Σάββατο 14 Οκτωβρίου 2023

Ιστορία Γ΄ λυκείου (3) - Το ελληνικό κράτος και η εξέλιξή του (1830-1881)

Νύχτα της 3ης Σεπτεμβρίου 1843. Στο κέντρο διακρίνεται ο Δημήτριος Καλλέργης έφιππος, ενώ από ένα παράθυρο των ανακτόρων προβάλλουν ο Όθων ντυμένος με ελληνική ενδυμασία και η Αμαλία. Αγνώστου ζωγράφου, συλλογή Λ. Ευταξία, Αθήνα. [πηγή: Βικιπαίδεια]

Βασικά σημεία

 

Η εδαφική επικράτεια και το πολίτευμα του νεοσύστατου κράτους


§ 1 Σε ποιους παράγοντες οφείλεται η ίδρυση ελληνικού κράτους;
(α) στους πολέμους εναντίον των Οθωμανών και (β) στις επιδιώξεις των εγγυητριών δυνάμεων της Ευρώπης (Βρετανίας, Γαλλίας και Ρωσίας).

 

Ο αλυτρωτισμός


§ 1-2 Μεγάλη Ιδέα, αλυτρωτισμός και επικρίσεις
Μεγάλη Ιδέα = εθνική πολιτική για την απελευθέρωση των αλύτρωτων ιστορικών ελληνικών τόπων, η οποία επηρέαζε σοβαρά τα δημόσια πράγματα. Οι λίγοι που είχαν αντιρρήσεις με την αλυτρωτική πολιτική (π.χ. Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, Εμμανουήλ Ροΐδης) απλώς δεν εισακούγονταν.
αλυτρωτισμός: ιδεολογικοπολιτική κίνηση που αποβλέπει στην προσάρτηση εδαφών και πληθυσμών στο εθνικό κράτος στο οποίο και θεωρείται ότι ανήκουν. [Χρηστικό Λεξικό της Ακαδημίας Αθηνών]

 

Οι πρώτες προσπάθειες συγκρότησης του κράτους


§ 1 Βασικά στοιχεία για το νεοσύστατο ελληνικό κράτος (1830)
750.000 κάτοικοι, κατεστραμμένη παραγωγική βάση
Σοβαρές ζημιές στον στόλο της Ύδρας, των Σπετσών και των Ψαρών
Καταστροφές στους περισσότερους ελαιώνες
Δυσκολίες στις συγκοινωνίες
Κατεστραμμένα γεφύρια

 

§ 2 Οι προσπάθειες του Όθωνα και του επιτελείου του
Όθων και επιτελείο: είχαν καλά αποτελέσματα στη διοίκηση αλλά όχι στην οικονομία και στην ασφάλεια.

 

 

Η Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843


§ 1 Ζήτησαν από τον Όθωνα παραχώρηση συντάγματος:
(α) παλαιοί πολιτικοί που ένιωθαν παραγκωνισμένοι,
(β) φιλελεύθεροι πολιτικοί και διανοούμενοι που ήθελαν σύνταγμα,
(γ) εκκλησιαστικοί ηγέτες που δεν συμφωνούσαν με την αποδέσμευση της Ελλάδας από το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης (Αυτοκέφαλο της Εκκλησίας της Ελλάδος).

 

§ 2-3 Η Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου
Ξεσπά στρατιωτικό κίνημα (Επανάσταση 3ης Σεπτεμβρίου), που αναγκάζει τον Όθωνα να παραχωρήσει Σύνταγμα. Το Σύνταγμα του 1844, ένα από τα πιο φιλελεύθερα Συντάγματα της εποχής, δεν κατοχύρωνε τη λαϊκή κυριαρχία.

 

Ο Χαρίλαος Τρικούπης (1832 - 1896). Πηγή: Βικιπαίδεια

 

Η κατοχύρωση της λαϊκής κυριαρχίας


§ 1 Ο νέος ηγεμόνας, ο Τρικούπης και η αρχή της δεδηλωμένης
Αρχή της δεδηλωμένης: ιδέα του Χαρίλαου Τρικούπη, που υποχρεώθηκε να αποδεχθεί ο νέος βασιλιάς Γεώργιος Α΄ Γλύξμπουργκ (1863-1913).
Το νέο Σύνταγμα του 1864 κατοχύρωνε τη λαϊκή κυριαρχία.
Αρχίζει ο σχηματισμός πολιτικών κομμάτων με σταθερές αρχές και προγράμματα.

 

§ 2 Το πρώτο πανεπιστήμιο και ο Παπαρρηγόπουλος
Ίδρυση Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου (1837).
Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος (εθνικός ιστορικός): υποστηρίζει την πολιτιστική συνέχεια του ελληνικού έθνους από την αρχαιότητα μέχρι την εποχή του, με αδιάσειστο επιχείρημα την αδιάλειπτη συνέχεια της ελληνικής γλώσσας και του πολιτισμού.

 

 ❦

Δεν υπάρχουν σχόλια: