεια: ευαισθητοποίηση και ενημέρωση των παιδιών από μικρή ηλικία.
• Άτομο: φροντίδα για ενημέρωση, ανθρωπιστική στάση, στήριξη δημοκρατικών πολιτικών δυνάμεων.

Επίλογος: έχει γίνει πολύ σημαντική πρόοδος στον τομέα της αναγνώρισης και προστασίας των ανθρώπινων δικαιωμάτων, αλλά οι περιπτώσεις παραβίασης δε λείπουν. Άτομα, συλλογικότητες και κυβερνήσεις οφείλουν να εργάζονται για την εμπέδωση και επέκταση της προστασίας των ανθρώπινων δικαιωμάτων, με στόχο την ευημερία του συνόλου.

Θέμα 3ο: Με αφορμή μια συζήτηση που έγινε στην τάξη σας για τα ανθρώπινα δικαιώματα συντάσσετε ένα άρθρο 350 – 400 λέξεων, που θα δημοσιευτεί στη σχολική σας εφημερίδα, στο οποίο αναλύετε τους παράγοντες που δυσκολεύουν την εφαρμογή των ανθρώπινων δικαιωμάτων στην εποχή μας. Επιπλέον, παρουσιάζετε τρόπους με τους οποίους τα ανθρώπινα δικαιώματα θα μπορούσαν να προστατευτούν αποτελεσματικά.

 

Σχεδιάγραμμα

Πρόλογος: όπως στο προηγούμενο θέμα, μπορούμε να δώσουμε έναν σύντομο ορισμό της έννοιας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να σημειώσουμε ότι παρ' όλη τη σημαντική πρόοδο που έχει συντελεστεί για την προστασία τους, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις παραβίασής τους.

 

Κυρίως μέρος

Παράγοντες που δυσκολεύουν την εφαρμογή των ανθρώπινων δικαιωμάτων στη σύγχρονη εποχή

• σε διεθνές επίπεδο: συχνά παρατηρούνται πόλεμοι, καθεστωτικές μεταβολές, φτώχεια και κοινωνική εξαθλίωση. Αυτά οφείλονται σε οικονομικά συμφέροντα, αδιαφορία ή/και διαπλοκή κυβερνήσεων με συμφέροντα, φιλοδοξίες ηγετών ή οργανώσεων (π.χ. ταλιμπάν) να αποκτήσουν εξουσία, αδυναμία ή αδιαφορία διεθνών οργανισμών να επέμβουν αποτελεσματικά.
• σε κοινωνικό/κρατικό επίπεδο: παρατηρείται εκμετάλλευση εργαζομένων και ιδίως των μεταναστών, ρατσισμός, περιθωριοποίηση μειονοτήτων, κακομεταχείριση ευάλωτων (παιδιών και γυναικών). Αυτά οφείλονται σε οικονομικά συμφέροντα, δυσλειτουργία ή αδιαφορία των κρατικών μηχανισμών, διαφθορά, ξεπερασμένες αντιλήψεις, περιορισμένη προβολή από το ΜΜΕ, αδυναμία ή φόβο του πολίτη να διεκδικήσει τα δικαιώματά του.

 

Τρόποι αντιμετώπισης (η απάντηση μπορεί να οργανωθεί σε επίπεδα)

• Διεθνείς οργανισμοί: παρακολούθηση, επιβολή ποινών σε κυβερνήσεις, χωρίς προνομιακή μεταχείριση.
• Κράτη: μέριμνα για μετανάστες (υπηρεσίες που φροντίζουν για την προσωρινή εγκατάσταση, εύρεση εργασίας ανάλογης με την ειδικότητα του καθενός κλπ.), φροντίδα για κοινωνικά ευπαθείς ομάδες, εφαρμογή της νομοθεσίας.
• ΜΜΕ: υπεύθυνη τακτική παρουσίαση, χωρίς κινδυνολογίες, των θεμάτων. Να δίνεται χρόνος σε εκπροσώπους μεταναστών κλπ. για ενημέρωση της κοινής γνώμης.
• Εκπαίδευση: γνωριμία με τους άλλους πολιτισμούς (Ιστορία, Κοινωνιολογία, Θρησκευτικά, Λογοτεχνία), για την καταπολέμηση στερεοτύπων και ρατσιστικών αντιλήψεων.
• Οικογένεια: ευαισθητοποίηση και ενημέρωση των παιδιών από μικρή ηλικία.
• Άτομο: φροντίδα για ενημέρωση, ανθρωπιστική στάση, στήριξη δημοκρατικών πολιτικών δυνάμεων.

 

Επίλογος: τρόποι προστασίας υπάρχουν και μάλιστα το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης βρίσκεται στα χέρια των κυβερνήσεων, που οφείλουν να εργάζονται διαρκώς με στόχο την προάσπιση των δικαιωμάτων.

 

♦

Θέμα 4ο: Το πανεπιστήμιο της πόλης σας σε συνεργασία με φορείς και συλλόγους, οργανώνει συνέδριο με θέμα τα ανθρώπινα δικαιώματα στη σύγχρονη εποχή. Εκπροσωπώντας το σχολείο σας παίρνετε μέρος και ετοιμάζετε μια εισήγηση, στην οποία αναπτύσσετε δικαιώματα που κατά τη γνώμη σας απειλούνται από ψηφιακά εργαλεία, όπως αυτά της τεχνητής νοημοσύνης και των κοινωνικών δικτύων. (350-400 λέξεις)

 

Σχεδιάγραμμα

Πρόλογος: μπορούμε να αναφέρουμε ότι ο ψηφιακός κόσμος απασχολεί σχεδόν όλους τους ανθρώπους, ιδίως τους νέους, αφού δίνει άπειρες δυνατότητες ψυχαγωγίας, ενημέρωσης, μόρφωσης, δημιουργίας και επικοινωνίας. Αυτό δε σημαίνει ότι λείπουν οι κίνδυνοι.

 

Κυρίως μέρος

Δικαιώματα που απειλούνται

- η ιδιωτικότητα των ατόμων (Άρθρο 12 της Οικουμενικής Διακήρυξης)

Τα δεδομένα που συλλέγονται από κοινωνικά δίκτυα και εφαρμογές ΤΝ μπορούν να παραβιάσουν την ιδιωτική ζωή των ανθρώπων, ειδικά όταν:

• γίνεται υπερβολική συλλογή προσωπικών δεδομένων.
• τα δεδομένα αυτά χρησιμοποιούνται χωρίς τη συγκατάθεση του χρήστη ή διαρρέουν.

 

- η ελευθερία της έκφρασης (Άρθρο 19)

• συχνά κάποια πρόσωπα, συνήθως γνωστά, όπως πολιτικοί, καλλιτέχνες, παρουσιαστές κλπ. δέχονται οξείες αντιδράσεις στις σελίδες που διατηρούν. Έτσι όμως αποθαρρύνονται και παύουν να εκφράζουν τη γνώμη τους, κάτι που είναι θεμελιώδες δικαίωμά τους. Υπάρχουν επίσης ομάδες χρηστών που επιχειρούν να δημιουργήσουν προβλήματα και στις δραστηριότητες (επαγγελματικές και άλλες) ατόμων με τα οποία έχουν οξείες αντιπαραθέσεις (cancel culture, παλιότερα λεγόταν μποϊκοτάζ).
• παρά την υπόσχεση των κοινωνικών δικτύων να δώσουν βήμα σε όλους, συχνά λογοκρίνονται απόψεις που δεν ευθυγραμμίζονται με τις πολιτικές πλατφορμών ή κυβερνήσεων.

 

- η προστασία της αξιοπρέπειας των ατόμων (Άρθρα 1 & 12)

Συχνά οι χρήστες εκτοξεύουν απίστευτα χυδαίες εκφράσεις, αλλά και απειλές, για να εκφράσουν τη διαφωνία τους. Με τον τρόπο αυτό όμως θίγουν την υπόληψη του ατόμου, αλλά κάποτε και των οικείων του, γιατί το μένος των χρηστών μπορεί να εμπλέξει ακόμη και αυτούς.

 

- το δικαίωμα στην εργασία (Άρθρο 23)

Η αυτοματοποίηση μέσω ΤΝ μπορεί να απειλήσει θέσεις εργασίας, ιδιαίτερα σε τομείς όπως:

• παραγωγή και κατασκευή (π.χ., ρομποτικά συστήματα).
• διοικητικές εργασίες (π.χ., αυτοματοποιημένες διαδικασίες).

 

- το δικαίωμα στην εκπαίδευση και την πληροφόρηση (Άρθρα 26 & 27)

Η παραπληροφόρηση (fake news) και η χρήση ΤΝ για τη δημιουργία ψεύτικου περιεχομένου (π.χ., deepfakes) μπορεί να επηρεάσουν τη δυνατότητα των ανθρώπων να λαμβάνουν έγκυρες πληροφορίες.

 

Επίλογος: Τα ψηφιακά εργαλεία λύνουν προβλήματα, διευκολύνουν και πλουτίζουν τη ζωή μας, αλλά πρέπει να εφαρμόζονται με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα. Γι’ αυτό χρειάζονται κανονισμοί, διαφάνεια και ευαισθητοποίηση γύρω από τη χρήση αυτών των τεχνολογιών. Η ευθύνη βαρύνει τους αρμόδιους (π.χ. κυβερνήσεις) αλλά και τον/την χρήστη/χρήστρια, που πρέπει να είναι ενημερωμένοι/-ες και να χρησιμοποιούν τα εργαλεία αυτά με υπευθυνότητα.

 ♦

 

Θέλω κι άλλο!

• Η Ιστορία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων - σύντομο εκπαιδευτικό βίντεο.
• Η Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
• Νεολαία υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων - ιστότοπος με πλούσιο υλικό για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
• Κλιματική αλλαγή και ανθρώπινα δικαιώματα - άρθρο στον ιστότοπο της Διεθνούς Αμνηστίας.
• Ψαρρέας Π., Το κίνημα της βαθιάς οικολογίας.
• Ψήφισμα για τις γυναικοκτονίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Λατινική Αμερική
  
• Ελευθερία Κώνστα, Γιατί γυναικοκτονία και όχι ανθρωποκτονία
• Γυναικοκτονίες είναι - δημοσίευμα στον ιστότοπο Διοτίμα

 

❦