Τετάρτη 9 Οκτωβρίου 2024

Λογοτεχνία γ΄ λυκείου (2) - Θανάσης Βαλτινός, "Φουραντάν"

  

Ο Θανάσης Βαλτινός γεννήθηκε στο Καστρί Κυνουρίας, το 1932. Από το 1950 ζει στην Αθήνα. Σπούδασε κινηματογράφο. Έχει γράψει σενάρια για τον κινηματογράφο, διηγήματα και μυθιστορήματα. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες. (πηγή: Βιβλιονέτ)

 

Βαλτινός Θ., Φουραντάν

«Ο Θανάσης Βαλτινός είναι ο μέγας πυκνωτής των ιστοριών. Μέσα σε ελάχιστες σελίδες, με ολιγόλεκτες αράδες, καταφέρνει να αφηγηθεί ιστορίες πλούσιες σε νόημα και σημασία. Μάστορας του μίνιμουμ, καταβυθισμένος στην καθημερινότητα αλλά και στην Ιστορία, με κεφαλαίο ιώτα, ο Βαλτινός χαρτογραφεί πεισματικά το χάος της ελληνικής πραγματικότητας, στήνει με ασπρόμαυρες στιγμιαίες λήψεις, με πολαρόιντ, σε αχανείς χώρους, εκθέσεις που, σαν εγκαταστάσεις του μεγάλου εικαστικού ιστοριοδίφη Christian Boltanski (1944), φωτίζουν το σκοτεινό ορυχείο του χρόνου»

[πηγή: Λογοτεχνία, Φάκελος εκπαιδευτικού, σελ.36-37]

 

 

«Επείγουσα ανάγκη ελέου»

Στη συλλογή διηγημάτων που κυκλοφόρησε πρόσφατα συναντά κανείς πολλά από τα παραπάνω, αλλά και μερικές ακόμη ποιότητες της λογοτεχνικής γραφής του Βαλτινού που, στα πιο θεματικά βιβλία του, περνούν σε δεύτερη μοίρα. Το βιβλίο αποτελείται από εικοσιένα διηγήματα, τα 17 από τα οποία έχουν δημοσιευτεί σε κάποιο έντυπο την τελευταία δεκαετία, με το παλαιότερο να έχει φιλοξενηθεί στο περιοδικό Το δέντρο το 2005, ενώ τα πιο πρόσφατα γράφτηκαν μέσα στο 2015 και δημοσιεύονται για πρώτη φορά σε αυτή εδώ τη συλλογή. Το διήγημα που χάρισε τον τίτλο του στο βιβλίο φιλοξενήθηκε στο περιοδικό Εντευκτήριο το 2007.

Το εναρκτήριο διήγημα με τον τίτλο «Φουραντάν» είναι τυπικό μιας ορισμένης «τεχνοτροπίας» του Βαλτινού, αυτής που έχει χαρακτηριστεί ως στοχευμένη χρήση πραγματικών ή επινοημένων τεκμηρίων –στη συγκεκριμένη περίπτωση μιμείται την «απομαγνητοφώνηση». Το διήγημα έχει τη δομή ανάκρισης, μετά από τη δηλητηρίαση μιας κοπέλας από τη μητέρα της, λόγω αθέλητης εγκυμοσύνης. Ταράζει με τη γύμνια του, όσο και με την αλήθεια του, και μας τραβάει εκόντες-άκοντες στον κόσμο του βιβλίου. Ακολουθούν πέντε ομάδες των τεσσάρων διηγημάτων, καθεμιά από τις οποίες ο συγγραφέας ονομάζει Τρίπτυχο. Κάθε Τρίπτυχο διαθέτει τη δική του προμετωπίδα και κάποια, χαλαρή, ενότητα μεταξύ των διηγημάτων.

πηγή: Θανάσης Βαλτινός: Το χάος που σκεπάζουν οι λέξεις

 

 

Σύντομο σχόλιο

Πρωταγωνίστρια του αφηγήματος, το οποίο δίνεται σε μορφή ανάκρισης, είναι μία χήρα, μητέρα πέντε παιδιών, η οποία ομολογεί ότι δηλητηρίασε την κόρη της, επειδή της αποκάλυψε ότι ήταν έγκυος σε προχωρημένο μήνα και θα γεννούσε παιδί εκτός γάμου. Η μητέρα υποδεικνύει ως πατέρα του παιδιού τον κουνιάδο της, που βοηθούσε συχνά την οικογένεια στις αγροτικές εργασίες. Ενίοτε διανυκτέρευε στο σπίτι της οικογένειας και μια βραδιά που η μητέρα έλειπε, αυτός βρήκε την ευκαιρία και αποπλάνησε το κορίτσι.

Το αφήγημα δίνει αρκετά θέματα για προβληματισμό: γιατί η κόρη κατηγορούσε τη μητέρα της, όταν διανυκτέρευε ο θείος της στο σπίτι και γιατί άργησε να μιλήσει γι’ αυτό που της συνέβαινε; Γιατί η μητέρα δε ζήτησε εξηγήσεις από τον κουνιάδο της ούτε τον πίεσε να αναλάβει τις ευθύνες του; Πόσο ειλικρινής είναι η μητέρα, όταν ισχυρίζεται ότι προχώρησε στο έγκλημα, επειδή είχε θολώσει και βρισκόταν σε απόγνωση σκεπτόμενη την κοινωνική κατακραυγή και την ντροπή που θα κάλυπτε τα υπόλοιπα παιδιά της;

 

 

Θέλω κι άλλο!

Περισσότερες πληροφορίες για το αληθινό περιστατικό το οποίο αποτέλεσε πηγή έμπνευσης του συγγραφέα στα άρθρα:

 

Δεν υπάρχουν σχόλια: