Ιστορία Γ΄ λυκείου (22) - Η αποαποικιοποίηση και ο Τρίτος Κόσμος

 

Τα χρώματα δείχνουν τις αποικίες των διαφόρων κρατών το 1945 και τα σύνορα εκείνης της εποχής. πηγή: Βικιπαίδεια.

Βασικά σημεία

 

Η πτώση των αποικιακών αυτοκρατοριών

 

§ 1 Αίτια αποαποικιοποίησης (= αποχώρηση των αποικιοκρατικών δυνάμεων από τις αποικίες τους)

1. Η συμμετοχή των αποικιών στον πόλεμο δίνει ώθηση στο αίτημα της εθνικής ανεξαρτησίας των αποικιοκρατούμενων λαών.
2. Η παγκόσμια οικονομική κρίση (1929) επιτείνει τις αναταραχές στις αποικίες.
3. Οι νίκες των Ιαπώνων σε βάρος των δυτικών δυνάμεων (1941-1942).
4. Η αρνητική στάση ΕΣΣΔ και ΗΠΑ προς την αποικιοκρατία.

 

§ 2 Ινδία και ανατολική Ασία

• Ινδία: το κίνημα της μη βίας του Μαχάτμα Γκάντι.
• Οι Βρετανοί έδωσαν ανεξαρτησία στην Ινδία (1947), αλλά μετά από εμφύλιο πόλεμο μεταξύ ινδουιστών και μουσουλμάνων, η χώρα μοιράστηκε σε δύο κράτη: της Ινδίας και του μουσουλμανικού Πακιστάν.
• Άλλες ανεξαρτητοποιήσεις: Κεϋλάνη, Βιρμανία (από τους Βρετανούς), Ινδονησία (από τους Ολλανδούς, το 1949) και Ινδοκίνας, μετά την ήττα των Γάλλων από τους Βιετναμέζους κομμουνιστές το 1954.

 

Ο Μαχάτμα Γκάντι (1869-1948) ήταν Ινδός δικηγόρος, πολιτικός, στοχαστής και επαναστάτης ακτιβιστής. Υπήρξε σημαντικός πνευματικός οδηγός της Ινδίας και του κινήματος για την ανεξαρτησία της, καθώς και εμπνευστής της μεθόδου παθητικής αντίστασης χωρίς τη χρήση βίας έναντι των καταπιεστών. [πηγή: Βικιπαίδεια]

§ 3 Μέση Ανατολή

• Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ (πρόεδρος της Αιγύπτου από το 1954): ηγείται του κινήματος της απαλλαγής από τη βρετανική επιρροή.
• Παράλληλα, από το 1954, η Αλγερία πολεμά εναντίον της γαλλικής αποικιακής εξουσίας.
• 1956: εισβολή Αγγλογάλλων στο Σουέζ και αποχώρηση λόγω της αντίδρασης ΕΣΣΔ και ΗΠΑ.

 

§ 4 Αποαποικιοποίηση στην Αφρική

• Κάρολος Ντε Γκολ (ηγέτης της Γαλλίας): παραχωρεί ανεξαρτησία στις γαλλικές αποικίες της Αφρικής (1960) και στην Αλγερία (1962).
• Βέλγιο: αποχωρεί από το Κονγκό (1960).
• Βρετανία: εγκαταλείπει τις δικές της αφρικανικές αποικίες (έως το 1965).
• Πορτογαλία: διατηρεί τις δικές της αφρικανικές αποικίες (Μοζαμβίκη, Αγκόλα, Γουινέα-Μπισάου) έως το 1975 και μετά την κατάρρευση της δικτατορίας τις εγκαταλείπει.

 

§ 5 Κατάλοιπα της αποικιοκρατίας

Αφρική: απομένουν τα ρατσιστικά καθεστώτα της Ροδεσίας και της Νότιας Αφρικής. Η Ροδεσία αποκτά ανεξαρτησία το 1980 (η χώρα μετονομάστηκε σε Ζιμπάμπουε) και η Νότια Αφρική στα μέσα της δεκαετίας του 1990, χάρη στους αγώνες της πλειονότητας των κατοίκων του, με κύριο ηγέτη τον Νέλσωνα Μαντέλα.

 

 ❦