Δευτέρα 28 Οκτωβρίου 2019

Σοφοκλής, Αντιγόνη (3) - Πάροδος, στ. 100-161

Η Ιοκάστη κατηγορεί τους γιους της (χαλκογραφία του Velyn Philippus, 1816)
πηγή: Ψηφίδες για την Ελληνική Γλώσσα


 Πάροδος

Δομή



Α΄ Σύστημα

Στροφή α΄ (στ.100-116)

           
- Ο χορός χαιρετίζει τον ήλιο που ανατέλλει. Η καινούρια ημέρα φέρνει την απαλλαγή της πόλης από τον κίνδυνο.
- Αποχώρηση του στρατού των Αργείων.

Αντιστροφή α΄ (στ.117-133)

 

- Επίθεση των Αργείων εναντίον της Θήβας.

- Απόκρουση της επίθεσης με τη βοήθεια του Δία και τιμωρία της «ὕβρεως».

Β΄ Σύστημα

Στροφή β΄ (στ.134-146)

- Κατακεραύνωση του Καπανέα και φυγή των Αργείων.
- Μονομαχία-αλληλοκτονία Ετεοκλή και Πολυνείκη.

Αντιστροφή β΄ (στ.147-161)


- Υποδοχή της Νίκης. Προτροπή για ευχαριστίες στους θεούς και για πανηγυρισμούς.
- Αναγγελία της εισόδου του νέου βασιλιά, του Κρέοντα.



Σύντομα ερμηνευτικά σχόλια


      Η πάροδος εξυπηρετεί τις εξής σκοπιμότητες:
1. Γίνεται έμμεση αναφορά στο χρόνο της δράσης, που είναι βέβαια το ξημέρωμα· [σκηνοθετική οδηγία]. Ο χορός υποδέχεται με αγαλλίαση τη νέα ημέρα (ανατολή = αισιοδοξία), η οποία διώχνει μακριά τη βαριά σκιά του πολέμου («Ω! ηλιαχτίδα… φώτισες πια…»). 
2. Γίνεται σύνδεση με το παρελθόν.
Περιγράφεται συνοπτικά η έφοδος, η μάχη και η φυγή των Αργείων καθώς και η μονομαχία των δύο αδελφών, που οδήγησε στο τραγικό τους τέλος χωρίς, όμως, να εξαίρεται η στάση του ενός και να καταδικάζεται η στάση του άλλου. Η αναφορά, πάντως, του ονόματος του Πολυνείκη μέσα στο κλίμα γενικής χαράς σημειώνει κάπως την απερισκεψία του («ο Πολυνείκης… που πήρε αέρα από φιλόνικα μισόλογα…»).

3. Υπογραμμίζεται το μοτίβο «ὕβρεως» και τιμωρίας («ο Δίας απεχθάνεται τα λόγια τα παχιά του κομπασμού»).

4. Υπογραμμίζεται το κλίμα γενικής χαράς («τώρα πια η Νίκη μας ήρθε… στο νωπό τον πόλεμο ρίξαμε λησμονιά. Στους ναούς… να χυθούμε κι ίσαμε το ξημέρωμα να στήσουμε χορό…»): Ο πανηγυρικός τόνος της παρόδου έρχεται σε αντίθεση με το βαρύ κλίμα του προλόγου και εκτονώνει συναισθηματικά τους θεατές.

5. Γίνεται σύνδεση με τα επόμενα.
Με το κλείσιμο της παρόδου ο κορυφαίος του χορού αναγγέλλει την άφιξη του Κρέοντα.


Δεν υπάρχουν σχόλια: