Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ λυκείου (6) - Φάκελος Υλικού, Ενότητα 3η: Σχέσεις αλληλεπίδρασης στον χώρο της εκπαίδευσης (κείμενα, ασκήσεις, σχεδιαγράμματα θεμάτων)

 

πηγή: Daynight.gr

Κείμενο: Μια εκπαίδευση για την Ανθρωπότητα

Πλαγιότιτλοι

1. Η εκπαίδευση, που στοχεύει στην ανάπτυξη όλων των προδιαθέσεων του ανθρώπου, τον διαμορφώνει απόλυτα.

2. Η εκπαίδευση πρέπει να σχεδιάζεται με βάση τη μελλοντική κατάσταση του ανθρώπου.

3. Η εκπαίδευση πρέπει να έχει κοσμοπολίτικο προσανατολισμό και να αποβλέπει στο παγκόσμιο καλό.

 

Θέματα για άσκηση

1. Να επαληθεύσετε ή να διαψεύσετε με βάση το κείμενο τις παρακάτω προτάσεις, γράφοντας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό ή Λάθος:

• Κάθε άνθρωπος είναι δημιούργημα της εκπαίδευσής του.
• Ο άνθρωπος δεν είναι φυσικά προγραμματισμένος να εξελιχθεί.
• Η αποτελεσματική εκπαίδευση πρέπει να διαμορφώνεται με βάση τις απαιτήσεις του μέλλοντος.
• Οι γονείς και οι πρίγκιπες επιθυμούν έναν κοσμοπολίτικο προσανατολισμό στην εκπαίδευση.
• Το παγκόσμιο καλό μπορεί να βλάψει το ατομικό καλό.

 

2α. Στο εισαγωγικό σημείωμα αναφέρεται: «Στην πραγματεία του "Περί Παιδαγωγικής" (1803) ο Ιμμάνουελ Καντ περιλαμβάνει μια σειρά πρακτικών συμβουλών και υποδείξεων για γονείς και παιδαγωγούς στο καθημερινό τους έργο της ανατροφής και εκπαίδευσης». Ποιες συμβουλές δίνει ο Καντ σε γονείς και παιδαγωγούς;

2γ. Να εξετάσετε τον τίτλο του κειμένου ως προς τη σχέση του με το θέμα και το περιεχόμενο του κειμένου (μονάδες 5).

2δ. Για ποιο λόγο χρησιμοποιείται θαυμαστικό στην τελευταία παράγραφο; Να εξηγήσετε το επικοινωνιακό αποτέλεσμα της ερώτησης στην ίδια παράγραφο.

 

♦

 

Κείμενο: Η αξία του εκπαιδεύειν

Πλαγιότιτλοι

1. Η παγκοσμιοποίηση επιτυγχάνεται στον τομέα της οικονομίας αλλά όχι στον τομέα των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

2. Οι παράγοντες που παρεμποδίζουν την παγκοσμιοποίηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

3. Οι στόχοι της δημοκρατικής εκπαίδευσης .

4. Η εκπαίδευση πρέπει να διδάξει ότι η χαρά της ζωής βρίσκεται σε πράγματα που δεν αγοράζονται.

 

Θέματα για άσκηση

1. Να αποδώσετε συνοπτικά, σε 60-70 λέξεις, τους στόχους της δημοκρατικής εκπαίδευσης σύμφωνα με τον F. Savater.

2δ. Να σχολιάσετε τη χρήση των παρακάτω σημείων στίξης:

• των εισαγωγικών στην 1η και 4η παράγραφο.
• των παρενθέσεων στη 2η παράγραφο.
• της διπλής παύλας στην 4η παράγραφο.

2ε. Αφού εξηγήσετε τη σημασία των παρακάτω διαρθρωτικών λέξεων και φράσεων, να τις αντικαταστήσετε με νοηματικά ισοδύναμες:

• για παράδειγμα (πρώτο και δεύτερο), από την άλλη πλευρά (§1)
• αντίθετα (§2)
• όμως (§3)
• επίσης (§4)

 

♦

 

Κείμενο: Τα χαμένα παιδιά μας

Πλαγιότιτλοι

1. Το όραμα ενός δημοκρατικού και ανθρωπιστικού σχολείου .

2. Στόχος είναι οι δεσμοί των ανθρώπων στον άξονα της κοινότητας αλλά και στον άξονα των γενεών. Ο μύθος του Πρωταγόρα: η τεχνική, η γλώσσα και η λογική δεν αρκούν· χρειάζεται και η Αιδώς (αξιοπρέπεια, σεμνότητα, ντροπή, τιμή).

3. Η πρόκληση του νέου ανθρωπισμού.

 

Θέματα για άσκηση

1. Να πυκνώσετε σε ένα κείμενο 60-70 λέξεων τον μύθο που αναφέρει η συγγραφέας και να εξηγήσετε το μήνυμα που θέλει να μεταδώσει.

2δ. «Πρέπει να εξυψώνεται η προσπάθεια και η επιτυχία, σε οποιονδήποτε τομέα, χειρωνακτικό, επαγγελματικό, πνευματικό, και να αμείβεται με διπλώματα που θα έχουν αξία μόνο αν έχουν περιεχόμενο, μόνο αν ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένες ικανότητες»: να εντοπίσετε στο απόσπασμα τρεις γλωσσικές επιλογές με τις οποίες η συγγραφέας υπογραμμίζει την ανάγκη τα χορηγούμενα διπλώματα να αντανακλούν πραγματικές ικανότητες.

2ε. Να μελετήσετε τη συνοχή και τη συνεκτικότητα των παραγράφων του κειμένου.

2στ. Ποιοι πρέπει να είναι οι στόχοι μιας οικουμενικής και δημοκρατικής εκπαίδευσης σύμφωνα με τον F. Savater και τη Νατάσα Πολονύ; Να καταγράψεις τις απόψεις σου σε μία παράγραφο περίπου 60-80 λέξεων.

πηγή: in.gr

Θέματα παραγωγής λόγου

1. Η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της περιοχής σας διοργανώνει συνέδριο με θέμα την ανανέωση της εκπαίδευσης. Συμμετέχετε στο συνέδριο με μια εισήγηση 350-400 λέξεων, στην οποία αναπτύσσετε θετικές και αρνητικές πτυχές της χρήσης των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση. Ποιες είναι, κατά τη γνώμη σας, οι απαραίτητες προϋποθέσεις, ώστε να υπηρετήσουν αποτελεσματικά οι νέες τεχνολογίες τον εκπαιδευτικό σκοπό;

 

Ενδεικτικό σχεδιάγραμμα

Θετικά

• ελκυστικός τρόπος μάθησης και μελέτης
• αύξηση του ενδιαφέροντος σε μαθητές που οι παραδοσιακές μέθοδοι δεν τους ελκύουν· πλατύτερη συμμετοχή
• αποτελεσματικότερη παρουσίαση της ύλης, π.χ. πειράματα σε εξέλιξη, περιήγηση σε τόπους, ποικιλία χαρτών κλπ.
• δυνατότητα πρόσβασης σε πολλά βιβλία (είτε στο Διαδίκτυο είτε αποθηκευμένα στον υπολογιστή)· αυτόματη δημιουργία on-line βιβλιοθήκης σε κάθε σχολείο
• πλούτος πηγών για τα μαθήματα (οπτικοακουστικό υλικό κλπ.)
• ψηφιακή υποστηρικτική διδασκαλία (βιντεοσκοπημένες πρότυπες διδασκαλίες, on-line διαγωνίσματα, πρόσθετο υλικό για κάθε θέμα κλπ.)
• επικοινωνία με τους καθηγητές ακόμη και το απόγευμα· καθοδήγηση μέσω ηλεκτρονικών μηνυμάτων
• ευκολότερη εκπόνηση και παρουσίαση εργασιών= πλατύτερη συμμετοχή του μαθητή στη μαθησιακή διαδικασία
• δυνατότητα on-line συνεργασίας ακόμη και με μαθητές από άλλα σχολεία
• μείωση δαπανών για την εκτύπωση και διανομή σχολικών βιβλίων, αφού όλα θα υπάρχουν ηλεκτρονικά
• ταχύτερη διεκπεραίωση του διοικητικού έργου (απουσίες, ενημέρωση γονέων, αποτύπωση της λειτουργίας του σχολείου)
• η γνώση γίνεται κέντρο της ζωής του ανθρώπου, αφού θα έχει μάθει τρόπους μάθησης και αναζήτησης απαντήσεων που θα μπορεί να χρησιμοποιεί σε όλη του τη ζωή.

κλπ.

 

Αρνητικά

• οι μαθητές βρίσκουν έτοιμες πληροφορίες για τις εργασίες τους ή ακόμα και έτοιμες εργασίες που τις παραδίδουν σαν δικές τους (λογοκλοπή).
• οι μαθητές εθίζονται στην άκριτη αναπαραγωγή έτοιμης γνώσης.
• ένα σοβαρό ζήτημα είναι η αξιοπιστία του περιεχομένου των ιστοσελίδων. Η επιλογή κατάλληλων ιστότοπων για τη σχολική εργασία πρέπει να γίνεται πολύ προσεκτικά.
• μπορεί να υποκαταστήσει το βιβλίο που μέχρι σήμερα είναι (και θα παραμείνει) αναντικατάστατο ως εργαλείο μάθησης και ψυχαγωγίας.
• θα εθίσει τα παιδιά στη χρήση υπολογιστών και Διαδικτύου.
• υψηλό κόστος [ανάγκες για μηχανήματα τελευταίας τεχνολογίας, συντήρηση του εξοπλισμού, νέος εξοπλισμός σε κάθε αίθουσα (π.χ. προτζέκτορες, διαδραστικοί πίνακες κλπ.), συνεχείς επιμορφώσεις προσωπικού].
• στις αρχές τουλάχιστο, ίσως υπάρξουν αντιδράσεις, γατί οι μαθητές και οι γονείς, επηρεασμένοι από το παραδοσιακό μοντέλο διδασκαλίας, θα το αντιμετωπίζουν σαν παιχνίδι κι όχι ως εργαλείο μάθησης.

κλπ.

 

Απαραίτητες προπαρασκευαστικές ενέργειες:

• επιμόρφωση εκπαιδευτικών
• ενημέρωση γονέων και μαθητών
• κατάλληλη διαμόρφωση των αιθουσών
• κατάλληλες και δοκιμασμένες υποδομές (ψηφιακά δίκτυα, ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις κλπ.)
• πρόβλεψη για αποκλεισμό από το ηλεκτρονικό σύστημα ιστοσελίδων ακατάλληλων για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα
• αξιολόγηση του προγράμματος

κλπ.

 

2. Ως εκπρόσωπος του δεκαπενταμελούς συμβουλίου του σχολείου σας συμμετέχετε σε ημερίδα που διοργανώνει το Πνευματικό κέντρο της περιοχής σας με θέμα την εκπαίδευση στη χώρα μας και εκφωνείτε ομιλία, η οποία:

α) αναφέρεται στα προβλήματα που υπάρχουν σήμερα στη Μέση Εκπαίδευση.

β) αναπτύσσει τις δικές σας προτάσεις με σκοπό τη βελτίωση της κατάστασης.

(350-400 λέξεις)

 

Ενδεικτικό σχεδιάγραμμα

Αδυναμίες

Αντιμετώπιση

- αναχρονιστικές μέθοδοι διδασκαλίας· συχνές αλλαγές στα προγράμματα σπουδών και στις πανελλήνιες εξετάσεις - μειωμένη συμμετοχή του μαθητή στη μαθησιακή διαδικασία - πολλές ώρες διδασκαλίας - πολλά αντικείμενα, εκτεταμένη ύλη - παλαιά και ακατάλληλα συνήθως κτήρια - ελλιπής εξοπλισμός   - μεγάλος αριθμός μαθητών ανά τμήμα - έλλειψη οργανωμένων βιβλιοθηκών· αδυναμία πρόσβασης σε αυτές εκτός ωραρίου διδασκαλίας - ακατάλληλα σχολικά εγχειρίδια   - ορισμένοι κλάδοι διδάσκουν πολλά αντικείμενα (π.χ. φιλόλογοι) - υποβαθμισμένος ο θεσμός των μαθητικών κοινοτήτων   - αναποτελεσματικός επαγγελματικός προσανατολισμός - υποβαθμισμένη τεχνική-επαγγελματική εκπαίδευση

⇒ σύγχρονες μέθοδοι: χρήση οπτικοακουστικού υλικού· δημιουργία σύγχρονων προγραμμάτων σπουδών που δεν θα αλλάζουν συχνά. ⇒ μαθητοκεντρικές μέθοδοι ⇒ περιορισμός ωρών και αντικειμένων στα απολύτως απαραίτητα, ώστε να επιτυγχάνεται καλύτερη εμπέδωση της ύλης ⇒ πρόγραμμα εντατικής οικοδόμησης σύγχρονων κι κατάλληλα εξοπλισμένων σχολείων. Τακτική ανανέωση και συντήρηση του εξοπλισμού από τους μαθητές. ⇒μείωση του αριθμού για αποδοτικότερη διδασκαλία ⇒βιβλιοθήκες σε όλα τα σχολεία· λειτουργία τους και τις απογευματινές ώρες. ⇒ αντικατάσταση με νέα, δοκιμασμένα εγχειρίδια· να αποφεύγονται οι συχνές αλλαγές βιβλίων ⇒ ρύθμιση των αναθέσεων ανάλογα με τις σπουδές καθενός· τακτικά επιμορφωτικά προγράμματα ⇒ ελάχιστη η συμβολή τους στην εύρυθμη λειτουργία του σχολείου· αντικατάστασή τους με πιο συναφείς προς τον εκπαιδευτικό σκοπό θεσμούς, όπως καλλιτεχνικές/θεατρικές ομάδες, λέσχες ανάγνωσης, αθλητικές σχολικές ομάδες κλπ. ⇒ ενημέρωση των μαθητών/μαθητριών από ειδικούς ⇒ αναμόρφωση του αναλυτικού προγράμματος, κατάλληλος εργαστηριακός εξοπλισμός

 

❦