Αρχαία Ελληνικά Κείμενα (μετάφραση) Α΄ Γυμνασίου (12) – ψ 89-381

Joseph Wright of Derby, Η Πηνελόπη ξηλώνει το πανί. (πηγή: Wikimedia Commons)

ψ 89-381, η αναγνώριση του Οδυσσέα από την Πηνελόπη

 

Βασικά σημεία

 

1. Τα στάδια της αναγνώρισης

• πρώτο στάδιο (στ. 89-96)

Η Ευρύκλεια έχει ήδη ανακοινώσει χαρούμενη στην Πηνελόπη την επιστροφή του Οδυσσέα και τον φόνο των μνηστήρων. Καλεί την Πηνελόπη να δει με τα μάτια της και μάλιστα δέχεται να χάσει τη ζωή της, αν αποδειχθεί ότι εξαπατά την κυρία της. Η Πηνελόπη είναι δύσπιστη και δε δείχνει τον αναμενόμενο ενθουσιασμό· παρόλα αυτά θα κατέβει να δει τον γιο της και τον φονιά των μνηστήρων. Ας σημειωθεί ότι δεν αναφέρει ακόμη το όνομα του Οδυσσέα: θέλει να βεβαιωθεί πρώτα η ίδια. Όχι άστοχα ο ποιητής της αποδίδει τα χαρακτηριστικά επίθετα λογική και φρόνιμη (στ.92).

Ιστορία Α΄ Γυμνασίου (27) – Ρώμη

Σύμβολο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Το αρκτικόλεξο SPQR, Senatus Populusque Romanus, σημαίνει Η Σύγκλητος και ο Ρωμαϊκός λαός (πηγή Βικιπαίδεια) 

Το ρωμαϊκό κράτος αποκτά μεγάλη δύναμη

Βασικά σημεία

Η θέση της Ρώμης

Η Ρώμη ήταν η σημαντικότερη πόλη της ιταλικής χερσονήσου. Οι κάτοικοι της Ρώμης και της γύρω περιοχής, οι Ρωμαίοι, κατάφεραν στο πέρασμα των αιώνων να γίνουν ισχυροί και να επιβάλουν την εξουσία τους σε όλη την ιταλική χερσόνησο. Η ισχύς της Ρώμης οφειλόταν στην προνομιακή γεωγραφική της θέση (ήταν χτισμένη στις όχθες του ποταμού Τίβερη), κάτι που ευνοούσε το εμπόριο και την οικονομική της ανάπτυξη.

Ιστορία Α΄ Γυμνασίου (26) – Ελληνιστική εποχή

Τα ελληνιστικά βασίλεια (πηγή: Wikimedia Commons)

Τα ελληνιστικά βασίλεια

Βασικά σημεία

1. Τα βασίλεια
Τα κράτη στα οποία διασπάστηκε οριστικά η αυτοκρατορία του Αλέξανδρου μετά τη μάχη της Ιψού (301 π.Χ.):

• βασίλειο Μακεδονίας με ηγέτη τον Κάσσανδρο. 
• βασίλειο Θράκης και Μικράς Ασίας με ηγέτη τον Λυσίμαχο. 
• βασίλειο Συρίας (που περιλάμβανε τις περισσότερες ασιατικές περιοχές) με ηγέτη τον Σέλευκο.
• βασίλειο Αιγύπτου με ηγέτη τον Πτολεμαίο.

Αρχαία Ελληνικά Κείμενα (μετάφραση) Α΄ Γυμνασίου (11) – Οδύσσεια, χ 1-446

Ο φόνος των μνηστήρων από τον Οδυσσέα και τον Τηλέμαχο (ερυθρόμορφος κρατήρας από την Καμπανία, περ. 330 π.Χ., Λούβρο, πηγή Wikipedia)

 

χ 1-446 Μνηστηροφονία

Βασικά σημεία:

1. Οι κατηγορίες που απευθύνει ο Οδυσσέας στους μνηστήρες

Μετά την επιτυχία του στο αγώνισμα του τόξου ο Οδυσσέας είναι έτοιμος να πάρει την εκδίκησή του: ρίχνει την πρώτη σαΐτα στον ανυποψίαστο Αντίνοο, την ώρα που αυτός σηκώνει την κούπα να πιει κρασί. Οι μνηστήρες, μόλις τον βλέπουν να πέφτει νεκρός, ανάστατοι απειλούν τον Οδυσσέα με θανάτωση. Αυτός αποκαλύπτεται (Σκυλιά, που λέγατε δεν θα γυρίσω πια στον τόπο μου, μετά της Τροίας τον πόλεμο) και απαριθμεί τις αδικίες τους, πριν τους τιμωρήσει γι’ αυτές:

Αρχαία Ελληνικά Κείμενα (μετάφραση) Β΄ Γυμνασίου (11) – Ιλιάδα, Ω 468-677

Ο Πρίαμος ικετεύει τον Αχιλλέα (πίνακας του Αλεξάντερ Ιβάνοφ, πηγή Wikimedia Commons)

 

 

Ω 468-677, η συνάντηση Πριάμου και Αχιλλέα

 

Βασικά σημεία:

1. Η σκηνή του Αχιλλέα.

2. Τα επιχειρήματα του Πρίαμου και η αντίδραση του Αχιλλέα.

3. Ο Αχιλλέας προσπαθεί να ηρεμήσει τον Πρίαμο.

4. Το αίτημα του Πριάμου και η απάντηση του Αχιλλέα (552-595).

5. Η ιστορία της Νιόβης (596-621).

6. Το τέλος της συνάντησης.

Ιστορία Α΄ Γυμνασίου (25) – Οι Τέχνες την Κλασική εποχή

Οι τέχνες 

Κλασική τέχνη: χαρακτηριστικά

Κλασικός στην ελληνική και στις ξένες γλώσσες σημαίνει εκείνο που είναι αξεπέραστο και έχει αιώνια, διαχρονική αξία, ισχύ και αναγνώριση. Βασικά γνωρίσματα της κλασικής τέχνης είναι το μέτρο, η αρμονία και το κάλλος. Η κλασική τέχνη αποφεύγει κάθε υπερβολή στις στάσεις, τις κινήσεις, τις χειρονομίες, την έκφραση του προσώπου. Οι μορφές είναι αρμονικές και συμμετρικές, οι χειρονομίες συγκρατημένες, το βλέμμα βαθύ και στοχαστικό, η εκδήλωση έντονων συναισθημάτων αποφεύγεται. Θεοί, ήρωες και άνθρωποι παριστάνονταν σαν τέλεια όντα, με ιδανική ομορφιά, με συγκρατημένη εκδήλωση του ψυχικού τους κόσμου, μεγαλόπρεποι, σε μια εικόνα μακριά από την καθημερινότητα, την ασχήμια, τον πόνο και τα βάσανα της ζωής και της πραγματικότητας, δηλαδή εξιδανικευμένα. [σχολικό βιβλίο, σελ.109]

Ιστορία Α΄ Γυμνασίου (24) – Τα Γράμματα την Κλασική εποχή

Τα Γράμματα

Ιστορία

Ηρόδοτος (484-425) 

Γεννήθηκε γύρω στο 485/484 π.Χ. στην Αλικαρνασσό, δωρική αποικία στα Ν.Δ. παράλια της Μικράς Ασίας, στην περιοχή που ονομαζόταν Καρία, απέναντι από την Κω. Ήταν πολυταξιδεμένος. Από το έργο του έχουμε πληροφορίες ότι πήγε στον Εύξεινο Πόντο, στην Κολχίδα, την Ολβία, την Κριμαία, την Αζοφική θάλασσα –ίσως στα παράλια της Θράκης και της Μακεδονίας- στην Περσία, στην Εγγύς και Μέση Ανατολή, την Αίγυπτο, την Κάτω Ιταλία, τη Σικελία και την Κυρηναϊκή. 

Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Α΄ Γυμνασίου (12) – Ενότητα 13η

Αναπαράσταση των δύο φίλων λίγο πριν από την επαπειλούμενη εκτέλεση, όπως τους φαντάστηκαν το 1896 οι Αμερικανοί
στο βιβλίο της Helene Guerber Story of the Greeks. (πηγή: Wikimedia Commons)

Ενότητα 13η Δάμων και Φιντίας

Μερικές πληροφορίες για τον συγγραφέα και το έργο του
Ο ιστοριογράφος Διόδωρος Σικελιώτης γεννήθηκε στο Αγύριο της Σικελίας γύρω στο 90 π.Χ. Υλικό για τον βίο του αντλούμε από το ίδιο το έργο του. Έτσι, πληροφορούμαστε ότι επισκέφθηκε την Αίγυπτο για σπουδές κατά την 180ή Ολυμπιάδα (60-56 π.Χ.). Εκτός από την ελληνική γλώσσα γνώριζε και τη λατινική, και έτσι μπόρεσε να συλλέξει πολύτιμο υλικό για το έργο του μελετώντας αρχεία στις βιβλιοθήκες της Ρώμης.

βιβλίο του καθηγητή, σελ.76-77

Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Γ΄ Γυμνασίου (8) – Ενότητα 10η

Όστρακα που χρησιμοποιήθηκαν για τον εξοστρακισμό γνωστών πολιτικών. 5ος αιώνας π.Χ.
Αθήνα, Μουσείο Αρχαίας Αγοράς, προθήκη 38. ΥΠΠΟ/ΤΑΠ.
© ΥΠΠΟ. (πηγή: Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού)

Ενότητα 10η Μια τιμητική εξορία

Συμπληρωματικό υλικό για τον συγγραφέα και το έργο του

Ο Αισχίνης ήταν Αθηναίος ρήτορας. Οι φιλόλογοι δε συμφωνούν σχετικά με τη χρονολογία της γέννησης του· κάποιοι την τοποθετούν γύρω στο 389 π.Χ. και κάποιοι άλλοι στο 397 π.Χ. Καταγόταν από φτωχή οικογένεια και πιθανότατα δεν έλαβε ειδική εκπαίδευση στη ρητορική τέχνη. Εργάστηκε ως ηθοποιός, αλλά και ως μισθοφόρος. Πολέμησε ως οπλίτης στη Μαντίνεια το 362 π.Χ. Όταν επισκέφθηκε ως απεσταλμένος των Αθηναίων μαζί με τον Εύβουλο την Πελοπόννησο, προσχώρησε στο φιλομακεδονικό μέτωπο και στο συνέδριο των Αμφικτυόνων στους Δελφούς τάχθηκε υπέρ της στάσης του Φιλίππου στον Ιερό Πόλεμο.

Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Γ΄ Γυμνασίου (7) – Ενότητα 9η

Προτομή του Σωκράτη (περ. 470 - 399 π.Χ.). Ρωμαϊκό αντίγραφο αρχαιοελληνικού έργου.
Λούβρο (πηγή: Βικιπαίδεια)

Ενότητα 9^η Οι νόμοι επισκέπτονται τον Σωκράτη στη φυλακή

Μερικές πληροφορίες για τον συγγραφέα και το έργο του 

 

Ο Πλάτων -το πραγματικό του όνομα ήταν Αριστοκλής- γεννήθηκε γύρω στο 428/7 π.Χ. στην Αθήνα. Η οικογένεια του διχάστηκε πολιτικά μετά τον Πελοποννησιακό πόλεμο, καθώς κάποιοι συγγενείς του ήταν δημοκρατικοί και κάποιοι άλλοι ολιγαρχικοί. Καταλυτική υπήρξε η γνωριμία του με τον Σωκράτη, του οποίου τη δίκη και την καταδίκη έζησε από κοντά. Ταξίδεψε αρκετά και συνάντησε άλλους σοφούς της εποχής του. Όταν επέστρεψε στην πόλη του από τα πρώτα ταξίδια του, γύρω στο 395 π.Χ. περίπου, δεν έδειξε ενδιαφέρον για την πολιτική ζωή της Αθήνας· τον συγκινούσε περισσότερο η συγκρότηση μιας ιδεώδους πολιτείας που θα στηριζόταν στη γνώση του Αγαθού. Περί το 387 π.Χ., δημιούργησε σχολή στους κήπους του Ακάδημου, την περίφημη Ακαδημία.

Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Γ΄ Γυμνασίου (6) – Ενότητα 8η

Ο Αινείας φεύγει από τη φλεγόμενη Τροία. Ζωγραφικός πίνακας του Federico Barocci, 1598. (πηγή: Βικιπαίδεια)

 

 

Ενότητα 8^η  Ένα παράδειγμα σεβασμού προς τους γονείς

Μερικές πληροφορίες για τον συγγραφέα και το έργο του

Ο Λυκούργος ήταν πολιτικός και ρήτορας. Γεννήθηκε περίπου το 390 π.Χ. στην Αθήνα και μαθήτευσε κοντά στον Πλάτωνα και τον Ισοκράτη (θεωρείται ότι επηρεάστηκε στο λογοτεχνικό ύφος από τον Ισοκράτη, αλλά υπολείπεται σε αξία, αφού έδινε έμφαση στο περιεχόμενο και όχι στη μορφή). Μετά τη μάχη της Χαιρώνειας το 338 π.Χ. ο Λυκούργος διαδραμάτισε ηγετικό ρόλο στην οικονομική πολιτική της Αθήνας, ενίσχυσε το ναυτικό της πόλης και ολοκλήρωσε αρκετά οικοδομήματα, μεταξύ των οποίων και τη Σκευοθήκη. Φρόντισε να ξαναχτιστεί με πέτρα το θέατρο του Διονύσου, να τοποθετηθούν εκεί τα αγάλματα των τριών μεγάλων τραγικών και να συνταχθούν επίσημα αντίγραφα των τραγωδιών τους. Ανήκε στην αντιμακεδονική παράταξη και αυτό δε διέφυγε της προσοχής του Αλεξάνδρου. Σύμφωνα με επιστολή που αποδίδεται στον Δημοσθένη, ο διάδοχός του στο αξίωμα του «ἐπὶ τῇ διοικήσει ἄρχοντος» Μενέσαιχμος τον κατηγόρησε για έλλειμμα στα οικονομικά της πόλης και οι γιοι του κλήθηκαν να πληρώσουν το αντίστοιχο ποσό. Καθώς δεν μπόρεσαν να το πληρώσουν, φυλακίστηκαν, αλλά ελευθερώθηκαν αργότερα κατόπιν εφέσεως που άσκησε ο Δημοσθένης.

βιβλίο του καθηγητή, σελ.70

Ιστορία Α΄ Γυμνασίου (23) – Μ. Αλέξανδρος

Η πορεία της εκστρατείας του Μεγάλου Αλεξάνδρου (πηγή: Wikimedia Commons)

Αλέξανδρος: Η κατάκτηση της Ανατολής

 

Βασικά σημεία

1. Αλέξανδρος

(α) πότε και γιατί ανέβηκε στο θρόνο της Μακεδονίας;

Ο Αλέξανδρος ανακηρύχθηκε βασιλιάς της Μακεδονίας το 336 π.Χ. μετά τη δολοφονία του Φιλίππου Β΄.

(β) σπουδές:

Ήταν μαθητής του γνωστού φιλοσόφου Αριστοτέλη. Διάβαζε Έλληνες συγγραφείς (τον ποιητή Πίνδαρο, τους ιστορικούς Ηρόδοτο και Θουκυδίδη), ενώ αγαπημένος του ποιητής ήταν ο Όμηρος.

(γ) στόχοι:

Να πραγματοποιήσει το σχέδιο του πατέρα του συντρίβοντας τους Πέρσες.

Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Α΄ Γυμνασίου (11) – Ενότητα 11η

Η Βουκεφάλα και η Νίκαια στον Υδάσπη (πηγή: Βικιπαίδεια)

 

Ενότητα 11^η  Η αγάπη του Αλεξάνδρου για τον Βουκεφάλα

Περισσότερες πληροφορίες για τη ζωή και το έργο του Αρριανού και ειδικότερα για την Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασιν, έργο του Αρριανού στο οποίο ανήκει το παρακάτω απόσπασμα, μπορείτε να διαβάσετε σε αυτήν την ανάρτηση.