Νεοελληνική Λογοτεχνία Γ΄ Γυμνασίου (4) - Κι έχουμε πόλεμο!

Κώστας Ταχτσής, 1927 – 1988 (πηγή: Εθνικό Κέντρο Βιβλίου)

Κώστας Ταχτσής, Κι έχουμε πόλεμο!

Βασικά σημεία

1. Επεισόδια και θέματα: σκοπός είναι να ακουστούν μερικές από τις βασικές απόψεις που κυκλοφορούσαν τότε στην ελληνική κοινωνία για τον πόλεμο και να αποδοθεί η ατμόσφαιρα της πρώτης μέρας του πολέμου από τη σκοπιά των απλών ανθρώπων. Ουσιαστικά, τα πρόσωπα που μιλούν εκφράζουν τις απόψεις αυτές.

Επεισόδια

Θέματα και συναισθήματα

Συγκέντρωση στο σπίτι της Κασιμάτη Πρόσωπα: - Λέων (υπάλληλος Υπουργείου: «…μας βεβαίωνε πως είχαν βρει κομμάτια της τορπίλας κι ότι ήταν ιταλικής κατασκευής…») - Αντώνης (σύζυγος της Νίνας: «Oι Γερμανοί δεν πρόκειται να μας πειράξουν, είναι φιλέλληνες.») - Νίνα (αφηγήτρια, μιλά προφανώς αργότερα): «Πάψε επιτέλους», του λέω, «δεν καταλαβαίνεις ότι ερεθίζεις τα νεύρα σου και θα θέλεις διπλή δόση υπνωτικό για να κοιμηθείς; Δε θα το πάρεις ποτέ χαμπάρι ότι η καρδιά σου είναι τρομερά αδύνατη;».          Μόνο για ένα πράμα ήταν όλοι τους σύμφωνοι: ότι αργά ή γρήγορα θα 'βγαινε και η Ψωροκώσταινα στον πόλεμο, πάει, δεν τη γλιτώναμε, ήταν αυτή η άτιμη η γεωγραφική μας θέση.  Δευτέρα πρωί - Νίνα (αφηγήτρια) και Αντώνης (είναι οργισμένος με την ιταλική επίθεση: «Θα τους δείξουμε! Θα τους ράνουμε! Θα τους ρίξουμε στη θάλασσα!» φώναζε.) - Μαριέττα (οικιακή βοηθός) - Μαρία (κόρη της Νίνας) - κυρά-Εκάβη (μοιάζει ήρεμη· έχει ζήσει πολέμους) - θεία Κατίγκω: φοβάται για τα παιδιά της (Τάκης, Πέτρος) - Άκης (εγγονός της Κατίγκως)

→ ο τορπιλισμός της Έλλης ήταν ιταλική πρόκληση → συμπαθεί τους Γερμανούς → η Ελλάδα θα μπει στον πόλεμο Συναγερμός Ταραχή, αναστάτωση Πανικός, Φόβος Εκνευρισμός Χιούμορ Νεανικός ενθουσιασμός

2. Τα πρόσωπα του αποσπάσματος 

Είναι αλήθεια ότι στο μικρό σχετικά αυτό απόσπασμα εμφανίζονται αρκετά πρόσωπα. Το πλήθος των προσώπων εξυπηρετεί την προσπάθεια του συγγραφέα να αποδώσει την αναστάτωση της πρώτης μέρας του πολέμου και την ποικιλία των συναισθημάτων. Η διάθεση των προσώπων εξαρτάται από την ηλικία και τις εμπειρίες τους.

3. Ύφος

Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί απλή δημοτική. Έτσι, το ύφος του αποσπάσματος μπορεί να χαρακτηριστεί απλό. Σε μερικά σημεία προσεγγίζει και την καθημερινή ομιλία. Εντούτοις, δεν λείπουν οι δραματικοί τόνοι και το χιούμορ σε διάφορα σημεία. Οι εκφράσεις των προσώπων (μιλούν την απλή δημοτική) είναι σύμφωνες με την κοινωνική τους θέση, αφού πρόκειται για απλούς ανθρώπους του λαού.

Έντονους και δραματικούς τόνους συναντούμε στα εξής σημεία: «και πετάγομαι από το κρεβάτι … στο ποδάρι»· «Πανικοβληθήκαμε …»· «Ο Αντώνης καθόταν …αφηρημένος»· «… σαν χαμένη» (240). «τα μάτια του Αντώνη ήταν γεμάτα δάκρυα»· «όσο ζήσαμε, ζήσαμε».

Χιουμοριστικά σημεία: «ου μπούφους …» (240)· «τρέχω στο δωμάτιο της κόμησσας …»· «το τέρας!» (241)· «Καλώς το στρατηγό! …»· «Καλά που είναι η σημαία μας στο κοντάρι»…

 ✽

Θέλω κι άλλο!

• Περισσότερες πληροφορίες για τον συγγραφέα και το έργο του μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα του ΕΚΕΒΙ (Εθνικό Κέντρο Βιβλίου) και στο άρθρο της Βικιπαίδειας. 
• Περισσότερες πληροφορίες για τον ελληνοϊταλικό πόλεμο στο ντοκιμαντέρ Εμείς οι Έλληνες, επεισόδιο 7ο.

❦