Πέμπτη 6 Μαρτίου 2025

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ λυκείου (11) - Επιστήμη, ευθύνη επιστήμονα (σχεδιαγράμματα, κείμενα)

πηγή: istockphoto.com

Επιστήμη

Η επιστήμη είναι ένα σύστημα γνώσεων και μεθόδων που στόχο έχουν τη διερεύνηση και κατανόηση των τομέων του επιστητού. Επιστητό ονομάζεται οτιδήποτε μπορεί ο άνθρωπος να προσλάβει με τις αισθήσεις και να κατανοήσει με τη λογική. Οι βασικοί τομείς του επιστητού είναι η φύση και ο άνθρωπος (και τα έργα του, π.χ. τέχνη, τεχνική, νόμοι, πολιτεύματα, κτλ).

Στην επιστήμη, οι νέες γνώσεις πρέπει να γίνουν αποδεκτές όχι μόνο από το άτομο που τις ανακάλυψε, αλλά και από την επιστημονική ομάδα που είναι ειδική στο συγκεκριμένο γνωστικό πεδίο. Φυσικά, οι επιστημονικές γνώσεις δεν είναι κάτι δεδομένο. Κάτι που ισχύει σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή αναιρείται σε μια άλλη με νέα στοιχεία που στο μεταξύ έχουν βρεθεί.

Η δημιουργία και ανάπτυξη της επιστήμης οφείλεται στην περιέργεια, την επιθυμία για γνώση και την προσπάθεια του ανθρώπου να βελτιώσει τις συνθήκες της ζωής του.

Κυριακή 2 Μαρτίου 2025

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ λυκείου (10) - θανατική ποινή, εγκληματικότητα


Χρωματική απεικόνιση των εκτελέσεων θανατικών ποινών στην Ευρώπη με βάση την χρονολογία της τελευταίας εκτέλεσης (εδώ η πηγή της εικόνας)

 
Στην ανάρτηση αυτή θα βρείτε υλικό για την θανατική ποινή και την εγκληματικότητα. Πρώτα παρατίθεται ένας πίνακας, όπου παρουσιάζονται τα επιχειρήματα υπέρ της κατάργησης της ποινής και η ανασκευή τους, όπως αναφέρονται στο απόσπασμα του Μανωλεδάκη για τη θανατική ποινή (σχολικό βιβλίο, σελ.84). Ακολουθεί ένα σχεδιάγραμμα του κειμένου της Διεθνούς Αμνηστίας (υπάρχει στο βιβλίο μετά τον Μανωλεδάκη) που υποστηρίζει την κατάργηση της ποινής αυτής. Είναι πολύ χρήσιμο να δει κανείς το κείμενο αυτό σε αντιπαραβολή με το κείμενο του Μανωλεδάκη όχι μόνο ως προς τα κύρια σημεία της επιχειρηματολογίας, αλλά και σε σχέση με τη συγκρότηση, το ύφος και τη στόχευσή τους. Έτσι, θα γίνει καλύτερα κατανοητό γιατί το κείμενο του Μανωλεδάκη είναι παράδειγμα επιστημονικού λόγου, ενώ αυτό της Διεθνούς Αμνηστίας όχι. Μετά τα διαγράμματα των δύο κειμένων θα βρείτε λίγες ακόμη πληροφορίες για την ποινή και ειδικότερα για τη θανατική ποινή.

Στο τέλος, δίνω και ένα σχεδιάγραμμα για την εγκληματικότητα.

Στους παρακάτω συνδέσμους θα βρείτε πληροφορίες για την πολύκροτη υπόθεση Λυμπέρη, του τελευταίου θανατοποινίτη στην Ελλάδα, που εκτελέστηκε το 1972. Πρώτα, το άρθρο της Βικιπαίδειας, μετά δύο αναρτήσεις από ειδησεογραφικούς ιστότοπους (εδώ και εδώ) και τέλος ένα αφιέρωμα.  

Σάββατο 1 Μαρτίου 2025

Αρχαία Ελληνικά Γ΄ λυκείου (17) - 14η θεματική ενότητα, Ηθική αρετή και μεσότητα



Κείμενο αναφοράς: Αριστοτέλης, Ἠθικὰ Νικομάχεια Β 6.4-8, 1106a26-b7

 

Βασικά σημεία

1. Τα κριτήρια διαίρεσης των πραγμάτων: το πολύ, το λίγο, το μέσον.

2. Αντικειμενική και υποκειμενική μεσότητα. Παραδείγματα.

3. Η επιλογή και η επιδίωξη κάθε ειδικού.

4. Πραγματολογικά σχόλια.

5. Γλωσσικές παρατηρήσεις.

 

Ανάπτυξη

1. Ἐν παντὶ δὴ … κατ’ αὐτὸ τὸ πρᾶγμα ἢ πρὸς ἡμᾶς

Ο Αριστοτέλης ξεκινάει σ’ αυτή την ενότητα να απαντάει στο ερώτημα που έθεσε στην προηγούμενη, ποια δηλαδή είναι η φύση της αρετής. Στόχος του είναι να αποδείξει ότι η αρετή είναι ένα είδος μεσότητας (κάτι στο οποίο έμμεσα αναφέρθηκε στην 4η ενότητα). Γι’ αυτό, λοιπόν, πρέπει πρώτα να προσδιορίσει την έννοια της μεσότητας, για να καταλήξει έπειτα στον συσχετισμό της με την ηθική αρετή.