Αρχαία Ελληνικά Κείμενα (μετάφραση) Α΄ Γυμνασίου (2) - Οδύσσεια, α 1-25

Όμηρος, προτομή μαρμάρινη (1ος-2ος αι. μ.Χ.) Ρώμη, Βάιες, The British Museum

Οδύσσεια α 1-25, Προοίμιο

Βασικά σημεία:

1. Τι είναι το προοίμιο;	Προοίμιο ενός έργου είναι η εισαγωγή του, όπου μαθαίνουμε το θέμα και τον πρωταγωνιστή (ή πρωταγωνιστές). Δες περισσότερες λεπτομέρειες στην υποσημείωση 1 της σελ.17.
2. Τα δύο προοίμια της Οδύσσειας: ποιος μιλά και ποια τα θέματά τους;	Στο 1ο προοίμιο (στ.1-13) ακούμε τη φωνή του ποιητή. Τα θέματά του: (α) μερικές από τις περιπέτειες του Οδυσσέα:        - κατέκτησε την Τροία,        - περιπλανήθηκε στα πέρατα του κόσμου,        - γνώρισε πολλές πόλεις και ανθρώπους,        - έχασε τους συντρόφους του· (β) οι ιδιότητες του κεντρικού ήρωα: κοσμογυρισμένος, κατακτητής, σοφός, έμπειρος, ταλαιπωρημένος, φιλάνθρωπος. Στο 2ο προοίμιο (στ.14-25) ακούμε τη φωνή της Μούσας. Τα θέματα: (α) ο Οδυσσέας βρίσκεται στο νησί της Καλυψώς και θέλει να επιστρέψει στην Ιθάκη· (β) ο Οδυσσέας θα γυρίσει στο νησί του, αλλά εκεί τον περιμένουν άλλες περιπέτειες.
3.  Ποιοι εμποδίζουν τον Οδυσσέα να επιστρέψει στην Ιθάκη και γιατί; Ποιοι φαίνεται ότι θα τον βοηθήσουν;	Τον εμποδίζουν η νύμφη Καλυψώ, που τον θέλει κοντά της και ο θεός Ποσειδώνας, γιατί του τύφλωσε τον γιο του, τον Κύκλωπα Πολύφημο. Οι υπόλοιποι θεοί τον συμπαθούν και θα τον βοηθήσουν (στ.23).
4. Λογοτεχνικοί όροι: κύκλος, in medias res, μεταφορά.	(α) κύκλος ή κυκλικό σχήμα: δες την υποσημείωση 8, σελ.18. Παράδειγμα: 1 Τον άντρα, Μούσα, τον πολύτροπο να μου ανιστορήσεις … 12 Από όπου θες, Θεά, ξεκίνα την αυτήν την ιστορία … (β) μεταφορά· μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα: 2-3 αφού της Tροίας / πάτησε το κάστρο το ιερό 5 … πάθη πολλά που τον σημάδεψαν 6 σηκώνοντας το βάρος ... 11 ... κι αυτός τους άρπαξε του γυρισμού τη μέρα. (γ) in medias res: δες την υποσημείωση 9, σελ.18.

 ❦