Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Γυμνασίου (3) - Ενότητα 3η: Στερεότυπα - Ρατσισμός

Δείτε ένα σύντομο βίντεο για τα στερεότυπα σχετικά με τα ανδρικά και γυναικεία επαγγέλματα

 

Ρατσισμός 

Ορισμός: η αντίληψη εκείνων που πιστεύουν ότι η δική τους φυλή είναι ανώτερη από τις άλλες που η φύση τις έχει καταδικάσει σε κληρονομική κατωτερότητα· (πρβ. φυλετικές διακρίσεις): […] || Kοινωνικός ρατσισμός (για ανάλογη αντίληψη και συμπεριφορά σε βάρος κοινωνικών ομάδων που μειονεκτούν ή διαφέρουν). H λέξη προέρχεται από την ιταλική λέξη razz(ismo) (< ιταλ. razza) 

[πηγή: Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής]

Μορφές 

Φυλετικός ρατσισμός

- εθνικισμός (η αντίληψη ότι το έθνος στο οποίο ανήκει κάποιος είναι ανώτερο από τα υπόλοιπα· οι υπόλοιποι λαοί οφείλουν την εξέλιξη του πολιτισμού στο έθνος αυτό· η άνιση μεταχείριση μειονοτήτων ή άλλων εθνικών ομάδων: τσιγγάνων κλπ.).

- η αντιμετώπιση των έγχρωμων (η αντίληψη ότι όσοι ανήκουν στη μαύρη φυλή είναι κατώτεροι άνθρωποι).

- η στάση απέναντι στους μετανάστες (εκμετάλλευση των ανθρώπων που αναζητούν καλύτερη ποιότητα ζωής σε άλλη χώρα).

- ο αντισημιτισμός (η πίστη πως οι Εβραίοι εκμεταλλεύονται οικονομικά τον κόσμο).

Κοινωνικός ρατσισμός

- διακρίσεις σε βάρος περιθωριακών κοινωνικών ομάδων (ναρκομανών, αποφυλακισμένων, φορέων - ασθενών με ΑΙDS κ.λπ.), 

- καχυποψία απέναντι σε αλλόδοξους (θρησκευτικός ρατσισμός),

- ο διαχωρισμός των επαγγελμάτων σε ανώτερα και υποδεέστερα, 

- η στάση απέναντι στα άτομα με ειδικές ανάγκες,

- η υποτίμηση της γυναίκας, κυρίως στις υπανάπτυκτες χώρες.  

Αίτια 

Πολιτικά

- οι πολεμικές αναμετρήσεις, 

- οι εδαφικές διεκδικήσεις ή/και η υποδούλωση, η καταπίεση και η εκμετάλλευση κάποιου λαού από κάποιον άλλο, 

- η παραβίαση των δικαιωμάτων των εθνικών μειονοτήτων δημιουργεί κλίμα ρατσισμού και μίσους.

Κοινωνικά

- ο θρησκευτικός φανατισμός, 

- η εκπαίδευση, η άγνοια ή η ελλιπής ενημέρωση για τους άλλους λαούς, 

- η ανεργία, 

- ο υψηλός αριθμός μεταναστών σε κάποιο κράτος δημιουργεί αισθήματα ανασφάλειας, υποθετικής απειλής από τους ξένους 

κλπ. 

Ψυχολογικά 

- η δυσκολία να αποδεχθεί ή να εξοικειωθεί κανείς με το  διαφορετικό,

- η δυσκολία να αμφισβητήσει κάποιος τους θεσμούς της κοινωνίας στην οποία ανήκει

 κλπ.

Τρόποι αντιμετώπισης

(α) πλατιά και βαθιά εθνική μόρφωση,

(β)  συστηματική επαφή με την ιστορία και τον πολιτισμό των άλλων λαών, 

(γ) αναμόρφωση των σχολικών αναλυτικών προγραμμάτων με έμφαση στο μάθημα της ιστορίας (π.χ. στην Ελλάδα, συστηματικότερη μελέτη των βαλκανικών λαών: ίσως με κοινά βιβλία ιστορίας, λογοτεχνίας κλπ.),

(δ) γνωριμία των άλλων χωρών μέσα από σχολικές εκδρομές, προβολές, ανταλλαγές μαθητών κλπ.,

(ε) πρωτοβουλίες των κρατών για συνεργασίες σε πολιτικό, οικονομικό, πολιτιστικό κλπ. επίπεδο (π.χ. οργάνωση συνεδρίων, κοινών εκθέσεων έργων τέχνης),

(στ) συνειδητοποίηση ότι οι λαοί έχουν πολύ περισσότερα κοινά στοιχεία από διαφορές.

κλπ.

✽

Πώς μπορούν οι φορείς να βοηθήσουν τα άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑΜΕΑ);

- Διευκολύνοντας τη μετακίνησή τους στην πόλη: διαμορφώνοντας τα πεζοδρόμια, ώστε να μπορούν εύκολα να ανεβαίνουν τα καροτσάκια· κατασκευάζοντας ειδικές ράμπες στα σχολεία, στις δημόσιες υπηρεσίες, στα άλλα κτήρια και στα καταστήματα, στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (λεωφορεία, τρένα, μετρό κλπ.).

- Υποστηρίζοντας με χρηματοδοτήσεις, προσωπικό και εξοπλισμό ιδρύματα που παρακολουθούν την κατάσταση της υγείας ΑΜΕΑ ή φροντίζουν τέτοια άτομα.

- Ιδρύοντας ειδικά σχολεία για την επαγγελματική κατάρτιση των ατόμων αυτών: ειδίκευση σε αντικείμενο που αρέσει ή ταιριάζει στο κάθε ΑΜΕΑ.

- Ιδρύοντας κέντρα απασχόλησης για την αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου: αθλητικά, πολιτιστικά (ζωγραφική, μουσική, λογοτεχνία κλπ.).

- Προσφέροντας κατάλληλες θέσεις εργασίας σε υπηρεσίες, οργανισμούς, εταιρείες, όπως π.χ. στα τηλεφωνικά κέντρα, στους χώρους υποδοχής και ενημέρωσης, στην εξυπηρέτηση πολιτών ή πελατών, σε θέσεις που απαιτούν αποκλειστικά χρήση υπολογιστή κλπ.

- Αξιοποιώντας χρηματοδοτήσεις από ευρωπαϊκά προγράμματα για τη βοήθεια νέων επαγγελματιών (δες την αφίσα στη σ.60 του βιβλίου σου).

✽

Περίληψη 

Παρακάτω αναφέρονται τα βήματα που ακολουθούμε, για να γράψουμε μια επιτυχημένη περίληψη:

- Μελετούμε προσεκτικά το κείμενο.

- Για κάθε παράγραφο δίνουμε έναν πλαγιότιτλο που περιέχει τη βασική ιδέα της παραγράφου. Αν οι παράγραφοι είναι μεγάλες, μπορούμε να δώσουμε περισσότερους πλαγιότιτλους, για να καλύψουμε τις βασικές ιδέες.

- Ξεκινούμε την περίληψη αναφέροντας το θέμα του κειμένου (μπορούμε να προσθέσουμε το όνομα του συντάκτη και το είδος του κειμένου π.χ. άρθρο, δοκίμιο, ομιλία κλπ.) και στη συνέχεια γράφουμε τους πλαγιοτίτλους προσαρμόζοντάς τους στο ύφος της περίληψής μας.

- Συνδέουμε τις περιόδους της περίληψης με κατάλληλη λέξη ή φράση που εξασφαλίζει τη συνοχή του κειμένου (διαρθρωτική λέξη ή φράση), π.χ.: αρχικά, στη συνέχεια, έπειτα, πρώτον, δεύτερον, παράλληλα, ταυτόχρονα, τέλος, καταλήγοντας, κλείνοντας το κείμενο κλπ.

- Χρησιμοποιούμε ύφος τυπικό και πληροφοριακό. Δεν σχολιάζουμε τις απόψεις του συντάκτη και αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε αυτούσιες φράσεις του πρωτότυπου κειμένου.

Εφαρμογή στο κείμενο 3 του σχολικού βιβλίου (σ.48): Διακρίσεις σε βάρος των γυναικών

Πλαγιότιτλοι

Περίληψη

§ 1 Οι νέες γυναίκες που αναζητούν εργασία είναι πιθανό να βιώσουν αρνητικές εμπειρίες. § 2 Σύμφωνα με μία προκατάληψη οι γυναίκες μπορούν να ασκήσουν κάποια επαγγέλματα, αλλά δεν μπορούν να αναλάβουν διευθυντικές θέσεις. § 3 Οι προκαταλήψεις σε βάρος των μαύρων υποχωρούν, ενώ σε βάρος των γυναικών είναι ακόμη αποδεκτές. § 4 Παρόλο που οι γυναίκες είναι περισσότερες από τους άνδρες στις ΗΠΑ, ελάχιστες κατέχουν υψηλές θέσεις σε εταιρείες, οργανώσεις, στην κυβέρνηση ή στα δικαστήρια.

Η Σίρλει Τσίζχολμ στο λόγο της αναφέρεται στις διακρίσεις σε βάρος των γυναικών. Αρχικά, σημειώνει πως μια νέα γυναίκα είναι πιθανό να βιώσει αρνητικές εμπειρίες κατά την αναζήτηση εργασίας, γιατί σύμφωνα με μία προκατάληψη στις γυναίκες ταιριάζουν κάποια επαγγέλματα, αλλά δεν μπορούν να αναλάβουν διευθυντικές θέσεις. Θεωρεί ότι οι προκαταλήψεις σε βάρος των μαύρων υποχωρούν, ενώ σε βάρος των γυναικών είναι ακόμη αποδεκτές και, κλείνοντας τον λόγο της, επισημαίνει πως, παρόλο που οι γυναίκες είναι περισσότερες από τους άνδρες στις ΗΠΑ, ελάχιστες κατέχουν υψηλές θέσεις σε εταιρείες, οργανώσεις, στην κυβέρνηση ή στα δικαστήρια.

 ❦