Τετάρτη 23 Μαΐου 2018

Γαλάτεια Καζαντζάκη, Πίσω από τη βιτρίνα (ενδεικτικά θέματα)


Η Γαλάτεια Καζαντζάκη (1881-1962) ήταν ποιήτρια, συγγραφέας
και πρώτη σύζυγος του συγγραφέα Νίκου Καζαντζάκη


Ενότητα: «Τα φύλα στη Λογοτεχνία»

Γαλάτεια Καζαντζάκη (1881-1962)

Πίσω από τη βιτρίνα (απόσπασμα)

[…] 
Μόλις ο κυρ Θόδωρος έφτασε το μεσημέρι σπίτι του, φορτωμένος το δίχτυ με τα ψώνια, πήγε ίσια στο εργαστήρι της γυναίκας του και από την πόρτα τη ρώτησε σα ν’ ανυπομονούσε: 

«Ε, το λοιπόν τι απόγινε, τέλειωσε, Ερασμία;» 

Η Ερασμία, που έραβε στη μηχανή, τα κορίτσια είχαν φύγει, σταμάτησε το γάζωμα, σήκωσε το κεφάλι και τ’ αποκρίθηκε γελαστή: 

«Εν τάξει, Θόδωρε, τέλειωσε». 

«Μπράβο... Δόξα σοι ο Θεός». 

«Ήρθε να μου το πει, και βγήκε. Όπου να 'ναι έρχεται». 

«Έφερα μπριτζόλες χοιρινές... αλλά μη σηκώνεσαι, θα τις φτιάξω εγώ... κάνε τη δουλειά σου...» 

«Όχι, εγώ θα τις φτιάξω. Να ξεμουδιάσουν και τα πόδια μου. Από το πρωί κάθομαι». 

Και τράβηξαν μαζί στην κουζίνα. 

«Πώς φαινόταν; Ήτανε ευχαριστημένος;» εξακολούθησε να τη ρωτά ο κυρ Θόδωρος αδειάζοντας το δίχτυ, ενώ η Ερασμία έβαζε την ποδιά της κουζίνας κι ανασκούμπωσε τα μανίκια της. 

«Ευχαριστημένος; Όχι. Αυτό, μου είπε, γένηκε για τον τύπο. Τίποτα άλλο». 

«Σωστά». Σώπασαν κι ύστερα από λίγο ξαναρώτησε: «Ούτε είπε αν θα μας αφήκει να πάει με τον πατέρα του;» 

«Να μας αφήκει;» Κι η Ερασμία ένοιωσε σαν διά μιας η καρδιά της να ’παψε να δουλεύει, και κόπηκαν τα γόνατά της. 

Να τους αφήκει; Μα ναι, πώς δεν το συλλογίστηκε; Σωστά. Τώρα μπορούσε μια χαρά να τους αφήκει. Τώρα έχει τον πατέρα του, τον παντοδύναμο κομματάρχη, με το τρανό συγγενολόι και το μεγάλο όνομα... Να βρει κοντά του όσα στερήθηκε. Να προχωρέσει στην κοινωνία, με τα μέσα που διαθέτει η φαμελιά του πάππου προς πάππου...[...] 

Και τότε άρχεψαν να κυλούν τα δάκρυά της εκεί καθώς έπλενε τα πιάτα. Γιατί στάθηκε τόσο άτυχη; Άτυχη; Άτυχη, γιατί ο γιος της δε θα ’ναι […], χωρίς όνομα, χωρίς θέση στην κοινωνία; Άτυχη, γιατί θα μπορέσει να προχωρέσει στη ζωή; Ώστε έτσι ήθελε; Να πληρώσει ο Γιωργάκης τις δικές της αμαρτίες; Γιατί πήγε ν’ αγαπήσει ένα αρχοντόπουλο, αυτή η μοδιστρούλα, το φτωχοκόριτσο; Έλπισε ποτέ να την κάμει γυναίκα του ο Σαρρής; Κι ό,τι γένηκε σήμερα δεν είναι από τις μεγαλύτερες χαρές απ’ όσες μπορούσε να περιμένει; 

...Θυμάται τα περασμένα... Θυμάται την πίκρα της εγκατάλειψης... την απονιά του... τη σκληρότητά του... Όνειρα της νιότης... σκέδια για το μέλλον... όλα ήρθε σαν το ληστή και της τα ρήμαξε... Την αποζημίωσε ο Γιωργάκης... Θυμάται το μαιευτήριο, όταν για πρώτη φορά πήρε το μωρό στην αγκαλιά της... Ντροπή, μετανοιωμός, πίκρες, όλα διαλύθηκαν... Θυμάται όταν βγήκε από την πόρτα, και είδε το ανοιξιάτικο πρωινό, όλο φως, και την πλατειά λεωφόρο. Τι όμορφος της φάνηκε ο κόσμος και, πόσο πλούσια και γλυκειά η ζωή... Είχε τη δουλειά της... Δεν είχε κανένα ανάγκη... κι όταν ύστερα από λίγα χρόνια παρουσιάστηκε και τούτος ο άγιος άνθρωπος και τη ζήτησε. Ήθελε να φτιάξει σπιτικό, να νοικοκυρευτεί... δε μπορούσε πια να ζει μαγκούφης και μοναχός... κι αγάπησε το Γιωργάκη, και ο Γιωργάκης τον αγάπησε και ζούσανε ευτυχισμένοι κι οι τρεις... […] 
(Κρίσιμες στιγμές, Αθήνα, 1953) 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Α1. Να αναφέρετε τα πρόσωπα της ιστορίας και τις σχέσεις με τις οποίες συνδέονται. (15 μονάδες) 
Α2. Να εντοπίσετε το χώρο στον οποίο διαδραματίζεται κυρίως η ιστορία. (4 μονάδες) 
Α3. Να επισημάνετε τα τρία χρονικά επίπεδα της αφήγησης. (6 μονάδες) 
25 ΜΟΝΑΔΕΣ 

Β1. "Να πληρώσει ο Γιωργάκης τις δικές της αμαρτίες; Γιατί πήγε ν' αγαπήσει ένα αρχοντόπουλο, αυτή η μοδιστρούλα, το φτωχοκόριτσο; Έλπισε ποτέ να την κάμει γυναίκα του ο Σαρρής;": Να σχολιάσετε το απόσπασμα λαμβάνοντας υπόψη τα κοινωνικά στερεότυπα στα οποία αναφέρεται η ηρωίδα. (12 μονάδες) 
Β2. Να επισημάνετε το γεγονός το οποίο έχει επηρεάσει τη ζωή της ηρωίδας. (4 μονάδες) 
Β3. Να καταγράψετε τις εναλλαγές στα συναισθήματα της ηρωίδας, όπως αυτές αναφέρονται στην τελευταία παράγραφο του κειμένου και να τις συνδέσετε με τις τρεις αντίστοιχες περιόδους της ζωής της. (9 μονάδες) 
25 ΜΟΝΑΔΕΣ

Γ. «Μόλις ο κυρ Θόδωρος έφτασε το μεσημέρι σπίτι του, … Από το πρωί κάθομαι»: να μετατρέψετε το διαλογικό μέρος του κειμένου σε συνεχή αφηγηματικό λόγο χωρίς να αλλάξετε τον αφηγητή της ιστορίας. 

[εναλλακτικά] «Να τους αφήκει; Μα ναι, πώς δεν το συλλογίστηκε; … κι αγάπησε το Γιωργάκη, και ο Γιωργάκης τον αγάπησε και ζούσανε ευτυχισμένοι κι οι τρεις…»: να αποδώσετε το απόσπασμα βάζοντας αφηγήτρια την Ερασμία και κάνοντας τις απαραίτητες αλλαγές.
25 ΜΟΝΑΔΕΣ

Δ. Ο Γιωργάκης γεννήθηκε εκτός γάμου και μεγάλωσε για κάποια χρόνια σε μονογονεϊκή οικογένεια, μόνο με τη μητέρα του. Ποιες αντιλήψεις επικρατούν σήμερα στην ελληνική κοινωνία για τις μονογονεϊκές οικογένειες; Είναι ίδιες ή διαφορετικές με τις αντιλήψεις που επικρατούσαν σε παλαιότερες εποχές, όπως αυτή που αποτυπώνει το απόσπασμα; 
25 ΜΟΝΑΔΕΣ



Δεν υπάρχουν σχόλια: